در کشور ما به ندرت به مسئله پوشاک حتی از جنبه‌های سطحی آن پرداخته شده است و تغییرات در شکل لباس که در عمل به سرعت با دنیای معاصر همگام می‌شود، از لحاظ نظری همواره به صورت تلویحی پذیرفته شده است.
تمایز کم بین لباس زن و مرد، گروه‌های سنی و شغلی، تشابه نسبی ترکیب و اجزای لباس (که در عین حال به صورتی ظریف، گروه‌های اجتماعی را متمایز می‌کرد) و دلالت قومی، مذهبی و سیاسی رنگ ها، وجه مشخص لباس در ایران پیشامدرن بوده است. پوشش پیشامدرن هم مبین هویت دینی و ملی بوده است و هم بازنمای تفاوت‌های قومیتی و طبقاتی.
در این مطلب نگاهی می‌اندازیم به پوشش زنان ایرانی در دوره اول قاجار (اواخر عهد زندیه تا سلطنت فتحعلی شاه قاجار).
در این دوره لباس زنان تا حدی ساده بود و با لباس مردان چندان اختلافی نداشت. عموما زنان پیراهن تنگی در بر میکردند که پارچه آن اغلب از نخ و ابریشم بود و برخلاف پیراهن زیرین مردان که یقه آن از پهلوی گردن باز و بسته میشد چاک پیراهن زنان از جلو باز میشد و در زیر گلو به وسیله ربان یا دگمه‌ای محکم میگردید.
زنان در این زمان مانند مردان شلوار گشاد و بلندی به پا میکردند و روی آن دامن گشاد و نسبتا بلندی می‌پوشیدند که طول آن تا وسط ساق پا می‌رسید و به این طریق همیشه مقداری از شلوار و لبه آن پیدا بود. شلوار زنان گشاد و از پارچه‌های راه راه بود که به طور مورب دوخته میشد و لبه آن را از پارچه‌ای به رنگ دیگر انتخاب میکردند.
در دوره اول سلطنت قاجاریه پوشش سر زنان ادامه پوشش سر در دوره زندیه بود که عبارت بود از تور نازک همراه کلاهک یا عرق چین مزین به انواع جواهر و این پوشش تا دوره فتحعلی شاه ادامه داشت. تعداد بسیار زیادی از مینیاتور‌های این دوره این پوشش سر را می‌نمایانند.
زنان این دوره توری یا پارچه نازک و زیبایی را به طور آزاد بر روی سر انداخته آن را به وسیله رشته‌های مروارید یا نیم تاج و جقه و پیشانی بند و پر‌های زیبا و ... مانند زنان هندی بر روی سر بند میکردند و گوشه‌های بلند آن را که از پشت سر آویخته بود رها می‌ساختند و گیسو‌های بلند خود را نیز بافته و یا به طور آزاد در پشت سر یا شانه‌ها می‌ریختند و زلف یا طره را بر روی پیشانی به اشکال گوناگون و قشنگ مرتب میکردند.
بستن بازوبند جواهرنشان نیز در این زمان معمول بود و آن را از روی پیراهن در قسمت فوقانی بازو می‌بستند که رشته‌های ابریشمی از زیر آن‌ها آویزان و به هر رشته سکه‌ای از طلا آویخته میشد. پوشاک زنان در این دوره بسیار مجلل بود. این طرز لباس پوشیدن زنان در خانه بود و هنگامی که می‌خواستند به کوچه و بازار روند چادر سیاه یا بنفش یا نیلی تند به سر میکردند و روی خود را محکم با روبند می‌گرفتند.
در دوره اول زنان از ساغری‌های نوک برگشته به رنگ‌های سبز و قرمز و آبی استفاده میکردند. این ساغری‌ها یا کفش‌های پشت باز از چرم‌های رنگی و پاشنه دار بود. در بیشتر نقاشی‌های باقی مانده از آن دوره تصاویر زنانی را مشاهده می‌کنیم که کفشی با پاشنه متوسط و نوک برگشته به پا دارند که نیمی از پاشنه پای آنان بیرون از سطح دمپایی و کفش پشت باز می‌باشد و به نظر می‌آید که این مساله راه رفتن را برای آن‌ها مشکل می‌کرده است.
منبع :چی بپوشم