روزنامه اعتماد نوشت: شی جین‌پینگ، رییس‌جمهور چین همزمان با سفر به عربستان سعودی و دیدار با مقام‌های کشور میزبان و شرکت در نشست دوره‌ای شورای حکام خلیج فارس یادداشتی در روزنامه الریاض منتشر کرد که در این یادداشت نگاه استراتژیک و بلندمدت چین در دوران جدید به عربستان، کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس و دنیای عرب به روشنی به تصویر کشیده شده است. با توجه به اهمیت این مقاله و عدم انعکاس آن در رسانه‌های داخلی، ترجمه کامل آن منتشر می‌شود. رییس‌جمهور چین در این یادداشت از لفظ خلیج عربی برای اشاره به خلیج فارس استفاده کرده است.
من به ریاض برمی‌گردم و دوستی عمیق مردم چین را با خود به همراه دارم. اینجا هستم تا به دوستان عرب خود برای اولین اجلاس سران چین و کشور‌های عربی و اولین اجلاس سران چین و شورای همکاری خلیج عربی (فارس) ملحق شوم و یک سفر دولتی به عربستان سعودی داشته باشم.
این دیدار که به عنوان سفری برای ساختن بر مبنای گذشته و مهم‌تر از آن گشودن آینده‌ای بهتر، طراحی شده است دوستی سنتی ما را به پیش خواهد برد و دوره جدیدی را در روابط چین با جهان عرب، کشور‌های عرب حوزه خلیج عربی (فارس) و عربستان سعودی شروع خواهد کرد.
تماس‌های بین چین و کشور‌های عربی به بیش از ۲۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد. جریان‌های مداوم کاروان‌ها در امتداد جاده ابریشم زمینی و بادبان‌های متحرک در امتداد جاده ادویه دریایی شهادت داده‌اند که تمدن‌های چینی و عربی با یکدیگر تعامل کرده و یکدیگر را از یک سوی قاره آسیا تا سوی دیگر آن الهام بخشیده‌اند.
از طریق همین تبادلات بود که فنون ظروف چینی چین و کاغذسازی و چاپ به غرب معرفی شد، در حالی که نجوم، تقویم و پزشکی عرب راه طولانی به شرق را پیمود. ما کالا‌ها را مبادله کرده‌ایم، جرقه‌های نوآوری را برانگیخته‌ایم، ایده‌هایی را به اشتراک گذاشته‌ایم و ثمرات تبادلات فرهنگی را به سایر نقاط جهان فرستاده‌ایم و فصلی عالی در تعامل شرق و غرب و یادگیری متقابل برجای گذاشته‌ایم.
تماس‌های بین چین و کشور‌های عربی خلیج (فارس) به خوبی مستند شده‌اند. در دوران حکومت سلسله هان شرقی (۲۵-۲۲۰)، گان ینگ، فرستاده چینی برای جست‌وجوی امپراتوری روم به «دریا‌های غربی»، یعنی خلیج (فارس) فرستاده شد. این اولین سابقه رسمی از رسیدن فرستادگان چین به کشور‌های عربی خلیج (فارس) است.
بیش از ۱۲۰۰ سال پیش، یک دریانورد عرب به نام ابوعبیده در سفری افسانه‌ای از بندر سُهر به شهر گوانگژو چین رفت که بعد‌ها با ماجرا‌های هیجان‌انگیز و شناخته شده ماجرا‌های سندباد تطبیق داده شد.
در دهه ۱۹۸۰، المثنای یک کشتی به نام سُهر مسیری را که دریانوردان عرب در دوران باستان باز کرده بودند، دوباره دنبال کرد و تعاملات دوستانه گذشته و حال بین دو طرف را به هم پیوست. چین و عربستان سعودی از زمان‌های قدیم یکدیگر را تحسین کرده و تبادلات دوستانه به عمل آورده‌اند. محمد پیامبر (ص) فرمود: «در جست‌وجوی علم باشید، ولو آنکه تا چین هم بروید.»
هفتصد سال پیش، وانگ دایوان، مسافری چینی از سلسله یوان (۱۳۶۸-۱۲۷۱)، به زیارت مکه رفت که آن را در کتاب خود با عنوان «شرح مختصری از جزایر» مکانی با مناظر زیبا، آب و هوای معتدل، مزارع برنج حاصلخیز و مردمانی شاد توصیف کرد.
این کتاب مهمی بود که چینی‌ها از آن در مورد عربستان سعودی در آن زمان آموختند. ششصد سال پیش، ژنگ هی، دریانوردی چینی از سلسله مینگ (۱۴۵۷-۱۳۶۵)، در سفر‌های اقیانوس پیمایی خود به جده و مدینه رسید و داستان‌های فراوانی از دوستی و تبادلات را برجای گذاشت که امروزه نیز به‌طور گسترده نقل می‌شود.
کاوش‌های باستان‌شناسی مشترک چین و عربستان در خرابه‌های بندر السرّیان که در سال‌های اخیر انجام شده است، تعداد زیادی ظروف چینی متعلق به دوران سلسله‌های سونگ و یوان چین (۹۶۰-۱۳۶۸) را کشف کرده است. آن‌ها شاهدی بر تمام آن تعاملات دوستانه هستند.
جهان عرب یکی از اعضای مهم جهان در حال توسعه و یک نیروی کلیدی برای حمایت از انصاف و عدالت بین‌المللی است. مردمان عرب برای استقلال ارزش قائلند، با مداخله خارجی مخالفند، در برابر سیاست قدرت و زورگویی می‌ایستند و همیشه خواهان پیشرفت هستند.
کشور‌های عربی منابع متنوعی در اختیار دارند و صنایعی با ویژگی‌های متمایز ایجاد کرده‌اند، دستاورد‌های چشمگیری در توسعه به دست آورده‌اند و بالقوه‌های عظیمی از خود به نمایش گذاشته‌اند. تمدن عرب طرفدار میانه‌روی و اعتدال است، فراگیری و یادگیری متقابل را تشویق می‌کند، با برخورد تمدن‌ها مخالف است و عمیقا در فرهنگ و تاریخ غنی خود ریشه دارد. کشور‌های عربی همواره در نقشه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان مدعی جایگاه مهمی هستند.
از دهه ۱۹۵۰، چین با همه کشور‌های عربی روابط دیپلماتیک برقرار کرده است. تعاملات آن‌ها نمایانگر درک متقابل، احترام متقابل، کمک متقابل و همبستگی است. آن‌ها دوستان خوبی شده‌اند که با یکدیگر برابر رفتار می‌کنند، شرکای خوبی که در جست‌وجوی منفعت متقابلند و برادران خوبی که در آسایش و محنت یکدیگر سهیمند.
در قرن بیست و یکم، در برابر یک چشم‌انداز بین‌المللی سیال، روابط چین و اعراب به حرکت رو به جلوی خود ادامه داده و به رشدی جهشی و تاریخی در وسعت و عمق، در زمینه‌های اعتماد سیاسی، همکاری اقتصادی متقابلا سودمند و یادگیری فرهنگی دست یافتند.
روابط چین و اعراب در دهه گذشته وارد دوره جدیدی شد و مجموعه‌ای از دستاورد‌های شاخص و پیشگامانه را در زمینه‌های مختلف به ثبت رساند. در مجموع، چین یک شراکت استراتژیک آینده‌محور از همکاری همه‌جانبه و توسعه مشترک با همه کشور‌های عربی ایجاد کرده است.
چین به صورت جداگانه با ۱۲ کشور عربی شراکت راهبردی یا شراکت راهبردی جامع برقرار کرده و اسناد همکاری کمربند - جاده را با ۲۰ کشور عربی امضا کرده است. در میان کشور‌های عربی، ۱۷ کشور از ابتکار توسعه جهانی (GDI) حمایت کرده‌اند، ۱۵ کشور عضو بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا شده‌اند و ۱۴ کشور در طرح همکاری چین و اتحادیه کشور‌های عربی در زمینه امنیت داده‌ها شرکت کرده‌اند.
کشور‌های عربی قاطعانه از اصل چین واحد و از چین در حراست از منافع اصلی خود حمایت می‌کنند. به‌طور مشابه، چین از کشور‌های عربی در حمایت از حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی حمایت می‌کند. در مورد موضوعاتی مانند مساله فلسطین، حمایت قاطعانه چین از دولت‌های عربی منسجم و تزلزل‌ناپذیر بوده است.
پروژه‌های زیربنایی بزرگی که به‌طور مشترک توسط دو طرف ساخته شده است، ازجمله مسجد جامع الجزیر در الجزایر، ورزشگاه لوسیل قطر، مقر جدید بانک مرکزی کویت، سد مِرو، افزایش ارتفاع سد روسِیرِس و پروژه مجتمع سد‌های اتباره علیا در سودان به نقاط تحول دوستی چین و اعراب تبدیل شده است.
چین ۲۰ موسسه و ۲ کلاس کنفوسیوسی در کشور‌های عربی ایجاد کرده است و بیش از ۴۰ دانشگاه چینی زبان عربی را به عنوان یک رشته اصلی تدریس می‌کنند که ظرفیت پایان‌ناپذیری برای رشد دوستی چین و اعراب به همراه دارد.
از زمان شیوع کووید-۱۹، چین و کشور‌های عربی به کمک یکدیگر آمده‌اند و مشکلات را با هم حل و فصل کرده‌اند. دو طرف در زمینه‌هایی مانند تحقیق و کاربرد واکسن، پیشگیری و کنترل مشترک همه‌گیری، تسهیم تجربیات، خدمات پزشکی و دارویی، همکاری موثری انجام داده‌اند که نمونه خوبی از همبستگی در مبارزه با ویروس ایجاد کرده است.
در چارچوب مجمع همکاری چین و دولت‌های عربی، ۱۷ مکانیسم همکاری برای گسترش و محتوایی کردن دستور کار همکاری‌ها راه‌اندازی شده است که به روابط چین و اعراب رونق می‌بخشد و الگویی برای همبستگی و همکاری میان کشور‌های در حال توسعه فراهم می‌کند.
جهان اکنون دستخوش تغییرات مهمی است که در یک قرن گذشته دیده نشده است. چین و کشور‌های عرب هر دو با ماموریت تاریخی تحقق نوسازی ملی و سرعت بخشیدن به توسعه ملی روبه‌رو هستند. در این زمینه جدید، چین با دولت‌های عربی برای پیشبرد دوستی سنتی و ایجاد یک جامعه چین-عربی به‌طور مشترک با آینده‌ای مشترک در دوران جدید همکاری خواهد کرد.
چین و کشور‌های عربی پرچم عدم مداخله در امور داخلی را بالا نگه خواهند داشت، قاطعانه از یکدیگر در حفاظت از حاکمیت و تمامیت ارضی پشتیبانی کرده و مشترکا از عدالت و عدالت بین‌المللی حمایت می‌کنند. ما به تقویت همکاری‌های کمربند - جاده و به گسترش همکاری‌های عملی در زمینه‌هایی مانند غذا، انرژی، سرمایه‌گذاری، تامین مالی و خدمات پزشکی ادامه خواهیم داد و همکاری‌های متقابلا سودمند را با کیفیت بالاتر و عمق بیشتر دنبال خواهیم کرد.
ما به‌طور مشترک بر اساس ابتکار توسعه جهانی (GDI) و ابتکار امنیت جهانی به منظور تثبیت مناطق ناآرام و کمک به انرژی مثبت بیشتر به صلح و توسعه ادامه خواهیم داد. ما به‌طور مشترک از صلح، توسعه، برابری، عدالت، دموکراسی و آزادی - ارزش‌های مشترک بشریت - طرفداری خواهیم کرد، تلاش خواهیم کرد تا بیگانگی از یکدیگر و برخورد تمدن‌ها را با تبادلات و یادگیری متقابل جایگزین کنیم، درک و پیوستگی بین مردمان‌مان را ارتقا دهیم و «باغی از تمدن‌ها» را بسازیم که نمایانگر قدردانی و الهام متقابل باشد.
شورای همکاری خلیج (فارس) در فرآیند یکپارچه‌سازی خود به پیشرفت‌های برجسته‌ای دست یافته است که آن را به یکی از پویاترین سازمان‌های منطقه‌ای جهان تبدیل می‌کند. با توجه به موقعیت جغرافیایی خود، کشور‌های شورای همکاری خلیج (فارس) به عنوان قطبی عمل می‌کنند که آسیا، آفریقا و اروپا را به یکدیگر متصل می‌کند.
کشور‌های شورای همکاری خلیج (فارس) که دارای منابع غنی انرژی از جمله ۳۰ درصد ذخایر نفت و ۲۰ درصد ذخایر گاز طبیعی جهان هستند، مخزن انرژی برای اقتصاد جهانی به شمار می‌روند. کشور‌های شورای همکاری خلیج (فارس)، با روحیه پیشگامانه و تلاشگر خود، زمینه‌ای حاصلخیز برای صنایع با فناوری پیشرفته را فراهم می‌کنند. در طول چهار دهه گذشته، شورای همکاری خلیج (فارس) برای ایجاد یک بازار یکپارچه، یک اقتصاد یکپارچه و یک سیستم مالی یکپارچه در منطقه سخت کار کرده و نقش مهم فزاینده‌ای را در امور منطقه‌ای و بین‌المللی ایفا کرده است.
چین و کشور‌های شورای همکاری خلیج (فارس) طی سالیان گذشته رشد سالم و مداومی را در روابط دوجانبه حفظ کرده و همکاری‌های گسترده و عمیق با نتایج ملموسی را در همه زمینه‌ها انجام داده‌اند. به ویژه در ۱۰ سال گذشته، روابط چین و شورای همکاری خلیج (فارس) از موضعی نیرومند به موضعی نیرومند‌تر افزایش یافته و نتایج سودمندی را به همراه داشته است.
چین همچنان بزرگ‌ترین شریک تجاری شورای همکاری خلیج (فارس) و بزرگ‌ترین بازار صادرات محصولات پتروشیمی است. در سال ۲۰۲۱، تجارت دوطرفه از ۲۳۰ میلیارد دلار فراتر رفت و واردات نفت خام چین از کشور‌های شورای همکاری خلیج (فارس) به بیش از ۲۰۰ میلیون تن رسید. دو طرف از همکاری گسترده و عمیق در زمینه‌های سنتی مانند ظرفیت تولید، توسعه زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری و مالی برخوردار هستند.
همکاری‌ها در بخش‌های فناوری پیشرفته ازجمله ارتباطات «جی ۵» (G۵)، انرژی‌های نو، فضا و اقتصاد دیجیتال نیز در حال افزایش است. پروژه جدید ابداعی همکاری در تولید هوشمند و چشم‌انداز جدید همکاری‌های صنعتی، انگیزه جدیدی به توسعه چین و کشور‌های شورای همکاری خلیج (فارس) داده است. با نگاه به آینده، چین از فرصت ایجاد و تحکیم شراکت راهبردی چین و شورای همکاری خلیج (فارس) برای تقویت دوستی سنتی و تعمیق اعتماد متقابل استفاده خواهد کرد.
چین به حمایت قاطع از کشور‌های شورای همکاری خلیج (فارس) در پشتیبانی از حاکمیت، استقلال، امنیت و ثبات و همچنان به حمایت از شورای همکاری خلیج (فارس) در تسریع یکپارچگی و پیگیری توسعه متنوع ادامه خواهد داد.
چین با شورای همکاری خلیج (فارس) همکاری خواهد کرد تا الگوی جدیدی از همکاری‌های چند وجهی انرژی را توسعه دهند، توسعه جدید در همکاری‌های مالی و سرمایه‌گذاری را تسریع بخشند و زمینه‌های جدیدی از همکاری نوآورانه را پیدا کنند. همه این‌ها به افزایش همگرایی منافع بین چین و کشور‌های شورای همکاری خلیج (فارس) کمک خواهد کرد.
عربستان سعودی صادرکننده بزرگ انرژی در جهان و یکی از اعضای گروه ۲۰ است. چین، به عنوان شریک استراتژیک و دوست واقعی عربستان، خرسند است که می‌بیند تحت رهبری ملک سلمان و ولیعهد محمد بن سلمان، مردم عربستان با گام‌های بلندی به سمت چشم‌انداز ۲۰۳۰ حرکت کرده و پیشرفت‌های مهمی در زمینه اصلاحات اقتصادی و اجتماعی و تنوع بخشی کسب می‌کنند.
ابتکارات عمده توسعه در عربستان سعودی، «ابتکار سبز خاورمیانه» و «ابتکار سبز سعودی»، در میان بسیاری دیگر ابتکارات، توجه گسترده‌ای را به خود جلب کرده‌اند. جایگاه و نفوذ آن در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و انرژی جهانی در حال افزایش است. ما به این دوست خوب‌مان به خاطر این موفقیت‌ها افتخار می‌کنیم.
روابط بین چین و عربستان سعودی از زمان برقراری روابط دیپلماتیک رشد نیرومندی داشته است. بیش از همه، همکاری چین و عربستان سعودی ظرف ۱۰ سال گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. دو طرف به حاکمیت و مسیر توسعه و به تاریخ و سنت‌های فرهنگی یکدیگر احترام می‌گذارند، از یکدیگر در دفاع از امنیت و ثبات ملی حمایت می‌کنند و هماهنگی راهبردی نزدیکی را انجام می‌دهند.
همکاری‌های عملی به سرعت در حال گسترش است. پروژه‌های بزرگ یکی پس از دیگری راه‌اندازی شده‌اند؛ ازجمله شرکت پالایش «سینوپک آرامکو ینبع»، پروژه مجتمع اتیلن گولی چین و عربستان، مجموعه صنعتی چین در شهر اقتصادی جازان، پروژه تاسیسات و زیرساخت دریای سرخ، ارتباطات «جی ۵» (۵G) و اکتشافات قمری مشترک.
تبادلات مردم با مردم همچنان رو به رشد است. رشته زبان چینی اکنون در چهار دانشگاه عربستان در دسترس است و دوره‌های اختیاری زبان چینی در هشت مدرسه راهنمایی و ابتدایی ارایه می‌شود. «حکیم و کنگ شیائوکسی»، اولین انیمیشن (پویانما) مشترک چین و عربستان سعودی، در میان کودکان محبوبیت دارد، که بذر دوستی چین و عربستان را در دل آن‌ها می‌کارد.
چین از این دیدار به عنوان فرصتی برای تقویت شراکت استراتژیک جامع خود با عربستان سعودی استفاده خواهد کرد. ما به درک و حمایت از یکدیگر ادامه خواهیم داد و به‌طور مشترک از استقلال دفاع کرده و با مداخله خارجی مخالفت خواهیم کرد. ما هم‌افزایی در ابتکار کمربند - جاده چین و چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی و همگرایی منافع و ارتباط مردم با مردم بین دو کشور را افزایش خواهیم داد.
ما همکاری‌ها را تحت چارچوب‌های چندجانبه مانند سازمان ملل متحد، گروه ۲۰ (G۲۰) و سازمان همکاری‌های شانگ‌های تقویت خواهیم کرد، به‌طور مشترک چندجانبه گرایی واقعی را عمل و به حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه و ارتقای توسعه و رفاه جهان کمک بیشتری خواهیم کرد.
در اکتبر (مهرماه) سال گذشته، حزب کمونیست چین بیستمین کنگره ملی خود را با موفقیت برگزار کرد و اکنون مردم چین را به سوی هدف ساختن یک کشور سوسیالیستی مدرن از همه جهات بسیج و هدایت می‌کند. چین، به عنوان یک نیروی پایدار برای صلح جهانی و توسعه مشترک، همچنان به ارایه فرصت‌های جدید برای کشور‌های عرب و سایر کشور‌های جهان از طریق توسعه خود متعهد خواهد ماند و با برادران عرب خود برای پیشبرد دوستی سنتی و ایجاد آینده‌ای بهتر با هم همکاری خواهد کرد.
عربستان سعودی صادرکننده بزرگ انرژی در جهان و یکی از اعضای گروه ۲۰ است. چین، به عنوان شریک استراتژیک و دوست واقعی عربستان، خرسند است که می‌بیند تحت رهبری ملک سلمان و ولیعهد محمد بن سلمان، مردم عربستان با گام‌های بلندی به سمت چشم‌انداز ۲۰۳۰ حرکت کرده و پیشرفت‌های مهمی در زمینه اصلاحات اقتصادی و اجتماعی و تنوع‌بخشی کسب می‌کنند.
ابتکارات عمده توسعه در عربستان سعودی، «ابتکار سبز خاورمیانه» و «ابتکار سبز سعودی»، در میان بسیاری دیگر ابتکارات، توجه گسترده‌ای را به خود جلب کرده‌اند. جایگاه و نفوذ آن در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و انرژی جهانی در حال افزایش است. ما به این دوست خوب‌مان به خاطر این موفقیت‌ها افتخار می‌کنیم.
چین همچنان بزرگ‌ترین شریک تجاری شورای همکاری خلیج (فارس) و بزرگ‌ترین بازار صادرات محصولات پتروشیمی است. در سال ۲۰۲۱، تجارت دوطرفه از ۲۳۰ میلیارد دلار فراتر رفت و واردات نفت خام چین از کشور‌های شورای همکاری خلیج (فارس) به بیش از ۲۰۰ میلیون تن رسید. دو طرف از همکاری گسترده و عمیق در زمینه‌های سنتی مانند ظرفیت تولید، توسعه زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری و مالی برخوردار هستند.
مترجم: علیرضا اسدی