قائم مقام بنیاد ملی نخبگان اعلام کرد: ۵۷ درصد نخبگان برگزیدگان المپیاد‌های علمی هستند که ۳۹ درصد آن‌ها مهاجرت کردند. ۶۹ درصد نخبگان نفرات ۱ تا ۱۰۰ کنکور هستند که ۲۷ درصد آن‌ها مهاجرت کردند.
به گزارش ایسنا، دکتر ناصر باقری مقدم در نشست خبری در خصوص برگزاری دوازدهمین همایش ملی نخبگان با بیان این که این‌همایش با شعار «حکمرانی نخبگان سرآمدی ایران» برگزار می‌شود، افزود: ما به دنبال این هستیم که چگونه نخبگان، مدیریت تحولات کشور را به دست بگیرند.
او خاطر نشان کرد: بر اساس آخرین آمار‌های پایگاه‌های اطلاعاتی بنیاد، ۵۰ هزار نفر مشمول جوایز نخبگی بنیاد هستند و از جوایز بنیاد بهره‌مند شدند و این در حالی است که بر اساس آمار‌های جهانی به طور متوسط یک تا ۱.۲ درصد از هر جامعه‌ای، مستعدان و نخبگان آن جامعه را تشکیل می‌دهند که این میزان برای کشور به عدد یک میلیون نفر می‌رسد.
باقری مقدم ادامه داد: شرط حکمرانی نخبگان، در دسترس بودن میزان کافی از نخبگان است و ما با ۵۰ هزار نخبه در کشور نمی‌توانیم این هدف را محقق کنیم؛ از این رو اولین رویکرد ما استفاده از روش‌هایی برای افزایش تعداد نخبگان در کشور است. البته این گفته به معنای کاهش استاندارد‌های شناسایی نخبگان نیست.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان افزود: در این راستا ما چند رویکرد و برنامه را در زمینه شناسایی نخبگان دستور کار قرار دادیم که اولین آن “پایه نخبگی” است، به این معنا که تعدادی از نخبگان و مستعدان در حوزه‌های علمی، صنعتی، هنری و کارآفرینی در کشور داریم که تمایلی برای شناسایی ندارند و ما به دنبال معرفی این افراد هستیم.
او تنوع‌بخشی به شناسایی نخبگان را از دیگر رویکرد‌های شناسایی نخبگان عنوان کرد و یادآور شد: در حال حاضر بر روی شناسایی نخبگان علمی و دارندگان مقالات علمی متمرکز هستیم و ما در حال شناسایی، نخبگان حتی در حوزه‌های رسانه هستیم.
به گفته او بر این اساس بنیاد ملی نخبگان به دنبال سرآمدان و نخبگان در حوزه‌های مدیریت، کارآفرینی، صنعتی و قرآنی است.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان توجه به ظرفیت‌ها را از دیگر رویکرد‌های بنیاد برای شناسایی نخبگان دانست و افزود: در بنیاد ما علاوه بر شناسایی نخبگان، به دنبال افزایش اثربخشی نخبگان در کشور هستیم و رویکرد ما این است که زمینه اثربخشی این افراد را فراهم کنیم که این زمینه‌ها شامل اشتغال نخبگان در دستگاه‌های اجرایی، مشارکت آن‌ها در کانون‌های حل مشکلات و نقش آفرینی آن‌ها در شرکت‌های دانش بنیان می‌شود.
باقری مقدم توجه ویژه به نخبگان علوم انسانی و علوم پایه را از دیگر رویکرد‌های این نهاد برای شناسایی نخبگان عنوان کرد و گفت: نخبگان علم و فناوری در قالب شرکت‌های دانش بنیان فعال شده‌اند، ولی در حوزه‌های علوم انسانی و علوم پایه نیازمند مکانیزم جدیدی هستیم تا نخبگان این حوزه مشکلات پایه‌ای کشور را مرتفع کنند.
او خاطر نشان کرد: بستر فعالیت نخبگان علوم انسانی و علوم پایه شرکت‌های دانش‌بنیان نیست، بلکه نیازمند بستر‌های دیگری است تا اثربخشی این افراد در حل مشکلات کشور افزایش یابد.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با اشاره به برنامه‌های این نهاد برای بازگشت نخبگان به کشور، توجه ویژه به بازگشت نخبگان به کشور را از دیگر رویکرد‌های این نهاد نام برد و ادامه داد: ایران همانند بسیاری از کشور‌های دنیا با پدیده مهاجرت نخبگان مواجه است. ما اعتقاد به گردش نخبگان داریم، چرا که یک امر طبیعی است و حتی اعتقاد داریم که نخبگان آخرین یافته‌های علمی را بیاموزند و آن‌ها را در این زمینه تشویق می‌کنیم.
او با اشاره به اینکه، ولی لازم است بستر‌هایی را برای بازگشت موقت و یا دائم نخبگان به کشور فراهم کنیم، گفت: بر اساس آمار‌ها مهاجرت در سه دسته برگزیدگان المپیاد‌های علمی، نفرات ۱ تا ۱۰۰ کنکور و یک تا هزار کنکور می‌شود.
او اضافه کرد: ۵۷ درصد نخبگان برگزیدگان المپیاد‌های علمی هستند که ۳۹ درصد آن‌ها مهاجرت کردند. ۶۹ درصد نخبگان نفرات ۱ تا ۱۰۰ هستند که ۲۷ درصد آن‌ها مهاجرت کردند و ۷۸ درصد نخبگان از میان دارندگان رتبه ۱ تا هزار کنکور هستند که ۱۶.۷ درصد آن‌ها مهاجرت کرده‌اند.
باقری مقدم اظهار کرد: مهاجرت نخبگان در سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۹ بوده است و با اجرای برنامه بازگشت نخبگان به کشور ۲۷۰۰ نفر از نخبگان به کشور بازگشتند.
باقری مقدم با اشاره به برنامه‌های حمایتی بنیاد ملی نخبگان، گفت: در این راستا ما برنامه “طرح هزار” را در دستور کار داریم که بنا داریم با کمک دولت اجرایی کنیم.
او جذب سالانه هزار نخبه، بازگشت سالانه هزار نخبه به کشور، ساخت هزار دستگاه مسکن نخبگانی و تربیت و آموزش هزار نخبه را از جمله این برنامه‌ها دانست.
باقری مقدم، شفاف‌سازی در حوزه نخبگان را از رویکرد‌های دیگر این نهاد نام برد و گفت: در این راستا سعی کردیم تعامل سازنده‌ای با رسانه‌ها داشته باشیم و سعی کنیم مسائل مربوط به بنیاد را از طریق رسانه‌ها به مردم اعلام کنیم.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با تاکید بر اینکه سند راهبردی امور نخبگان تکلیف همه دستگاه‌ها و مجریان امور نخبگان را روشن کرده است، گفت: بر این اساس استعداد برتر به فردی اطلاق می‌شود که با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود، امکان رسیدن به مرحله نخبگی را دارا است، ولی هنوز زمینه‌های لازم برای شناسایی کامل و بروز استعداد‌های ویژه در او فراهم نشده است.
به گفته او، نخبه به فردی برجسته و کارآمد اطلاق می‌شود که در خلق و گسترش علم، فناوری، هنر، ادب، فرهنگ و مدیریت کشور در چارچوب ارزش‌های اسلامی اثرگذاری بارز داشته باشد و همچنین فعالیت‌های وی بر پایه هوش، خلاقیت، انگیزه و توانمندی‌های ذاتی از یک سو و خبرگی، تخصص و توانمندی‌های اکتسابی از سوی دیگر، موجب سرعت بخشیدن به پیشرفت و اعتلای کشور شود.
او مرحله نهایی استعداد برتر را نخبه دانست و یادآور شد: در صورتی که جامعه زمینه نخبگی را برای افراد فراهم کند، این افراد به مرحله نخبگی می‌رسند، ولی در حال حاضر بخش زیادی از افرادی که در پایگاه بنیاد ملی نخبگان هستند، جزو استعداد‌های برتر و بخش کمی از آن‌ها نخبه هستند.
باقری مقدم با اشاره به مفهوم نهاد نخبگی، توضیح داد: گروه نخبه به هر یک از گروه‌ها، سازمان‌ها و نهاد‌هایی که در مقایسه با سایر هویت‌های مشابه، توانمندی انجام فعالیت‌های نخبگانی را دارا هستند، گفته می‌شود و ما به دنبال شناسایی نهاد‌های نخبگی هستیم؛ چرا که این نهاد‌ها در تداوم فعالیت‌های نخبگی اثرگذار هستند.
او شرکت‌های دانش‌بنیان، مراکز اندیشه‌ورزی و پژوهشگاه‌ها را از جمله نهاد‌های نخبگی نام برد و اظهار کرد: ما در این دوره به دنبال تایید شیوه‌هایی برای توسعه این نهاد‌ها هستیم.
او مشارکت نخبگان در حل مسائل جامعه و صنعت را از دیگر رویکرد‌های بنیاد ملی نخبگان عنوان کرد و گفت: تاکنون ۳۰۰ مساله اساسی کشور با مشارکت نخبگان مرتفع شده است.