اعتماد: حکم اعدام دکتر قره‌حسنلو لغو شد

روزنامه اعتماد نوشت: وقتی در ۱۲ آبان‌ماه حمید قره‌حسنلو و همسرش، فرزانه، برای حضور بر سر مزار یکی از نزدیکان‌شان عازم بهشت سکینه در کرج می‌شدند، این دکتر رادیولوژی ۵۳ ساله و همسر ۴۶ ساله‌اش هرگز تصور نمی‌کردند، این سفر کوتاه چنین سرنوشت عجیبی را برای‌شان رقم بزند.

 آن‌طور که خبرگزاری‌ها در همان روز نوشتند، حدفاصل بهشت سکینه تا حصارک کرج تجمعات اعتراضی شکل می‌گیرد؛ تجمعاتی که سرنوشت حمید و فرزانه را برای همیشه تغییر می‌دهند. حمید قره‌حسنلو «متهم به فساد فی الارض و محکوم به اعدام» است و همسرش محکوم به «۲۵ سال حبس نفی بلد در اهواز»، «به نحوی که تحت مراقبت بوده و با هیچ کس معاشرت و ملاقات نداشته باشد».

دادگاه این پرونده در شعبه یک دادگاه انقلاب و زیر نظر قاضی آصف الحسینی برگزار می‌شود. آن‌طور که برادر آقای قره‌حسنلو گفته، وکیل تسخیری در دادگاه علیه موکل خود حکم داده و اعلام کرده او هیچ مشکل جسمی ندارد؛ اظهاراتی که در دادگاه با واکنش حمید قره‌حسنلو مواجه شده و او لباس‌هایش را برای نشان دادن مشکلات جسمی‌اش از تن بیرون آورده است.  

محسن بیات، وکیل خانواده قره‌حسنلو و برخی اعضای خانواده می‌گویند: وکیل تسخیری تعیین شده برای قره‌حسنلو، نه تنها اقدام مناسبی در دفاع از متهم نداشته، بلکه در بسیاری از موارد برخلاف منافع این متهم نیز عمل کرده است.

محسن بیات ضمن تشریح جزییات حقوقی پرونده، بهره‌مندی از یک روند قضایی قانونی و عادلانه را خواسته خانواده قره‌حسنلو از مسوولان برمی‌شمارد؛ خواسته‌ای که این وکیل امیدوار است، مسوولان به آن پاسخ دهند تا در روند حکم صادره تجدیدنظر شود. او همچنین از درخواست خانواده قره‌حسنلو برای عزل وکیل تسخیری خبر می‌دهد.

با توجه به بیانیه‌های متعدد تعداد کثیری از پزشکان و روسای انجمن‌های پزشکی در کشور و نگرانی‌هایی که درباره وضعیت سلامت این متهم وجود دارد، از محسن بیات، وکیل تعیینی قره‌حسنلو پرسیدیم شما از لحاظ حقوقی چه کار‌هایی انجام داده‌اید و پرونده در چه مرحله‌ای است؟

محسن بیات در پاسخ می‌گوید: «طبق اصل ۳۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی و قانون آیین دادرسی و قانون حفظ حقوق شهروندی، هر متهمی حق دارد وکیل داشته باشد. ما به عنوان حقوقدان و وکیل، معتقد به اطلاق اصل ۳۵ قانون اساسی هستیم، اما متاسفانه تبصره ماده ۴۸ و بخشنامه‌ها و دستورات دیگر، این حق شرعی و قانونی شهروندان را به اشکال گوناگون محدود کرده‌اند. بنابراین اصل بر این است که متهم حق انتخاب وکیل را داشته و مطابق قوانین ایران، وکیل تسخیری فقط در صورتی است که متهم خودش اعلام کند که قادر به گرفتن وکیل نیست و درخواست وکیل تسخیری کند؛ در این صورت از طرف دادگاه وکیل معرفی می‌شود. اما در مورد دکتر حمید قره‌حسنلو و همسرشان که خواستار وکیل تعیینی بوده‌اند و من هم از قبل وکالت ایشان را داشته‌ام و با وجودی که درخواست وکیل تسخیری نداشته‌اند، اما در شرایطی قرار گرفته‌اند که به رغم میل و اراده، برای ایشان وکیل تسخیری گذاشته شده و بنا بر گزارش‌ها، کاری که به عنوان وکیل باید انجام می‌دادند، انجام نشده و خانواده رضایت نداشته‌اند و خواستار عزل وکیل تسخیری بوده‌اند و حتی مراتب به خود وکیل تسخیری ایشان هم اعلام شده است. دکتر قره‌حسنلو مدتی است در قرنطینه بوده و خانواده امکان ملاقات و همفکری برای استیفای این حق مسلم ایشان را ندارند.»

این وکیل پایه یک دادگستری می‌گوید: «اکنون در مرحله فرجام‌خواهی با مراجعه چند تن از اعضای درجه یک خانواده دکتر و همسرشان به اتفاق بنده به دفتر وکلای محترم انتخابی (آقایان آرش ذوالفقار و جواد خالقیان) و تعیین این دو بزرگوار که مبادرت به اعلام وکالت کرده و درخواست خود را در سامانه ثبت کرده‌اند. به‌رغم اینکه مهلت فرجام‌خواهی همچنان باقی است و هیچ منع قانونی برای اقدام وکلای تعیینی در دسترسی و مطالعه پرونده وجود نداشته، متاسفانه تاکنون مساعدت لازم انجام نشده است که امیدواریم هر چه سریع‌تر این امکان قانونی برای ایشان فراهم شود.»

«اعتماد» برای جویا شدن نظر وکیل تسخیری این پرونده با احمد مولایی، عضو مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده و فردی که برای پیگیری پرونده حمید قره‌حسنلو از سوی مسوولان قضایی معرفی شده، تماس گرفت.

مولایی درباره جزییات این پرونده می‌گوید: «من چه بگویم، خود شما در روزنامه نظر بهتر را داده‌اید دیگر. من دیگر حرفی ندارم. ما برای شما وکلای حکومتی هستیم و ساحت روزنامه اعتماد از گفتگو با ما اشکال پیدا می‌کند.» مولایی در ادامه حاضر نشد گفتگو با ما را ادامه دهد. خانواده دکتر قره‌حسنلو، اما خواستار بررسی عادلانه پرونده‌ای هستند که ابهامات فراوانی در خصوص آن وجود دارد.

فاطمه قره‌حسنلو، خواهر حمید می‌گوید: در مراحل اولیه پرونده، آقای قره‌حسنلو حتی از دسترسی به وکیل تسخیری هم محروم بوده است. به گفته او، سند یا مدرکی علیه برادرش در دادگاه ارایه نشده و اعتراف همسر وی هم «در شرایط خاصی» انجام شده است. خود قره‌حسنلو هم در دادگاه اتهام «لیدر بودن معترضان» را رد کرده و گفته که قصد حضور در آن مکان را نداشته است. فاطمه قره‌حسنلو می‌گوید که برادرش «به خاطر آسیب‌ها و ضربه‌های وارد شده به ایشان به بیمارستان اعزام شده است. حمید در بیمارستان بستری است و وضعیت جسمی و روحی مناسبی ندارد.» حکم اعدام در همین بیمارستان به او داده می‌شود.

در ادامه متن گفت‌وگوی با فاطمه قره‌حسنلو را بخوانید:

اظهارات ضد و نقیضی در مورد پرونده دکتر قره‌حسنلو و حال ایشان در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها مطرح شده است، شما یا سایر افراد خانواده اخیرا با او ملاقاتی داشته و از حال جسمی و روحی ایشان با خبر هستید؟

در حال حاضر حمید ممنوع‌الملاقات شدید است. ما از وضعیت جسمی ایشان اطلاع دقیقی نداریم. فقط می‌دانیم به خاطر آسیب‌ها و ضربه‌های وارد شده به ایشان به بیمارستان اعزام شده است. حمید در بیمارستان بستری است و وضعیت جسمی و روحی مناسبی ندارد. بر اساس اعلام خانواده در زمان دستگیری، برخورد تندی با حمید و خانواده‌اش صورت گرفته که این مساله روی سلامتی حمید و خانواده‌اش اثر سوء گذاشته است.  

آیا به حکم اعدام صادر شده علیه ایشان اعتراضی کرده‌اید؟ اصلا جزییات پرونده ایشان در اختیار وکلای تعیینی قرار گرفته است؟

حکم اعدام در بیمارستان به دست برادرم داده شد. اجازه حضور هیچ وکیلی نه تعیینی و نه تسخیری در ابتدای پرونده داده نشد. در واقع رسیدگی به پرونده برادرم بدون داشتن وکیل انجام شده است. من نمی‌دانم، آیا چنین روندی قانونی است یا نه؟ اما در مورد حمید روند قانونی برای داشتن وکیل طی نشده است. در زمان دستگیری هم برخورد‌های نامناسبی با حمید صورت گرفته که... [جزییات برخورد‌هایی که با حمید قره‌حسنلو صورت گرفته در روزنامه موجود است.]یعنی حتی وکلای تبصره ۴۸ هم اجازه ورود نداشته‌اند؟

در ابتدای این پرونده حتی به وکلای تبصره ۴۸ هم اجازه ورود داده نشده است. از نظر وکلا این یکی از ابهامات پرونده است، به هر حال بر اساس قانون، هیچ متهمی نباید از دسترسی به وکیل مناسب محروم بماند. اما در خصوص پرونده حمید این روند طی نشده است. دادرسی عادلانه مطابق قانون یکی از مطالباتی است که خانواده ایشان دارند.

در برخی رسانه‌ها عنوان شده که آقای علیزاده‌طباطبایی وکیل ایشان است. شما هم فرمودید که جزییات را از آقای علیزاده جویا شویم. درست متوجه شدم؟

خیر، من نگفتم که وکیل حمید، آقای علیزاده‌طباطبایی است، گفتم از طریق ایشان می‌توانید بخشی از جزییات پرونده و وضعیت حمید را جویا شوید.

برخی شایعات درباره وخیم شدن حال مادر دکتر در فضای مجازی هم مطرح شده است. در این مورد توضیح می‌دهید؟

مادرم بعد از شنیدن خبر حکم اعدام پسرش دچار آلزایمر شده است. مادرم بر اثر این حادثه آسیب زیادی دیده و بیمار شده است. شوکی که بر اثر این خبر تلخ شکل گرفت همه خانواده را تکان داد، اما مادرم با توجه به روحیه و سن و سالی که دارند، دچار یک شوک شدید شدند. در فیلمی که اخیرا مادرم برای درخواست تجدیدنظر در حکم صادر شده از مسوولان منتشر کردند، مشخص است که ایشان در پیدا کردن کلمات مشکل دارند و نشانه‌های آلزایمر در مادرم کاملا هویداست. [بغض می‌کند]

شایعات و حرف‌های ضد و نقیض درباره این پرونده زیاد است، شما به عنوان خواهر دکتر قره‌حسنلو تصویری واقعی و مستند از شخصیت او و پرونده‌شان ارایه می‌کنید؟

حمید، ویژگی‌های مثبت زیادی داشتند. (و دارند) او به هیچ عنوان راضی نمی‌شد، آسیبی به فردی وارد شود. این روز‌ها در فضای مجازی، اطلاعات فراوانی درباره بسیاری از کار‌های خیر ایشان منتشر می‌شود. برادرم در زمره خیرین مدرسه‌ساز قرار داشتند. جزو حامیان طلایی کمیته امداد بود و پروژه‌های فراوانی را برای کمک به مردم مناطق محروم اجرا کرده است. حمید بچه‌ها و خانواده‌های بی‌بضاعت فراوانی را در مطبش مداوا می‌کرد و در کل یک شهروند مسوول بود. از سوی دیگر، مدت‌ها به عنوان یک ایرانی وطن‌دوست در جبهه جنگ ایران و عراق حضور داشته است، جدا از این واقعیت‌ها تا به امروز بیش از هزار پزشک از مقامات مسوول درخواست آزادی او را امضا کرده‌اند. وقتی من به عنوان خواهر دکتر، درباره ویژگی‌های ایشان صحبت کنم، ممکن است برخی تصور کنند که به خاطر نزدیکی خانوادگی و همخونی از ایشان تعریف می‌کنم، اما امروز بسیاری از همکاران، فعالان مدنی، پزشکان و کسانی که به نوعی ایشان را می‌شناختند، معتقدند که این حکم درباره ایشان عادلانه نبوده است.

برادرتان در ماجرا‌های ۱۲ آبان کرج دستگیر شده، نحوه دستگیری ایشان را توضیح می‌دهید؟

در یک کلام می‌توان بگویم حمید در زمان نامناسب در یک مکان نامناسب قرار داشت، جز این هیچ حرکت اشتباه دیگری نکرده است. این حکم (فساد فی‌الارض) برای برادر من در حالی صادر شده است که هیچ مدرکی علیه ایشان وجود ندارد و حمید حتی یک خط اعتراف هم علیه خود ننوشته است. مگر می‌شود، بدون سند رسمی و بدون اینکه مدرکی علیه فردی وجود داشته باشد، به دلیل حضور در یک مکان خاص، فرد به اعدام محکوم شود؟ همان‌طور که گفتم برادرم روحیه انسان‌دوستی داشته و همواره تلاش می‌کرد تا به مردم کمک کند. طی سال‌های گذشته بسیاری از افراد محروم جامعه از حمایت‌های ایشان بهره‌مند شده‌اند. ایشان خیر مدرسه‌ساز بودند. مدت‌ها مرکز کهریزک محمدشهر به دلیل نداشتن دستگاه سونوگرافی مشکلاتی داشت، برادرم حمید برای این مرکز یک دستگاه سونوگرافی خریداری کرد. شاید خودش مایل نباشد این موضوعات مطرح شود، خود من هم برای گفتگو با رسانه‌ها راغب نیستم، اما واقعیت‌ها همینی است که به شما گفتم. شما واقعا اگر می‌خواهید قدمی در جهت حل مشکل پرونده دکتر بردارید، لطفا تشریف ببرید کهریزک با دکتر شهسواری گفتگو کنید، ایشان حرف‌های بسیاری به شما می‌گویند. یا تشریف ببرید، کمیته امداد کرج و با آقای طاهری رییس کمیته امداد کرج گفتگو کنید تا مردم متوجه شوند، حمید چقدر در مسیر مرهم نهادن بر زخم‌های مردم محروم قدم برداشته است. یا با مسوولانی که دکتر با آن‌ها ارتباط داشته، صحبت کنید. من خواهر حمیدم و بدون تردید بخشی از صحبت‌هایم احساسی است.

درخواست خانواده قره‌حسنلو از مسوولان قضایی و تصمیم‌گیران چیست؟ اگر فرصت این را داشتید که گفت‌وگویی رو در رو با مسوولان قضایی داشته باشید، از آن‌ها چه می‌خواستید؟

هیچ مستندات و ادله‌ای برای این حکمی که صادر شده، وجود ندارد و مسوولان قضایی به راحتی می‌توانند در حکم اعدام علیه ایشان تجدیدنظر کنند. درخواست ما یک رسیدگی عادلانه است. صدور حکم اعدام علیه فردی که هیچ سندی علیه ایشان وجود ندارد، منصفانه نیست. درخواست رسیدگی عادلانه با حضور وکلای مورد تایید خانواده، حداقل حقی است که هر فردی می‌تواند داشته باشد. در دفاعیاتی که ایشان در دادگاه داشته‌اند و این دفاعیات هم منتشر شده، حمید می‌گوید که به هیچ‌وجه لیدر معترضان نبوده‌اند، هیچ کار خلافی مرتکب نشده‌اند و اساسا قصدی برای حضور در آن منطقه نداشته‌اند. در شرایطی که هیچ سندی ارایه نشده، به برادر من گفته‌اند که لیدر اعتراضات بوده است.  

وضعیت همسر ایشان چطور است؟

در مورد همسر حمید هم همین وضعیت وجود دارد. ایشان هم همپای برادرم، به مردم محروم کمک می‌کردند. شهروند مسوولی بودند و هرگز اشتباهی مرتکب نشده‌اند. اعترافی هم که می‌گویند، او امضا کرده، بدون تردید تحت شرایط خاصی بوده و قابل استناد نیست. احکامی که علیه این دو نفر صادر شده، منصفانه نیست. امیدوارم هر چه سریع‌تر خبر تجدیدنظر در این حکم را بشنویم.

شنیده‌های «اعتماد» حاکی از لغو حکم اعدام قره‌حسنلو است

دیروز خبری به دست اعتماد رسید مبنی بر اینکه حکم اعدام حمید قره‌حسنلو، لغو شده است. طبق این خبر، گفته می‌شد که یکی از شخصیت‌های سیاسی برجسته و قدیمی کشور در نامه‌ای از مقامات عالی نظام درخواست کرده حکم این فرد لغو شود. ما با نویسنده نامه تماس گرفتیم و ایشان نوشتن نامه و دریافت پاسخ مثبت در این زمینه را تائید کرد. طبیعی است که روزنامه اعتماد انتشار جزئیات را به بعد از انتشار اصل خبر از مجاری رسمی موکول می‌کند و امیدوار است خبر‌های خوب در این زمینه مستدام باشد.