فرارو- «ملوین کرانزبرگ» مورخ امریکایی درگذشته نوشته بود: «فناوری نه خوب است و نه بد؛ اما بیطرف نیست». پیش بینی تمام روش‌های استفاده از فناوری و تاثیراتی که این استفاده مختلف خواهد داشت برای ما دشوار است. پیشرفت هر فناوری‌ای ماهیتی دو لبه دارد. آخرین پیشرفتی که در سرفصل خبرها قرار گرفته تبارشناسی ژنتیکی تحقیقی (IGG) نام دارد و تجزیه و تحلیل DNA را با روش‌های سنتی تبارشناسی برای حل جرایم ترکیب می‌کند.
به گزارش فرارو به نقل از دیلی تلگراف، این تکنیک برای اولین بار چهار سال پیش مورد توجه عمومی قرار گرفت زمانی که به شناسایی «جوزف دی آنجلو» قاتل کمک کرد فردی که در فاصله سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۶ میلادی مرتکب ۱۳ فقره قتل و ۵۱ مورد تجاوز در کالیفرنیا شده بود. امکان بازداشت «دی آنجلو» تنها پس از آن فراهم شد که مشخصات بستگان دور او در GEDmatch یک وب سایت آنلاین DNA و تبارشناسی شناسایی شد. یک سال پس از بازداشت او در سال ۲۰۱۹ میلادی تنها ۲۸ مورد شناسایی در سراسر جهان با استفاده از تبارشناسی ژنتیکی تحقیقی صورت گرفته بود. این تعداد اکنون بیش‌تر از ۲۰۰ مورد است و در حال افزایش می‌باشد.
در ظاهر، تبارشناسی ژنتیکی تحقیقی امر خوبی می‌باشد. پرونده‌های جرایم رخ داده در ایالات متحده امریکا در سال جاری با ترکیبی از آزمایش DNA و تبارشناسی ژنتیکی حل شده‌اند و پرونده‌هایی از جمله قتل نانسی بنالاک (به ضرب چاقو در کالیفرنیا در سال ۱۹۷۰)، آنا کین (خفه شده در پنسیلوانیا در سال ۱۹۸۸) و استیسی لین چاهورسکی (خفه شده در جورجیا) را شامل می‌شوند. با این وجود، در هر سه مورد قاتل از زمان وقوع قتل فوت کرده است و اجرای عدالت امکان‌پذیر نیست.
با این وجود، اگر در مواردی که تا حدی با استفاده از تبارشناسی ژنتیکی تحقیقی حل شده‌اند عمیق‌تر بنگریم نگرانی‌های اخلاقی جدی‌ای وجود دارد. بخش شجره نامه متنوع و به طور فزاینده‌ای شلوغ است و شرکت‌هایی شامل Ancestry، 23andMe، FTDNA، MyHeritage و Living DNA را شامل می‌شود.
تخمین زده می‌شود که اطلاعات بیش از ۱۰۰ میلیون نفر در این پایگاه‌های داده وجود داشته باشند. رشد سرگیجه آوری در دو جبهه صورت گرفته است: از یک سو پایگاه‌های اطلاعاتی DNA و از سوی دیگر در دسترس بودن سوابق نسب شناسی. سوابق مربوط به قرن‌ها از سراسر جهان دیجیتالی فهرست بندی و آنلاین شده اند. تولد ها، ازدواج ها، مرگ ها، سوابق سرشماری، ثبت نام انتخابات، مقالات روزنامه‌ها و سایر سوابق تاریخی همگی با چند کلیک فاصله دارند. موضوعی که زمانی فرآیندی پرزحمت شامل سفرهای دور و بایگانی‌های گسترده قلمداد می‌شد اکنون به آسانی یک فروشگاه سوپرمارکت اینترنتی است و با اقلام با قابلیت جایگزینی کم‌تری راه اندازی می‌شود.
اکثریت قریب به اتفاق داده‌های DNA آپلود شده در چنین وب سایت‌هایی به طور داوطلبانه توسط افرادی انجام می‌شود که به دنبال کسب اطلاعات بیش‌تر در مورد تاریخچه خانوادگی و یافتن شجره نامه و نسب‌شناسی خود هستند اما این که آیا آنان دقیقا می‌دانند که به طور بالقوه خود را در معرض چه چیزی قرار می‌دهند یا خیر موضوع دیگری است. روش‌هایی وجود دارند که بسیاری از ما داوطلبانه داده‌های خود را در اختیار رسانه‌های اجتماعی و سایت‌های خرید قرار می‌دهیم اما کنترل کمی بر روی روش‌هایی داریم که ممکن است در نهایت از آن داده‌ها استفاده شود.
در مورد تبارشناسی ژنتیکی تحقیقی این تکنیک مصداق حضور فیل در اتاق (منظور مشکل یا ریسک واضحی که هیچ کس نمی‌خواهد در مورد آن بحث یا کار کند) است.
سیاستگذاری سایت‌ها بسیار متفاوت از یکدیگر هستند. برخی از سایت‌ها با مجریان قانون کار می‌کنند و برخی همکاری نمی‌کنند مگر آن که با حکم دادگاه یا موارد مشابه مجبور به انجام آن کار شوند. بسیاری از این نوع سایت‌ها در چند سال گذشته بیش از یک بار شرایط و ضوابط خود را تغییر داده اند. استانداردها و روش‌شناسی نیز متفاوت است: شرکت‌ها از روش‌های متفاوتی برای یافتن موارد مشابه استفاده می‌کنند و آستانه‌های متفاوتی را برای آن چه که مطابقت به حساب می‌آیند تعیین می‌کنند. در نتیجه، پیش بینی‌های رابطه می‌تواند از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت باشد.
هم چنین، بین ماهیت جهانی پایگاه‌های اطلاعاتی و محدودیت‌های ملی اجرای قانون گسست وجود دارد. فردی ممکن است در یک کشور آزمایش DNA را آپلود کند و متوجه شود که یکی از بستگان دور او در کشوری به همان اندازه دور درگیر تحقیقات می‌شود در کشوری که شاید استانداردهای مختلفی از نظر حقوق بشر و مجازات از جمله مجازات اعدام داشته باشد. در نتیجه، هر فردی که آزمایش را انجام می دهد نه تنها از طرف خود بلکه از سوی تمام بستگان ژنتیکی‌اش نیز در حال تصمیم گیری می‌باشد.
«ایمی مک گوایر» مدیر مرکز اخلاق پزشکی و سیاستگذاری سلامت در کالج پزشکی بیلور تگزاس می‌گوید: «افرادی که از پایگاه‌های اطلاعات ژنتیکی برای اهداف خود استفاده می‌کنند هرگز پیش بینی نمی‌کردند که این نوع دسترسی به اطلاعات ژنتیکی آنان برای شناسایی افرادی که با آنان مرتبط هستند مورد استفاده قرار گیرد».
او می‌گوید: «تنشی واقعی میان حمایت و محافظت از مصرف کننده و احترام گذاشتن به خواسته‌های آنان و برسمیت شناختن و درک این موضوع که همکاری با مجریان قانون یک مزیت اجتماعی محسوب می‌شود وجود دارد».
در نظرسنجی‌های صورت گرفته در ایالات متحده شهروندان در سطح گسترده‌ای استفاده از داده‌های DNA در پایگاه‌های داده برای حل جرایم خشونت‌آمیز را مورد تایید قرار داده‌اند اما استفاده از این داده‌ها برای جرایم غیر خشونت‌آمیز را در سطح بسیار اندکی پذیرفتنی و قابل تایید دانسته اند.
اسکاتلندیارد (مرکز پلیس لندن) ماه گذشته اعلام کرد که در حال برنامه ریزی برای اجرای آزمایشی تبارشناسی ژنتیکی تحقیقی در بریتانیا می‌باشد اگرچه جزئیات این طرح تاکنون به طور کلی مشخص و مطرح نشده است. «دبی کنت» تبارشناس و متخصص DNA در دانشگاه کالج لندن متقاعد نشده که بریتانیا به استفاده از این تکنیک نیاز داشته باشد.
او به تفاوت‌های عمده بین ایالات متحده و بریتانیا به ویژه «مشکلات سیستم عدالت کیفری» اشاره می‌کند. او اشاره می‌کند که ایالات متحده دارای انبوهی از پرونده‌های مرتبط با کیت‌های تجاوز جنسی آزمایش نشده و دارای ده‌ها هزار زندانی است که داده های‌شان به CODIS (سیستم فهرست ترکیبی DNA پایگاه داده فدرال DNA آمریکا) افزوده نشده‌اند.
او می‌افزاید: «هم چنین، امریکایی‌ها از تکنیک جستجوی خانوادگی که بریتانیا در استفاده از آن پیشگام بوده و شامل جستجوی موارد مشابه با مجرم در پایگاه داده DNA جنایی است به خوبی استفاده نمی‌کنند. تنها تعداد انگشت شماری از ایالت‌های ایالات متحده از جستجوی خانوادگی در پایگاه داده DNA ایالتی خود استفاده می‌کنند و در پایگاه داده DNA فدرال این کار مجاز نیست».
او معتقد است که درصد قابل توجهی از پرونده‌های ایالات متحده قابلیت حل شدن در سالیان گذشته را بدون توسل به تبارشناسی ژنتیکی تحقیقی داشتند به شرطی که با تمام مشکلات سیستمی مقابله کرده و از جستجوی خانوادگی استفاده می‌کردند.
پایگاه داده DNA بریتانیا بسیار کارآمد است و اکثر جرایم جدی با استفاده از روش‌های مرسوم موجود حل خواهند شد. نرخ بازدید (درصد نمایه‌هایی که هنگام آپلود با هم مطابقت دارند) در پایگاه داده بریتانیا ۶۶ درصد است اما این میزان در پایگاه داده فدرال DNA امریکا (CODIS) ۳۵ درصد است. البته این بدان معنا نیست که تبارشناسی ژنتیکی تحقیقی نقشی در بریتانیا ندارد اما تعداد مواردی که ممکن است از آن استفاده احتمالا کم‌تر است شاید چند صد مورد در مقایسه با ده هزار مورد در ایالات متحده.
گروه اخلاق بیومتریک و پزشکی قانونی (BFEG)، یک نهاد عمومی که از سوی وزارت کشور بریتانیا مورد پشتیبانی قرار می‌گیرد با این نظر موافق است. این گروه اشاره می‌کند: «اگر از یک رویکرد تبارشناسی استفاده شود بخشی از خویشاوندان بالقوه مستقر در بریتانیا نخواهند بود و این می‌تواند به میزان قابل توجهی به تلاش و هزینه شجره نامه بیافزاید.
این رویکرد تنها در صورتی باید مورد استفاده قرار گیرد که بتوان نشان داد که مبتنی بر شواهد روشنی است که توسط یک نهاد مستقل مورد تایید قرار گرفته مبنی بر آن که روش‌های ایجاد شده در حال حاضر برای اهداف اجرای قانون دیگر کافی یا مؤثر نیستند. در غیر این صورت، استفاده از چنین فرآیندهای بدیعی آزمون‌های مرتبط با ضرورت و تناسب را برآورده نخواهند ساخت».
پس کسانی که می‌خواهند آزمایش DNA را در این وب سایت‌ها آپلود کنند باید چه کنند؟ ابتدا بررسی کنید که آیا قادر به انتخاب نوع استفاده از داده های‌تان توسط شرکت هستید یا خیر و آیا گزینه انصراف وجود دارد یا خیر. نیاز فوری به دانشمندان پزشکی قانونی، متخصصان اخلاق زیستی، آژانس‌های مجری قانون، تبارشناسان ژنتیک و سایر طرفین ذینفع وجود دارد که با یکدیگر همکاری کنند تا دستورالعمل‌ها و سیاست‌های بین المللی را تهیه نمایند تا اطمینان حاصل شود که تکنیک‌ها به طور مسئولانه و مؤثر مورد استفاده قرار می‌گیرند. پرداختن به این موضوع در سطوح کلان‌تر بحث‌های اخلاقی پیرامون منافع عمومی، خیر اجتماعی، قدرت دولتی و سازوکارهای نظارتی را نیز وارد بازی می‌کند.
از جمله مسائل مرتبط با استفاده از تبارشناسی ژنتیکی تحقیقی می‌توان به مورد شناسایی و محاکمه زنانی در امریکا اشاره کرد که چند دهه پیش نوزادان خود را رها کرده‌اند و متهم به قتل قلمداد شده و در زندان به سر می‌برند در حالی که در بریتانیا در چنین مواردی با زنان ابراز همدردی می‌شود. معکوس شدن حکم تاریخی «رو در برابر وید» در مورد سقط جنین در ماه‌های گذشته از سوی دیوان عالی ایالات متحده احتمال استفاده از تبارشناسی ژنتیکی تحقیقی برای شناسایی و محاکمه زنانی که مرتکب سقط جنین می‌شوند را افزایش می‌دهد.