نخستین مرکز مدیریت یکپارچه پسماند شهری (MRF) در تهران، در حالی روز شنبه ۷ آبان به عنوان یکی دیگر از برگ‌های افتخارات شهرداری تهران رونمایی شد که اجرای آن از ۲ سال قبل، آغاز شده و یک‌بار هم کلنگ‌زنی و افتتاح شده بود.
به گزارش اعتماد، امروز برای تحقیق در مورد طرح‌های افتتاح و اجراشده توسط مدیران، دیگر نیازی به تحقیقات جامع و وقت‌گیر نیست. کافی است سرچی ساده در اینترنت داشته باشید تا با مطالعه اخبار مرتبط با آن طرح، به سابقه آن دست پیدا کنید.
درست مانند کاری که ما برای بررسی طرح یکپارچه پسماند شهری (MRF) انجام دادیم. طرحی که با وجودی که شهرداری تهران تلاش دارد تا آن را به نام خود سند بزند، اما در واقع چیزی نیست جز پروژه‌ای تکراری و برشی از طرح جامع پسماند که تاریخچه آن به سال‌ها قبل در بلدیه بر می‌گردد.
برای بررسی دقیق‌تر این پرونده کافی است مروری داشته باشیم بر اخبار مرتبط با این طرح طی سال‌های گذشته.
چند روز پیش از آن نیز، رضا معلم، معاون وقت خدمات شهری و محیط زیست به همراه مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران ضمن بازدید از ایستگاه مرکزی پسماند خشک و ایستگاه میانی حمل پسماند‌تر (شهید آوینی) اجرای طرح MRF (خط بازیابی مواد پسماند یا تجهیزات بازیافت مواد زاید جامد) را بررسی کرده بودند.
معلم با بیان اینکه در شهر تهران روزانه ۷ هزارتن زباله تولید و این زباله‌ها به ۱۱ ایستگاه میانی انتقال داده می‌شود، افزود: با توجه به اینکه این ایستگاه‌ها موجب آلایندگی محیطی برای ساکنین می‌شود برای رفع این مشکل و تفکیک حداکثری و بازیافت شیرابه زباله، طرح MRF اجرایی خواهد شد.
او با اشاره به اینکه با اجرای طرح‌ام آر اف در چهار پهنه شهر تهران ایستگاه‌های میانی حذف خواهد شد، تصریح کرد: با هماهنگی سازمان مدیریت پسماند منطقه ۱۹ به عنوان پهنه مناطق ۱۱-۱۹ و ۲۰، در نظر گرفته شده است.
بعد از آنکه شهرداری تصمیم گرفت به موازات طرح مدیریت یکپارچه پسماند که مصوبه شورای شهر را داشت، طرحی دیگر با عنوان طرح «کاپ» را اجرایی کند، مقرر شد تا طرح MRF نیز توسط مدیریت شهری کلید بخورد.
طرحی که احداث آن در دی ماه ۱۳۹۹ آغاز شد. مدیرعامل آن زمان سازمان مدیریت پسماند شهرداری در مراسم کلنگ‌زنی ساخت اولین ایستگاه پردازش تمیز (MRF) گفت: پس از آموزش و فرهنگ‌سازی در خصوص طرح کاپ (الگوی نوین کاهش پسماند) و انتقال مخازن از معابر به بخش های مسکونی در برخی مناطق، یکی دیگر از محور‌های ۶ گانه طرح کاپ که تحول در انتقال زباله‌های شهری است با محدودسازی مراکز آلاینده محیط زیست در شهر، کاهش تعداد ایستگاه‌های انتقال پسماند از ۱۱ مرکز به ۸ مرکز MRF و حذف ۲۸ ایستگاه بازیافت است که اجرا می‌شود.
صدرالدین علیپور با اشاره به کلنگ‌زنی مرکز MRF (مرکز پردازش و بازیافت یکپارچه پسماند‌های شهری) در ایستگاه میانی کوهک گفت: پروسه احداث و بهره‌برداری از تاسیسات بازیابی مواد (MRF) برای نخستین‌بار در ایستگاه میانی کوهک آغاز شد.
علیپور با بیان اینکه پس از تمام مراحل پردازش پسماند، کار انتقال و تحویل پسماند‌های ارگانیک خالص و پسماند‌های ریجکتی به صورت فشرده به مجتمع دفع و پردازش آرادکوه انجام می‌شود، اظهار کرد: پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای احداث ۸ ایستگاه MRF انجام شده است. علیپور افزود: احداث سوله پردازش و پذیرش پسماند شهری، پیش‌بینی تصفیه‌خانه شیرابه با لحاظ استاندارد‌های لازم، پیش‌بینی سیستم حذف بوی بد و تحول در نحوه انتقال پسماند ریجکتی و آلی به مرکز دفع پسماند و امکان پالایش آلاینده‌های زیست محیطی از تمهیدات در نظر گرفته‌شده در این ایستگاه‌ها ست.
به گفته مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند، سرپوشیده شدن ایستگاه‌های موجود، کاهش اثرات و مخاطرات زیست‌محیطی ناشی از پراکندگی پسماند و انتشار شیرابه در مسیر انتقال به آرادکوه، کاهش و حذف عوامل غیرمجاز جمع‌آوری و زباله‌گردی، فشرده‌سازی و کاهش حجم پسماند‌های پردازش‌شده، افزایش درصد تفکیک پسماند در مبدا و کاهش دفع و دفن منابع از مزایای احداث ایستگاه MRF است. مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند خاطرنشان کرد: پیش‌بینی ما این است که این ایستگاه پس از آغاز عملیات اجرایی ظرف ۵ ماه پروژه به بهره‌برداری برسد.
درست یک‌سال بعد از کلنگ‌زنی مرکز Mrf که قرار بود ۵ ماهه به بهره‌برداری برسد، معاون خدمات شهری شهرداری تهران گفت: اولین بخش از پروژه Mrf (ایستگاه میانی پسماند) تا ۴۵ روز دیگر در سه منطقه تهران افتتاح می‌شود.
جلال بهرامی، معاون خدمات شهری شهرداری تهران با اعلام این خبر که اولین بخش از پروژه Mrf (ایستگاه میانی پسماند) تا ۴۵ روز دیگر در سه منطقه تهران افتتاح می‌شود، گفت: امیدواریم تا سال آینده تعداد این ایستگاه‌ها که می‌تواند نقش مهمی در کاهش آمار زباله‌گرد‌ها داشته باشد، به ۱۲ ایستگاه افزایش یابد.
بهرامی در نشست خبری خود در پاسخ به سوالی در مورد حجم سرمایه‌گذاری در این سه ایستگاه Mrf گفت: این پروژه توسط بخش خصوصی انجام شده و برای تکمیل سه ایستگاه نخست آن، حدود ۵۰ میلیارد هزینه شده است.
با این حال گذشت زمان نشان داد که قرار نیست چنین پروژه‌ای به این زودی‌ها و با چنین سرمایه‌گذاری محقق شود.
با این حال همان‌طورکه پیش بینی می‌شد، این‌بار هم پروژه احداث مرکز MRF فقط در همان حد کلنگ‌زنی باقی ماند و نه تنها ۵ ماه بعد که حتی تا سال بعد هم به سرانجام نرسید تا اینکه پروژه به زمان مدیر جدید سازمان پسماند کشیده شد!
مدیرعامل جدید سازمان مدیریت پسماند اردیبهشت سال جاری در جریان بازدید از پیشرفت فاز اول پروژه‌های MRF (مجتمع‌های نوین پردازش پسماند) و شناسایی اراضی مناسب جهت پیاده‌سازی فاز دوم این طرح با تکرار جملات مدیرعامل قبل از خود در تشریح برنامه‌های شهرداری برای احداث پرووه MRF عنوان کرد: یکی از برنامه‌های سازمان مدیریت پسماند در راستای پیاده‌سازی اهداف طرح جامع مدیریت پسماند، پیش‌بینی و برنامه‌ریزی احداث ٨ ایستگاه MRF برای تفکیک اصولی و حداکثری پسماند، فشرده‌سازی، حل موضوع شیرابه، کاهش معضل زباله‌گردی، کاهش هزینه‌های جابه‌جایی و انتقال پسماند تا مجتمع آرادکوه، جلوگیری از میان رفتن پسماند‌های خشک ارزشمند همچون کاغذ و شیشه و کاهش دفع و دفن منابع ملی است.
محمدمهدی عزیزی ادامه داد: تاکنون احداث ۴ واحد سایت MRF در پهنه‌های کوهک (مناطق ۵-۲۱-۲۲)، سرخه حصار (مناطق ۸-۱۳-۱۴)، حکیمیه (مناطق ۴-۷) و آزادگان (مناطق ۱۲-۱۵-۱۶) در راستای تحقق مدیریت یکپارچه پسماند شهری تعیین تکلیف شده و سایر پهنه‌های مناطق نیز در دست پیگیری است.
و بالاخره بعد از دو سال از کلنگ‌زنی پروژه‌ای که قرار بود حداکثر ۶ ماهه به سرانجام برسد، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران روبان بهره‌برداری از آن را پاره کرد. با این حال عزیزی در این مراسم دوباره همان سخنانی را بیان کرد که دو سال است مدیران شهری از آن‌ها بار‌ها برای خبرنگاران عنوان کرده بودند. از مشخصات فنی گرفته تا آمار زباله تهران و...!
وی در مراسم افتتاح نخستین مرکز مدیریت یکپارچه پسماند شهری (MRF) و ۵۵ غرفه دریافت پسماند خشک اظهار داشت: به این دلیل به سمت مراکز مدیریت یکپارچه پسماند شهری یا MRF رفتیم که نیاز بود تا پسماند‌های شهر تهران را بر اساس اسناد بالادستی ساماندهی کنیم و براساس تاکید شهردار تهران باید در کمترین زمان بتوانیم دفن زباله در کهریزک را به ۱۰ درصد برسانیم.
مهدی عزیزی افزود: در حال حاضر ۵۰ درصد از زباله‌های آرادکوه دفن می‌شود و مابقی نیز تبدیل به کمپوست یا سوزانده می‌شود. عزیزی با بیان اینکه در تهران نیاز به زیرساخت‌هایی داشتیم تا دفن زباله در تهران را به ۱۰ درصد و کمتر برسانیم؛ در مورد هزینه تکمیل این طرح که پیش از این ۵۰ میلیارد عنوان شده بود، گفت: این مجموعه با سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد تومانی راه‌اندازی شده تا پسماند با ارزش ۲۵ درصد در مبدا افزایش پیدا کند.
وی تاکید کرد: فاز دوم این طرح با سرمایه‌گذاری ۱۰۰۰ میلیارد تومانی است که با تعامل سازمان محیط زیست دستگاه‌های مدرن را بتوانیم پای کار بیاوریم.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهر تهران با بیان اینکه روش‌های مختلفی برای تشویق و افزایش مشارکت شهروندان باید داشته باشیم، گفت: شهر تهران به ۸ پهنه تقسیم شده است و مدیریت یکپارچه پسماند در تهران از طریق این هشت مرکز و با بهره‌گیری از ظرفیت سرمایه‌گذار انجام می‌شود که قطعا در این راستا از فناوری‌های نوین بهره گرفته خواهد شد.
وی افزود: به عبارتی از ابتدا تا انتهای مسیر را که استفاده از تکنولوژی‌های نوین در سیستم‌های هاضم و زباله‌سوزی است، در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌دهیم. عزیزی ادامه داد: از ظرفیت سرمایه‌گذار صددرصد استفاده شده، تمام تجهیزات ایرانی است و تمام واگذاری‌ها انجام شده است. وی بیان کرد: هدف ما از فاز نخست این پروژه تفکیک صددرصدی پسماند با ارزش در ابتدای مسیر است که رونمایی از زیرساخت‌های این پروژه امروز در قالب ۵۵ غرفه رونمایی می‌شود.
مسلما با این‌همه تناقض و فراز و نشیب دیگر نیازی به تفسیر و توضیح اضافی نیست. اینکه اگر این پروژه تا این حد مهم است چرا باید چندین بار افتتاح آن به تعویق بیفتد و از آن مهم‌تر اینکه چرا مدیران شهری باز هم به جای توضیح در مورد علل به تاخیر افتادن افتتاح این پروژه، در طول سال‌های گذشته فقط از این ابزار برای تبلیغی جهت توجیه و بزرگنمایی فعالیت‌های خود استفاده کرده‌اند؟
به راستی آیا شهروندان تهرانی حق ندارند که بدانند چرا این پروژه به جای ۵۰ میلیارد، ۱۰۰ میلیارد برای‌شان آب خورده است یا اینکه چرا به جای اینکه در طول این سه سال، چند مرکز MRF احداث شود، تا امروز فقط یک مرکز ایجاد شده است؟