برداشت بی‌رویه قارچ ارزشمند ترافل بحران جدیدی بر تنه شکننده جنگل‌های استان‌های شمالی است که برای رفع آن محققان یکی از شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری گلستان راهکاری را برای جلوگیری از برداشت بی‌رویه این قارچ که از آن با نام اکسیر جوانی یاد می‌شود، ارائه کردند.
به گزارش ایسنا، قارچ "ترافل سیاه" یا قارچ "دنبلان" نوعی قارچ خوراکی گران‌قیمت و کمیاب است که رویشگاه آن در کل جنگل‌های شمال از گیلان تا مازندران و همچنین گلستان است. فصل برداشت این قارچ از اسفندماه شروع می‌شود و تا اواخر پاییز سال بعد همچنان ادامه دارد و این در حالی است که برداشت این قارچ موجب تخریب به‌ویژه جنگل‌های بلوط شده است و به گفته محققان در صورتی که جلوی این روند گرفته نشود، جنگل‌های استان‌های شمالی کشور نابود خواهند شد.
از آنجایی که این قارچ در ریشه درختان رویش دارند، دلالان این قارچ برای جمع‌آوری آن با استفاده از چنگک‌هایی، ریشه درختان جنگلی را از ریشه خارج می‌کنند که این امر به معنای مرگ تدریجی درختان است.
مظاهر جعفرنیا، مجری طرح در گفتگو با ایسنا، با بیان اینکه بحرانی از سال ۹۸ در جنگل‌های استان‌های شمالی به ویژه استان گلستان رخ داده است، افزود: مردم این استان برای یافتن قارچ "ترافل سیاه" به جنگل‌ها هجوم آوردند که این امر موجب تخریب جنگل‌ها و همچنین کاهش منابع ارزشمند قارچ ترافل شده است.
وی قارچ ترافل را همزیست با ریشه‌های درخت دانست و اظهار کرد: این قارچ همزیست با ریشه‌های درختانی، چون بلوط و کاج است و زمانی که درخت در حال رشد است، این قارچ نیز به صورت همزیست، رشد خواهد کرد، به گونه‌ای که این قارچ یکسری از مواد و املاح را به درخت می‌دهد و یکسری مواد را از درخت دریافت می‌کند.
جعفرنیا با تاکید بر اینکه این قارچ بسیار ارزشمند و گران‌قیمت است، خاطر نشان کرد: از این رو بسیاری از مردم به سراغ این قارچ رفتند و برای رسیدن به این قارچ اقدام به تخریب جنگل‌ها کردند.
وی یادآور شد: از آنجایی که این قارچ در قسمت ریشه درختان جنگلی رشد می‌کند، مردم برای یافتن آن با استفاده از چنگک، ریشه درختان را از عمق ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متری خاک خارج می‌کنند که این امر موجب خواهد شد بسیاری از بافت‌های ریشه درخت از بین برود. ریشه درختان نقش جمع‌آوری آب و مواد معدنی زمین را دارند و زمانی که در سطح زمین قرار می‌گیرند، خشک می‌شوند و به تدریج درختان هم خشک می‌شوند.
این محقق تاکید کرد: ادامه این روند موجب خواهد شد که در سال‌های آینده، سرنوشت جنگل‌های هیرکانی نیز همانند جنگل‌های زاگرس خواهد شد.
وی با بیان اینکه سازمان جنگل‌ها و مراتع برداشت این قارچ را ممنوع اعلام کرده است، گفت:، ولی قاچاق این قارچ به دلیل گران قیمت‌بودن همچنان ادامه دارد و برداشت این قارچ از جنگل‌های گیلان نیز همچنان در جریان است.
مجری طرح اضافه کرد: ما برای رفع این چالش طرح فناورانه‌ای را ارائه کردیم که بر اساس آن نسبت به کشت نهال‌های بارور شده با اسپور قارچ ترافل سیاه اقدام کردیم. این طرح جزو ایده‌های برتر جهاد کشاورزی این استان شد.
به گفته وی، در این طرح نهال‌های فندق را پرورش دادیم که از بالای نهال محصول فندق تولید می‌شود و از سمت ریشه نیز می‌توان قارچ کشت کرد.
جعفرنیا خاطر نشان کرد: زمانی که این نهال‌ها وارد اراضی زراعی شوند، به باغات ترافلی تبدیل خواهند شد، ضمن آنکه اجرای این طرح در باغات موجب خواهد شد که برای دریافت این نوع قارچ‌ها، اقدام به تخریب جنگل‌ها نکنند.
وی با تاکید بر اینکه در بخش گیاهان جنگلی بر روی درختان بلوط و گل‌های جنگلی مطالعاتی انجام شده است، افزود: گل‌های جنگلی در عرصه جنگلی کاشته می‌شوند و از این طریق تکثیر این قارچ ادامه خواهد داشت.
جعفرنیا با بیان اینکه این قارچ بیشتر مصارف خوراکی دارد، یادآور شد: از این قارچ از آنجایی که کلاژن‌ساز است، با عنوان "اکسیر جوانی" یاد می‌شود و مصرف آن موجب خواهد شد که سلول‌های بدن دیرتر پیر شوند و از سوی دیگر این قارچ دارای خواص ضد سرطانی و ضد فشار خون و دیابت است.
مجری طرح اضافه کرد: فرآوری این قارچ از دیگر دستاورد‌های این طرح است و در این راستا عسل فرآوری شده با ترافل، پودر ترافل و ترشی آن را به تولید رساندیم.