پمفیگوس فولیاسه، یکی از بیماری‌های مربوط به‌خود ایمنی است که منجر به‌ایجاد تاول و خارش بر روی پوست خواهد شد. این بیماری می‌تواند خود را به‌صورت تاول‌های مشتق شده و زخم‌ها سطحی و پرتعداد نشان دهد اما به‌هرجهت چیزی نیست که به‌سادگی و خود به‌خود بهبود پیدا کند و متاسفانه بیماری آزاردهنده‌ای خصوصا از نظر ظاهری است.
شناخت این بیماری می‌تواند از هر نظر در فرایند درمان موثر باشد؛ بنابراین، در صورتی‌که قصد دارید اطلاعات بیشتری در رابطه با این مشکل پیدا کنید، تا انتهای این نوشته از درمانکده با معرفی پمفیگوس فولیاسه، علائم و راهکارهای درمانی آن با ما همراه باشید.
همانطور که در ابتدا اشاره شد، پمفیگوس فولیاسه یک بیماری خود ایمنی است. در شرایط خود ایمنی، سیستم ایمنی سلول‌های خود بدن را به‌عنوان مهاجم شناسایی کرده و به‌آنها حمله می‌کند و هر بار بعد رشد مجدد سلول‌ها این اتفاق دوباره صورت می‌گیرد. در بیماری پمفیگوس فولیاسه، سیستم ایمنی بر روی سلول‌های پوستی حساسیت بیشتری داشته و به‌صورت مداوم و معمولا در نقاط خاصی از بدن به‌آنها حمله می‌کند که همین موضوع باعث ایجاد عوارضی مانند تاول‌های مشتق شده و شدید و زخم‌های متعدد و دردناک خواهد شد. البته لازم به‌ذکر است که این بیماری می‌تواند نقاط دیگری از بدن مانند ناحیه تناسلی و همچنین لثه‌ها را نیز درگیر کند اما معمولا با تاول‌های کوچک در بالا تنه ظاهر می‌شود.
روند عملکرد این بیماری به‌این صورت است که در ابتدا سلول‌های پوستی توسط سیستم ایمنی به‌اشتباه به‌عنوان عوامل مخرب مانند ویروس و باکتری تشخیص داده شده و سیستم ایمنی برای مقابله با این عوامل آنتی بادی ترشح می‌کند. این آنتی بادی به‌سلول‌های کراتینوسیت که تولید‌کننده پروتئین کراتین هستند را تولید می‌کنند حمله می‌کند، این سلول‌ها از هم جدا شده و در نهایت تاول و زخم ایجاد می‌شود.
بیماری پمفیگوس دارای دو نوع فولیاسه و وولگاریس است که نوع اول یعنی پمفیگوس فولیاسه که در این نوشته هم قصد بررسی آن را داریم، خفیف‌تر بوده و کنترل آن نیز ساده‌تر است.
دلیل قطعی این مشکل هنوز کاملا مشخص نیست اما برخی عوامل هستند که می‌توانند احتمال ابتلا به‌پمفیگوس فولیاسه را بالاتر ببرند. این موارد عبارت‌اند از:
همچنین افرادی که اصالتا متعلق به‌هند، خاورمیانه و اروپای شرقی بوده و خصوصا بیشتر از 40 سال سن داشته باشند، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
بیماری پمفیگوس فولیاسه، مشکلات زیادی را همراه با خود می‌آورد و اگر برای درمان آن اقدامی صورت نگیرد، این مشکلات و عوارض چند برابر خواهند شد. برخی از رایج‌ترین عوارض این بیماری به‌شرح زیر هستند:
همچنین زخم‌ها و تاول‌های دردناک این بیماری باعث می‌شود تا خوردن و خوابیدن بسیار دشوار شود و به‌همین واسطه، احتمال ابتلا به‌سوء تغذیه در کنار کم خوابی و بی‌خوابی بالا می‌رود.
بیماری پمفیگوس فولیاسه یک بیماری با نشانه‌های پوستی واضح و مشخص است و برای یک متخصص پوست حاذق به‌راحتی تشخیص داده خواهد شد. اما به‌صورت کلی می‌توان از روش‌های زیر برای تشخیص این بیماری استفاده کرد:
درمان پمفیگوس فولیاسه دو جنبه‌کلی دارد؛ اولی استفاده از داروها برای درمان شرایط کلی و دوم، مدیریت زخم‌ها و تاولها است. هر کدام از این موارد که به‌درستی صورت نگیرد، بیماری درمان نشده و متاسفانه پیشرفت کرده و بخش بیشتری از بدن را در اختیار می‌گیرد. این بیماری خود به‌خود درمان می‌شود و هرگونه سهل انگاری در درمان آن باعث بدتر شدن شرایط خواهد شد بنابراین، در صورت مشاهده هر نوع مشکلی با علائم پمفیگوس فولیاسه، سریعا به‌پزشک متخصص مراجعه کنید. در ادامه به‌برخی از راه‌های درمانی این بیماری خواهیم پرداخت.
در روند درمان دارویی، همزمان سعی می‌شود تا عفونت‌ها را کنترل کرده و همچنین سیستم ایمنی را سرکوب کرد. به‌همین واسطه پای ثابت داروی‌های تجویز شده برای پمفیگوس فولیاسه آنتی بیوتیک‌ها و کورتیکو استروئیدها هستند. در واقع کورتیکواستروئیدها داروی‌های اصلی هستند که در ابتدای درمان معمولا با دوز‌های بالا تجویز می‌شوند و بعد از کنترل تاولها، دوز دارو کمتر خواهد شد.
پلاسمافرزیس، از دیگر روش‌های کنترل و درمان پمفیگوس فولیاسه است. تحت این روش از طریق خون، آنتی بادی‌های حمله‌کننده به‌پوست را با برداشتن پلاسمای خون، حذف کرده و پلاسمای اهدایی را جایگزین می‌کنند. البته این روش تنها در انواع بسیار پیشرفته بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد و قیمت بالایی هم دارد.
تاولها و زخم‌های شدید، باید از طریق فرایندهای بیمارستانی و تخصصی درمان شوند و صرفا استفاده از چند پماد نمی‌توان شرایط را بهتر کرد. همچنین ممکن است به‌دلیل تاولها، بدن مایعات زیادی را از دست بدهد که در آن صورت نیاز به‌استفاده از سرم است. برخی از بهترین روش‌ها برای مدیریت زخم‌ها عبارت‌اند از:
در صورتی‌که همه این موارد به‌همراه توصیه‌های اختصاصی پزشک رعایت شوند، آرام آرام تاولها و زخم‌ها رو به‌بهبودی رفته و از بین خواهند رفت اما موضوعی که در اینجا اهمیت دارد، تحمل درد و خارش آنها است. باید تا حد امکان از خاراندن و اعمال فشار بر روی تاولها و زخم‌ها جلوگیری کنید تا تحریک نشوند.
بیماری پمفیگوس فولیاسه، یک بیماری نادر حاصل از خود ایمنی است که تحت شرایط مختلف امکان بروز آن وجود دارد. این بیماری خیلی شایع نیست و به‌همین دلیل، اطلاعات زیادی از آن در دسترس عموم قرار ندارد بنابراین، ما در این نوشته تمام تلاش خود را به‌کار بستیم تا مهم‌ترین نکات در رابطه با این بیماری را با شما در میان بگذاریم.
در صورتی‌که برای بررسی بیشتر این بیماری یا هر بیماری دیگری قصد مراجعه به‌پزشکان متخصص را دارید، می‌توانید از طریق سایت نوبت دهی آنلاین درمانگاه برای دریافت نوبت پزشکان متخصص مختلف، از متخصص پوست گرفته تا متخصص قلب و هر تخصص پزشکی دیگری اقدام کنید.