اعتماد نوشت: کمیته تحقیق کنگره امریکا درخصوص شورش ۶ ژانویه ۲۰۲۱، عصر روز پنجشنبه به وقت محلی گزارش نهایی تحقیقات خود را پس از یک سال و نیم منتشر کرد. این گزارش ۸۴۵ صفحه‌ای که پس از مصاحبه با بیش از ۱۰۰۰ فرد و بررسی بیش از یک میلیون سند مرتبط با حوادث روز ۶ ژانویه ۲۰۲۱ منتشر شده است، به صورت دقیق حوادث آن روز و نقش دونالد ترامپ، رییس‌جمهور پیشین امریکا در این حوادث را تشریح می‌کند و پیشنهاد‌هایی برای جلوگیری از تکرار حوادث مشابه مطرح می‌کند.
ازجمله جنجالی‌ترین پیشنهاد‌های این گزارش، منع دونالد ترامپ از دراختیار گرفتن پست‌های دولتی است. دونالد ترامپ که در انتخابات ۲۰۲۰ از جو بایدن، رییس‌جمهور کنونی امریکا شکست خورد، آبان ماه امسال از قصد خود برای نامزدی از سوی حزب جمهوری‌خواه برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ ایالات‌متحده امریکا خبر داد.
کمیته تحقیق کنگره امریکا درخصوص حوادث ۶ ژانویه سه روز قبل از انتشار گزارش نهایی، اسناد و مدارکی را به قوه قضاییه ایالات‌متحده امریکا برای تعقیب قضایی دونالد ترامپ و تعدادی دیگر از مظنونان این واقعه ارایه کرده بود.
این نخستین‌بار در تاریخ امریکا است که کنگره از قوه قضاییه خواهان تعقیب قضایی یک رییس‌جمهور پیشین می‌شود. کمیته ۶ ژانویه شواهد متعددی را در مورد اتفاقات این روز، برای پیگیری حقوقی دراختیار دستگاه قضایی امریکا قرار داده است.
روز ۶ ژانویه ۲۰۲۱، همزمان با برگزاری جلسه سنای امریکا برای شمارش آرای الکترال، تعدادی از هواداران دونالد ترامپ، پس از شرکت در سخنرانی او به سمت ساختمان کنگره حرکت کردند و تلاش کردند به صورت خشونت‌آمیز جلوی برگزاری جلسه را بگیرند.
حوادث این روز از سوی بسیاری تلاش برای سرنگونی حکومت و جلوگیری از فرآیند قانونی انتخابات تلقی شد. یافته‌های کمیته ۶ ژانویه نشان می‌دهد که دونالد ترامپ، شخصا در جریان وقایع این روز قرار داشته و عملا آن را مدیریت کرده است.
براساس یافته‌های این گزارش دونالد ترامپ تلاش کرده تا در ۷ ایالت که بازنده انتخابات شده بود، نمایندگان الکترال جعلی به کنگره اعزام کند و به‌رغم هشدار وکلایش مبنی بر غیرقانونی بودن این اقدام، تعرفه‌های جعلی رای را به کنگره و آرشیو ملی امریکا بفرستد.
در این گزارش آمده است: «شواهد نتیجه‌ای کاملا روشن و غیرقابل چشم‌پوشی داشت؛ عامل مرکزی وقایع ۶ ژانویه یک فرد بود، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور پیشین که بسیاری از افراد دیگر از او پیروی کردند.
هیچ یک از وقاع روز ۶ ژانویه بدون مشارکت او رخ نمی‌داد.» بازپرس ویژه، جک اسمیت مسوولیت پیگیری تحقیقات وزارت دادگستری امریکا درخصوص دونالد ترامپ را برعهده دارد و شواهد ارایه شده توسط کمیته ۶ ژانویه دراختیار او قرار خواهد گرفت تا در کنار دیگر اتهام‌های ترامپ ازجمله اتهام جمع‌آوری غیرقانونی اسناد محرمانه در ملک شخصی پس از خروج از کاخ سفید، مورد بررسی قرار بگیرند.
براساس اطلاعاتی که در گزارش نهایی کمیته ۶ ژانویه آمده است، ترامپ و اطرافیان نزدیکش، دست‌کم ۲۰۰ بار برای تحت فشار قرار دادن مقام‌های ایالت‌های مختلف با هدف تغییر نتیجه انتخابات تلاش کرده‌اند. این اقدامات از طریق تماس‌های علنی یا محرمانه، فشار یا محکومیت اتفاق افتاده است.
۶۸ ملاقات، تماس تلفنی یا اس‌ام‌اس و ۱۲۵ پیام در شبکه‌های اجتماعی توسط شخص دونالد ترامپ و دستیاران ارشدش برای تحت تاثیر قرار دادن تصمیم‌های مقام‌های ارشد ایالتی و محلی توسط کمیته کشف شده است.
در بخشی دیگر از این گزارش به برنامه اعزام نمایندگان جعلی الکترال به کنگره اشاره شده است که توسط وکیلی به نام کنت چزبرو برنامه‌ریزی و توسط وکیلی به نام جان ایستمن پیشنهاد شده بود.
بر این اساس قرار بود تا به جای نمایندگان الکترال ایالت‌هایی که دونالد ترامپ در آن شکست خورده است، تعدادی نماینده هوادار ترامپ به کنگره اعزام شوند و مایک پنس، معاون وقت ترامپ و رییس جلسه شمارش آرا، این افراد را به عنوان نماینده الکترال ایالت‌های مذکور برگزیند.
کمیته ۶ ژانویه کنگره امریکا ۱۱ پیشنهاد برای جلوگیری از تکرار وقایع این‌چنینی داده که یکی از آن‌ها منع دونالد ترامپ از تصدی کرسی‌های دولتی است.
این کمیته براساس بخشی از متمم ۱۴ قانون اساسی امریکا که در آن افرادی که «در شورش نقش داشته باشند» یا «به دشمنان قانون اساسی کمک و حمایت داده باشند» از تصدی مناصب دولتی منع شده‌اند، پیشنهاد داده است که دونالد ترامپ از تصدی مناصب دولتی منع شود. در این گزارش کمیته ۶ ژانویه پیشنهاد داده نهاد جدیدی تاسیس شود تا صلاحیت نامزد‌های تصدی مناصب دولتی در سطح ایالتی و فدرال با توجه به این دو شاخصه ارزیابی شود.
علاوه بر شخص دونالد ترامپ و اطرافیانش، کمیته ۶ ژانویه تاکید کرده است که تعدادی از وکلا که در تلاش برای عوض کردن نتیجه انتخابات نقش بازی کرده‌اند، تنبیه شوند. این گزارش از نهاد‌های انتظامی وکلا درخواست کرده است همه وکلایی را که در ایالت‌ها و منطقه کلمبیا در این اقدامات نقش داشته‌اند، مورد تحقیق قرار بدهند.
این گزارش همچنین از کنگره خواسته است که قوانین جدیدی را برای تشدید مجازات علیه کسانی که قصد اخلال در برگزاری جلسه ویژه مشترک برای تایید انتخابات دارند و همچنین افرادی که کارکنان حوزه‌های انتخاباتی را تهدید می‌کنند، وضع کند.
همچنین به دلیل اینکه برخی شاهدان پرونده حاضر به همکاری با کمیته ۶ ژانویه نشدند، این کمیته درخواست کرده است تا قوانینی برای اجباری شدن احضار به کمیته‌های کنگره مانند احضاریه دادگاه‌های فدرال وضع شود. کمیته همچنین از مجلس نمایندگان و سنا خواسته است تا قانون انتخابات ۱۸۸۷ امریکا را اصلاح کنند تا امکان تغییر دادن نتیجه تایید شده انتخابات ایالت‌ها سخت‌تر شود.
کمیته ۶ ژانویه در گزارش خود تعدادی از قوانین کیفری که به نظر اعضای آن نقض شده را تشریح کرده است و آن‌ها را به وزارت دادگستری امریکا احاله کرده تا دونالد ترامپ، جان ایستمن و تعدادی دیگر از مظنونان براساس آن‌ها تحت تعقیب قرار بگیرند.
ازجمله اتهام‌هایی که به ترامپ وارد شده است تلاش برای سنگ‌اندازی در مسیر فرآیند قانونی، تبانی برای کلاهبرداری از ایالات‌متحده، تبانی برای انتشار اظهارات جعلی، حمایت از و کمک به شورش، تبانی برای ممانعت از انجام وظیفه و مجروح کردن مامور قانون و توطئه برای فتنه هستند.
در گزارش کمیته ۶ ژانویه آمده است: «تصمیم دونالد ترامپ برای جعل اعلام پیروزی در شب انتخابات و درخواست غیرقانونی او برای پایان شمارش آرا، یک تصمیم خودجوش نبود، بلکه یک برنامه از پیش طراحی شده بود.» این کمیته به ایمیل تام فیتون، سرپرست یک گروه غیردولتی با عنوان «دیدبان قضایی» اشاره می‌کند که در آن به دونالد ترامپ پیشنهاد شده بود که بدون توجه به نتیجه انتخابات، اعلام پیروزی کند.
در این گزارش آمده است که حتی نزدیک‌ترین افراد به ترامپ و کسانی که حاضر به شهادت در جلسات کمیته شده‌اند، باور نداشتند که هیچ شاهد معتبری مبنی بر صحت ادعای پیروزی ترامپ وجود داشته باشد.
براساس یافته‌های کمیته ۶ ژانویه، کمیته ملی حزب جمهوری‌خواه، براساس ادعا‌های دونالد ترامپ مبنی بر «سرقت انتخابات» توانست بیش از ۲۵۰ میلیون دلار اعانه مردمی دریافت کند.
هوپ هیکس، یکی از نزدیک‌ترین افراد معتمد دونالد ترامپ که هنگام انتخابات مسوولیت ارتباطات کاخ سفید را برعهده داشت ازجمله افرادی است که در روز‌های منتهی به ۶ ژانویه به رییس‌جمهور امریکا هشدار داده بود که نسبت به استفاده از خشونت در اعتراض‌ها به نتیجه انتخابات اجتناب کند.
او همچنین به این ادعا که دولت‌های خارجی در انتخابات ۲۰۲۰ امریکا دخالت کرده‌اند، خندیده و آن را یک ایده دیوانه‌وار توصیف کرده است. برخی از هواداران ترامپ مدعی بودند که ماشین‌های انتخابات دیجیتالی که توسط کمپانی دومینیون ارائه شده، با نرم‌افزار‌هایی طراحی شده‌اند که باعث تقلب در انتخابات به نفع هوگو چاوز، رییس‌جمهور فقید ونزوئلا شده است و این کمپانی با بنیاد کلینتون و جورج سوروس رابطه دارد و برای تقلب در انتخابات امریکا مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
براساس یافته‌های کمیته ۶ ژانویه، درحالی که دونالد ترامپ به صورت زنده و مستقیم تصاویر مرتبط با شورش ۶ ژانویه را از تلویزیون محل کارش تماشا می‌کرد، هیچ اقدامی برای جلوگیری از آن انجام نداد.
براساس شهادت شهود، دونالد ترامپ نه تنها تماسی برای تقویت امنیت کنگره نگرفت، بلکه در برابر درخواست‌های اطرافیانش برای ارسال پیام به هوادارانش و عقب نشاندن آن‌ها از حمله به ساختمان کنگره، مقاومت کرد.
در گزارش آمده است: «ترامپ با هیچ یک از مقام‌های امنیت ملی در آن روز تماس نگرفت، نه با پنتاگون، نه با وزارت امنیت داخلی، نه با وزارت دادگستری، نه با اف‌بی‌آی، نه با اداره پلیس ساختمان کنگره و نه دفتر شهردار واشنگتن دی‌سی. آن‌گونه که مایک پنس، معاون وقت رییس‌جمهور گفته، حتی ترامپ با او هم تماس نگرفت تا از سلامت و امنیت او مطمئن شود.»
به گفته کارکنان کاخ سفید، درحالی که ترامپ حمله به کنگره را تماشا می‌کرد، همزمان توییت‌هایی در انتقاد از معاونش مایک پنس به دلیل بی‌عملی برای عوض کردن نتیجه انتخابات منتشر می‌کرد.
پاسخ کوتاه به سوال فوق «هیچ» است. کمیته تحقیق مشترک ۶ ژانویه، که یک کمیته منتخب از نمایندگان مجلس نمایندگان امریکا با حضور نمایندگانی از دو حزب جمهوری‌خواه و دموکرات بود با انتشار گزارش نهایی به کار خود پایان داد. با توجه به آغاز به کار دور جدید مجلس نمایندگان امریکا از دو هفته دیگر که جمهوری‌خواهان اکثریت آن را در اختیار دارند، امکان تجدید فعالیت این کمیته وجود ندارد.
به‌رغم تلاش‌های گسترده این کمیته و مصاحبه با بیش از ۱۰۰۰ شاهد و مرور بیش از یک میلیون سند، گزارش نهایی این کمیته فقط در حد پیشنهاد و توصیه است و از تضمین اجرایی خاصی برخوردار نیست. این کمیته مجموعه‌ای از ۱۱ پیشنهاد را برای اصلاح قوانین و تاسیس نهاد‌هایی ازجمله نهاد نظارت بر نامزدی پست‌های فدرال و ایالتی، در گزارش آورده است که اجرای آن‌ها مستلزم تصویب قوانین جدید در کنگره امریکاست.
در حال حاضر در مورد یک پیشنهاد، یعنی اصلاح قانون انتخابات امریکا که مربوط به قرن نوزدهم است، مجلس نمایندگان و سنای امریکا دو نسخه اصلاحی مستقل را در دست بررسی دارند. بخش مرتبط با «رد صلاحیت» ترامپ برای تصدی مقام ریاست‌جمهوری، مانند پیشنهاد‌های دیگر این کمیته، نیازمند تصویب کنگره است که با توجه به اکثریت جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان و فقدان اکثریت ۶۰ رای دموکرات‌ها در سنا، رسیدن به آن دور از دسترس است.
این گزارش همچنین پیشنهاد‌هایی برای تعقیب قضایی دونالد ترامپ و عده‌ای از همدستان او برای نقض قوانین کیفری در ماجرای شورش ۶ ژانویه مطرح کرده است. شواهد مرتبط با این پیشنهاد‌ها به جک اسمیت، بازپرس ویژه وزارت دادگستری امریکا ارایه خواهد شد و او تصمیم می‌گیرد که آیا تعقیب کیفری دونالد ترامپ به دلیل این اتهام‌ها شدنی است یا نه.