یک کارشناس مسایل بین الملل میگوید واکنش اوباما به اظهارات احمدینژاد و گفتوگوی او با بی بی سی فارسی نشان میدهد که دیپلماسی عمومی رئیس جمهور در نیویورک موفق بوده است.
احمد بخشایشی در گفتوگو با درباره تاثیر احتمالی سخنان جنجالی رئیس جمهور در مورد 11 سپتامبر بر مذاکرات هستهای گفت: «اظهارات آقای احمدینژاد در مجمع عمومی سازمان ملل تاثیرات مثبتی بر مذاکرات دور آتی ایران با 1+5 بر جای خواهد گذاشت. بالاخره تا دعوایی درنگیرد مصالحه صورت نمیپذیرد.»
وی افزود: «ایران و آمریکا باید به اندازه کافی تنه به تنه هم بزنند. چرا که این جنجالها یا منجر به جنگ میشود که من افقی برای آن متصور نیستم یا اینکه آمریکا متوجه میشود که نباید ایران را اذیت کند و باید ایران اتمی را بپذیرد.»
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ما در بحث هستهای تا کنون در موضع انفعال بودیم، گفت: «اکنون ما هم تهاجم میکنیم و نشان میدهیم که ما هم میتوانیم با طرح سخنانی درباره 11 سپتامبر آمریکا را ایذا کنیم. بنابراین این سخنان باعث میشود که در مذاکرات مواضع متعادل و به واقعیتها نزدیک شود.»
به گفته بخشایشی در ادبیات سیاسی مطرح میشود که اگر با کسی نمیتوانید در حالت عادی ارتباط برقرار کنید میتوانید پس از یک مدت فراز و فرود به حالت عادی برگردید. به این دلیل است که احمدینژاد مذاکره را از طریق مناظره و جنجال پیش میبرد.
وی سخنان احمدینژاد را در سه سطح قابل تحلیل دانست و عنوان کرد: «اظهارات احمدینژاد در سطح مذهبی قابل قبول بود چرا که او هم قران و هم انجیل را مورد تقدیس قرار داده و نشان داد که مسلمانها خواهان صلح هستند.»
این کارشناس مسایل خارجی در تحلیل اظهارات رئیس جمهور درباره 11 سپتامبر گفت: «سخنان احمدینژاد از منظر فضای داخلی ایران اتحادبخش بود. همواره در ذهن ما ایرانیها این سوال مطرح بود که چگونه گروههای تروریست میتوانند از لایههای امنیتی کشور ابرقدرتی مانند آمریکا عبور کرده و فاجعه 11 سپتامبر را خلق کنند.»
بخشایشی درباره واکنش فضای سیاسی آمریکا به سخنان احمدینژاد اظهار کرد: «شاید سخنان احمدینژاد تا جائیکه روی آرای خاکستری اثر بگذارد مطلوب حزب جمهوریخواه باشد ولی هم از نظر دمکراتها و هم جمهوریخواهها این سخنان قابل قبول نیست.»
وی اضافه کرد: «اینکه بیاییم و در یک کشوری دولت آن کشور را نا مشروع جلوه دهیم و بگوییم دولتی که با آرای مردم سر کار آمده است غائلهای بوجود میآورد تا حمله به عراق و افغانستان را توجیه کند از منظر بسیاری از مردم و دولت آمریکا آن چیزی است که بر زبان آقای اوباما آمد؛ یعنی نفرت انگیز.»
بخشایشی با موفق ارزیابی کردن دیپلماسی عمومی احمدینژاد گفت: «سخنان احمدینژاد بر دولت مردان آمریکایی تاثیر گذار بود. چرا که معمولا در گذشته اگر روسای جمهور ایران چنین سخن میگفتند آمریکا واکنش نشان میداد ولی به سرعت افکار عمومی ایران را هدف قرار نمیدادند.»
وی ادامه داد: «اوباما با انتخاب بی بی سی فارسی برای گفتوگو خواست که روی افکار عمومی ایران هدف گذاری کند. در واقع اوباما میخواهد بر افکار عمومی ایران تاثیر بگذارد. اینکه او میگوید که اگر ما مجبور میشویم ایران را تحت فشار قرار دهیم، ناشی از مردم ایران نیست بلکه ناشی از دولت ایران است نشانگر این است که او افکار عمومی را هدف قرار داده است.»
بخشایشی با جمع بندی دیپلماسی احمدینژاد بیان کرد: «دیپلماسی احمدینژاد گذشته از این که ما بتوانیم نقش ابر قدرت را ایفا کنیم یا نه، موفق است و او توانست که از زبان دیپلماسی به خوبی استفاده کند، حداقل در مقام جنجال.»
وی همچنین در مورد پیشنهادهای رئیس جمهور به سازمان ملل گفت: «چنین پیشنهادهایی عموما از سوی کشورهایی مطرح میشود که خود آن کشورها توانا باشند. اینکه میزان سرمایه گذاری اقتصادی ایران آیا در آن حدی است که این توان تبدیل به قدرت و دیپلماسی شود جای بحث است.»
وی همچنین با اذعان بر این نکته که شورای امنیت نیازمند حق وتو است، گفت: «چون جامعه ملل به خوبی از حق وتو استفاده نمیکرد جنگ جهانی دوم به وقوع پیوست. به همین دلیل حق وتو نمیتواند ازبین برود برای اینکه این نظام را پایدار نگاه میدارد و برای مانایی سازمان ملل، شورای امنیت به حق وتو نیازمند است. بالاخره یک خانواده توسط پدر اداره میشود، یک کشور توسط دولت و جامعه جهانی هم باید توسط یک گروه مقتدر اداره شود وگرنه سازمان ملل بدون نیروهای توانا قدرتی ندارد.»