نتایج برخی آزمایش‌ها مانند آزمایش اعتیاد برای ازدواج و استخدام از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و اطمینان از صحت پاسخ آزمایش برای فرد یا بسیاری از ارگان‌ها بسیار حیاتی است. امنیت این نمونه‌های آزمایشگاهی چطور تامین می‌شود؟ آیا راه‌هایی برای دور زدن قوانین برای دستیابی به نتیجه آزمایش عدم اعتیاد وجود دارد و آیا می‌توان به پاسخ آزمایش عدم اعتیاد اعتماد کرد؟
به گزارش ایرنا، پاسخ آزمایش عدم اعتیاد یا برخی از بیماری‌های خاص برای زوج‌هایی که در آستانه زندگی مشترک هستند و کارفرمایان و متولیان ارگان‌های مختلف اهمیت بسیار زیادی دارد. به میزان همین اهمیت برای صحیح بودن فرایند نمونه‌گیری و نگهداری از آن قوانین مختلفی در این آزمایشگاه‌ها اجرا می‌شود.
در این رابطه دکتر فریبا شایگان، دکترای علوم آزمایشگاهی و مدیر روابط عمومی انجمن علمی دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران در گفتگو با ایرنا زندگی توضیحاتی داده‌اند که در ادامه می‌خوانید.
آیا در فرایند استخدام پرسنل آزمایشگاه، به امین بودن آن‌ها نیز توجه می‌شود؟
از آن جا که آزمایشگاه‌های تشخیص طبی بیش از یک دهه است که استاندارد‌های ایزو ۱۵۱۸۹ (استاندارد ایزو مدیریت کیفیت آزمایشگاه‌های پزشکی) را که در واقع بومی شده است، در آزمایشگاه‌ها اجرا می‌کنند طبیعتا فرآیند استخدام پرسنل هم تابع الزاماتی است از جمله این که افراد باید دارای تحصیلات مشخص باشند. ضمن این که مهارت آزمایی می‌شوند و همچنین آزمون‌های شخصیتی روانی از آن‌ها گرفته می‌شود تا به استخدام یک واحد آزمایشگاهی دربیایند.
آن چیزی که در آزمایشگاه و اساسا در پزشکی دارای اهمیت است این است که پرسنل باید صادق و رازدار باشند. چون قسم می‌خورند که بهترین کار را ارائه بدهند؛ بنابراین ما این پرسنل را به صورت دوره‌ای و سالانه ارزیابی و ارزشیابی می‌کنیم و بر این اساس پرسنل را در آزمایشگاه‌ها استخدام می‌کنیم.
ضمن این که در پزشکی و آزمایشگاه و طبق قانون، محرمانگی اطلاعات بیمار یک اصل اساسی است و همه پرسنل شاغل در آزمایشگاه موظف به رعایت حفظ اصالت نمونه و نیز محرمانگی اطلاعات بیمار هستند.
آیا در فرایند احراز هویت بیمار، اقدامات لازم برای پیشگیری از اشتباه در آزمایش انجام می‌شود؟
احراز هویت بیمار صرف نظر از این که چه آزمایشی داشته باشد با روش‌ها و دستورالعمل‌های مختلف توسط مسئول پذیرش و تحت نظارت سوپروایزر و مسئول فنی انجام می‌شود.
در فرآیند نمونه‌گیری برای محافظت از نمونه‌های مهم و حیاتی آزمایش چه اقداماتی برای پیشگیری از سرقت نمونه یا جایگزین کردن نمونه دیگر وجود دارد؟
پس از احراز هویت، فرآیند نمونه‌گیری است. طبیعتا جستجوی مواد مخدر یک آزمایش ضروری و خیلی کریتیکال است، چه برای فردی که بخواهد ازدواج کند و چه فردی که بخواهد استخدام شود، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ بنابراین در پروسه تهیه نمونه، حتما مورد وثوق‌ترین و امین‌ترین پرسنل آزمایشگاه همراه این بیمار به سرویس بهداشتی مراجعه می‌کند و بر فرآیند تهیه نمونه نظارت دارد.
ضمن این که در بیشتر آزمایشگاه‌ها این نمونه داخل سرویس بهداشتی قرار نمی‌گیرد بلکه، چون یک نمونه خیلی حیاتی و مهم است بلافاصله توسط همان پرسنل به بخش فنی برای انجام آنالیز‌ها بر روی این نمونه منتقل می‌شود.
آیا این موضوع که به تازگی گزارش‌های متعددی از سرقت نمونه آزمایشی وجود دارد و به همین دلیل آزمایشگاه‌ها اعلام کرده‌اند که فقط افرادی که نمونه می‌دهند باید از سرویس بهداشتی استفاده کنند صحیح است؟
این که فرمودید بعضی آزمایشگاه‌ها اعلام کرده‌اند که نمونه‌ها در سرویس‌های بهداشتی سرقت می‌شود مسئله‌ای است که من تا به حال نه شنیده‌ام و نه دیده‌ام. باید به این نکته اشاره کنم که ۹۰ درصد آزمایش‌های تشخیص مواد مخدر چه برای استخدام و چه برای ازدواج در مراکز دولتی مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام می‌شود.
همانطور که قبلا اشاره کردم در فرآیند نمونه گیری با توجه به اهمیت جستجوی مواد مخدر همراه فرد بیمار امین‌ترین پرسنل آزمایشگاه در سرویس بهداشتی ناظر تهیه نمونه است و با توجه به ارزش و حساسیت این آزمایش نمونه‌ها بلافاصله به محل انجام آزمایش منتقل شده و در سرویس بهداشتی یا محل قرار دادن نمونه‌ها رها نمی‌شوند.
روند نظارت بر آنالیز نمونه آزمایشی چگونه است؟
ضمن تاکید مجدد بر این که بیش از ۹۰ درصد آزمایش‌های جستجوی مواد مخدر در مراکز دولتی انجام می‌گیرد و نیز تاکید بر حساس بودن این آزمایش و نیز آگاهی از تبعات قانونی مرتبط با جستجوی مواد مخدر، آزمایشگاه‌ها امین‌ترین و با وجدان‌ترین فرد را جهت انجام آزمایش به کار می‌گیرند.
همچنین مسئول فنی و سوپروایزر آزمایشگاه با توجه به نصب دوربین‌های تصویری و صوتی به مراحل انجام آزمایش اشراف کافی دارند و در فرآیند‌های کنترل نتایج و ارزشیابی نحوه عملکرد پرسنل به این ترتیب از صحت نتایج اطمینان حاصل می‌نمایند. ما در قبال مراجعان مسئول هستیم و تمام این قوانین صفر تا صد انجام می‌شوند تا درست‌ترین نتیجه در اختیار آنان قرار بگیرد.