بیش از ١٥ ماه از زمانی که سخنگوی دولت خبر از همگانی‌شدن بیمه ناباروری با مصوبه دولت داد، می‌گذرد.
به گزارش شهروند، براساس این مصوبه، سازمان بیمه سلامت ایران مکلف شد نسبت به پوشش بیمه‌ای همه زوجین نابارور فاقد بیمه پایه مطابق آیین‌نامه بند «الف» ماده (۷۰) قانون برنامه ششم توسعه اقدام کند.
علی بهادری‌جهرمی به این موضوع اشاره کرد که در اجرای جزء (۵) بند «ک» از تبصره (۱۷) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱، همه مراکز درمانی و بیمارستان‌های ارائه‌دهنده خدمات درمان ناباروری موظف به عقد قرارداد با سازمان‌های بیمه‌گر پایه هستند.
سخنگوی دولت به این موضوع اشاره کرد که هزینه‌های خدمات تشخیصی و درمانی ناباروری و خدمات تخصصی ناباروری شامل (IUI, IVF, ICSI , FET) براساس ضوابط ابلاغی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در بخش دولتی، عمومی غیردولتی و خیریه و خصوصی طرف قرارداد با خودپرداخت معافیت (فرانشیز) مطابق دستورالعمل مندرج در مصوبه شورای‌عالی بیمه سلامت، تحت پوشش سازمان‌های بیمه‌گر پایه قرار گرفته است.
سال‌ها مشکل بچه‌دارشدن داشت. ١٢ سال در حسرت داشتن بچه سوخت. هر بار یکی از اعضای فامیل بچه‌دار می‌شد تا دو ماه عزا می‌گرفت. دلش می‌خواست او هم طعم در آغوش کشیدن کودکش را بچشد. هر بار هم که می‌خواست برای درمان اقدام کند، هزینه‌ها برایش کمرشکن بود. دو بار برای IVF اقدام کرد، اما هر دو بار نتیجه نمی‌گرفت. ١٧ جنین فریزشده داشت.
دو بار برای بارداری اقدام و با همه هزینه‌هایی که کرد باز هم نتواست مادر شود. دو سالی می‌شد که قید همه چیز را زده بود. شنیده بود که بیمه حمایت می‌کند.
مریم که حالا کودک پنج ماهه‌اش را در آغوش دارد، می‌گوید: «از سال گذشته پیگیر بیمه بودم و مراجعه کردم. کمی فرآیندش سخت بود، اما با این وجود بیمه سلامت شدم و هزینه‌های درمان من را بیمه پرداخت کرد. این‌بار شرایط برایم بهتر بود و توانستم ٩ ماه بارداری پرخطر را پشت‌سر بگذارم. حالا فرزندم در آغوشم است و احساس می‌کنم دیگر هیچ آرزویی ندارم.»
بررسی‌ها نشان می‌دهد که از زمان ابلاغ این مصوبه بیمه‌ها تعرفه‌های درمان ناباروری را پرداخت می‌کنند، اما ماجرا اینجاست که هزینه‌کرد‌های بیمارستان‌ها افزایش پیدا کرده، اما همچنان با عدم‌پرداخت پول از سوی بیمه‌ها مواجه هستند که چرخه درمان را با مشکل روبه‌رو می‌کند.
رئیس انجمن ناباروری ایران درباره وضعیت بیمه‌های ناباروری می‌گوید: «اصولا هزینه‌های ناباروری در کشور بالاست، اما نکته اینجاست که ما جزو معدود کشور‌هایی هستیم که چه بیمه پایه و چه بیمه تکمیلی بخش‌هایی از هزینه‌های ناباروری را تقبل می‌کنند، اما در اینجا با یک مشکل روبه‌رو هستیم آن هم عدم‌پرداخت به‌موقع تعهدات توسط بیمه‌هاست.»
محمد ابراهیم پارسانژاد در ادامه تاکید می‌کند که نکته دیگری که در این‌باره با آن روبه‌رو هستیم، عدم‌تعرفه‌گذاری درست در بیمارستان‌های خصوصی و دولتی است. در برخی از بیمارستان‌های دولتی تمام هزینه‌های بیمار پرداخت می‌شود، اما در بیمارستان‌های خصوصی که تمام وسایل با هزینه بیمارستان باید خریداری شود، تعرفه‌گذاری به‌درستی صورت نمی‌گیرد، به همین دلیل بیمارستان‌ها با مشکل روبه‌رو می‌شوند.
این در حالی است که وزارت بهداشت نیز به این موضوع اشاره می‌کند که دولت به‌طور قاطع پشتیبان زوج‌های نابارور است تا آن‌ها هم بتوانند طعم داشتن فرزند را بچشند.
مهراندخت عابدینی، کارشناس برنامه درمان ناباروری وزارت بهداشت به بسته حمایت زوج‌های نابارور اشاره و تاکید می‌کند که از سال ١٣٩٤ قرار بر این شد که دانشگاه‌های علوم‌پزشکی با مراکز ناباروری صحبت و آن‌ها را متقاعد به بستن قرارداد کنند. به این روش در واقع دانشگاه‌ها با مراکز خدمات درمان ناباروری همکاری و زوج‌ها با مراجعه به این مراکز خدمات دریافت می‌کردند و قسمتی از این خدمات توسط دانشگاه‌ها پرداخت می‌شد.
او تاکید می‌کند که هر سال خدمات جدیدی به این بسته اضافه شده است، مثلا اگر در سال اول خدمات IVF را تا ٨٠درصد پرداخت می‌کردیم، سال بعد این خدمات افزایش پیدا کرد و برخی از این خدمات به بیش از ٩٠درصد رسیده است.
این کارشناس وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه در ١٠ سال گذشته بیش از ٢٧ مرکز ناباروری دولتی به مراکز دیگر اضافه شده‌است، ادامه می‌دهد که در حال حاضر بیش از ٤٠ مرکز ناباروی دولتی مشغول فعالیت است و تا سال آینده پنج مرکز ناباروی دیگر نیز به این جمع اضافه می‌شود.
او با تاکید بر اینکه قرار است همه دانشگاه‌های علوم‌پزشکی مراکز ناباروری راه‌اندازی کنند، ادامه می‌دهد: «در قدم اول این مراکز می‌توانند خدمات محدودتری داشته باشند، هر چند که زوج‌های نابارور بیش از ٨٠درصد از خدمات مورد نیاز را در همین مراکز می‌توانند دریافت کنند.»
او با تاکید بر اینکه بیمه خدمات ناباروری از مهم‌ترین برنامه‌های وزارت بهداشت است، ادامه می‌دهد: «زیرساخت‌های ارائه خدمات و قرارداد با بیمه‌های پایه در مراکز ناباروری دولتی فراهم شد، به همین دلیل از سال گذشته خدمات درمان ناباروری تحت پوشش بیمه قرار گرفته، در واقع این بیمه جایگزین بسته حمایت از زوج‌های نابارور شده است، به این معنا که بیش از ٩٠درصد از هزینه‌های درمان توسط بیمه‌ها انجام می‌شود.»
کارشناس برنامه درمان ناباروری وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه برخی از مراکز ناباروری مایل به پذیرش بیمه و ارائه خدمات نیستند، ادامه می‌دهد: «این ماجرا اختیاری است، بنابراین وقتی زوجی به هر مرکزی مراجعه می‌کند، باید ابتدا وضعیت قرارداد مرکز با بیمه‌ها را سوال کنند. از سوی دیگر مرکزی هم که با بیمه کار می‌کند، زوج نابارور را به اصطلاح باید نشان‌دار کند، به این معنا که فردی که بیمه تامین اجتماعی دارد یا از بیمه سلامت استفاده می‌کند توسط متخصص اورولوژی و فلوشیب نازایی نشان‌دار می‌شود. نشان‌دار شدن زوج نابارور به این معناست که بیش از ٩٠درصد هزینه نسخه‌ها، آزمایش‌ها و اقدامات درمانی فرد نشان‌دارشده را بیمه پرداخت می‌کند.»
عابدینی به یک نکته مهم نیز اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که این هزینه‌ها در حالی پرداخت می‌شود که فرد به بخش دولتی، خیریه یا عمومی مراجعه کند و اگر به بخش خصوصی مراجعه کند، باید مابه‌التفاوت بخش خصوصی یا دولتی را پرداخت کند. این در حالی است که خدمات اهدا و دارو‌های مکمل در پوشش بیمه قرار نمی‌گیرد و اگر دارویی که برای درمان نیاز است مشابه داخلی داشته باشد، معادل داخل در پوشش بیمه قرار می‌گیرد و اگر بیمار داروی خارجی را دریافت کند، باید مابه‌التفاوت قیمت آن را بپردازد. اما اگر دارویی مشابه داخلی نداشته باشد، همه هزینه آن توسط بیمه پرداخت می‌شود.
عابدینی توضیح می‌دهد که وام ناباروری نیز در نظر گرفته شده که بانک‌ها موظف به پرداخت آن هستند.
این وام به زوج‌هایی که خواستار دریافت خدمات اهدا هستند، تعلق می‌گیرد. دو گروه دیگر نیز می‌توانند از این وام استفاده کنند. زوج‌هایی که هزینه داروهایشان بسیار بالاست یا حاملگی پرخطری دارند نیز می‌توانند از این وام استفاده کنند، البته نکته اینجاست که باید سن زن زیر ٤٥ سال باشد و میزان مبلغ این وام نیز تا سقف ٥٠میلیون تومان است. بازپرداخت اقساط تسهیلات حداکثر ۶۰ماه (۵ سال) و با نرخ کارمزد ۴درصد در سال است.
در تماس خبرنگار با بیمه سلامت، پشتیبان ١٦٦٦ این سازمان درباره پوشش بیمه‌ای خدمات درمان ناباروری ویژه زوجین نابارور می‌گوید: تمامی زوجین نابارور تا پایان سن ٤٩ سالگی از خدمات درمان ناباروری در همه بخش‌ها اعم از ویزیت، دارو و تجهیزات آزمایش‌ها و تصویربرداری و خدمات تخصصی تا سه دوره پوشش ۹۰درصدی سازمان بیمه سلامت ایران برخوردار خواهند شد.
او تاکید می‌کند که در حال حاضر تعدادی از دارو‌ها و خدمات درمان ناباروری در بخش‌های سرپایی و بستری تحت پوشش سازمان بیمه سلامت قرار داشته و سازمان بیمه سلامت بین ٧٠ تا ٩٠درصد از هزینه موارد تحت پوشش را پرداخت می‌کند و در سال‌جاری نیز پوشش خدمات درمان ناباروری توسعه می‌یابد. در واقع تعهدات سازمان برای بیمارستان‌های خیریه و خصوصی ٧٠ درصد و ٣٠درصد سهم بیمار است.