اشکال هندسی به عنوان بخشی از طراحی مجدد و تغییر اندازه در پاسخ به تغییر ذائقه و کاهش صادرات روی فرش ایرانی ظاهر شده است.
به گزارش فرارو، خبرگزاری فرانسه در گزارشی از فرش ایرانی نوشت: اشکال هندسی خیره کننده‌ای که هنر انتزاعی قرن بیستم را به یاد می‌آورد، آن چیزی نیست که شما انتظار دارید در تزئین فرش دستباف ایرانی ببینید.
اما تغییر ذائقه و افزایش رقابت از آسیا، برخی از دست اندرکاران فرش ایرانی را وادار به طراحی مجدد و تغییر اندازه سنتی با قدمت بیش از ۲۰۰۰ سال کرده است.
احد عظیم زاده ۶۵ ساله که خود را بزرگترین صادرکننده فرش ایرانی در جهان می‌نامد، گفت: انقلابی در راه است.
فرش‌هایی که به‌طور سنتی در ایران بافته می‌شوند به‌خاطر طرح‌های گل‌دار متراکم و منحنی در رنگ‌های غنی شناخته می‌شوند. زیبایی و کیفیت آن‌ها مدتهاست که در سراسر جهان شناخته شده است، با این حال فروش در ۳۰ سال گذشته سقوط کرده است.
احمد کریمی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف، به خبرگزاری فرانسه گفت: در سال ۱۹۹۴ ارزش فرش‌های ایرانی فروخته شده در خارج از کشور به ۱.۷ میلیارد دلار رسید و ۴۰ درصد از صادرات غیرنفتی ما را تشکیل می‌داد. او گفت که تا سال ۲۰۱۹-۲۰۲۰ این رقم به ۷۰ میلیون دلار کاهش یافته است.
با معیاری دیگر، در سال ۲۰۰۰، ایران ۳۲ درصد از صادرات فرش دستباف جهانی را به خود اختصاص داد. کریمی گفت: با افزایش صادرات چین و هند، این میزان تا سال ۲۰۱۹ به ۷.۹ درصد کاهش یافت.
تحریم‌های بین‌المللی که ایران را بر سر برنامه هسته‌ای، حقوق بشر و مسائل دیگر هدف قرار داد، تاثیراتی داشته، اما او گفت که عوامل دیگری مانند تنوع زیاد فرش‌های موجود در بازار و تغییر ذهنیت و ذائقه نسل‌های جدید مقصر هستند.
عظیم زاده صادرکننده فرش گفت: آینده با فرش دستباف مدرن است. او در نمایشگاه فرش دستباف هفته گذشته در تهران سخنرانی کرد. این رویداد سالانه که به دلیل شیوع ویروس کرونا به مدت دو سال به حالت تعلیق درآمده است، میزبان ۴۰۰ غرفه‌دار از سراسر ایران بود.
عظیم زاده گفت: نقوش فرش‌های ایرانی قدیمی است، اما امروزه تقاضای زیادی برای سبک‌های معاصر وجود دارد. آن‌ها برای یک خانه مدرن مناسب‌تر هستند.
از جمله سبک‌های جدیدی که در نمایشگاهی که روز یکشنبه به پایان رسید به نمایش گذاشته شد فرشی با مربع‌های کوچک از خطوط آبی و سفید مورب هیپنوتیزمی بود. دیگری الماس و دیگر نقوش هندسی را در ابریشم طلایی روی زمینه سیاه نشان می‌دهد. یک فرش پشمی به نظر می‌رسد که گویی یک غلتک جوهر پاشیده شده از طلا بر روی آن باقی مانده است.
عظیم زاده گفت: رنگ‌ها شفاف و اندازه‌ها کوچکتر است، این چیزی است که سلیقه‌های مدرن می‌طلبد.
شخصیت‌های جهانی از جمله چارلی چاپلین بازیگر، آلبرت انیشتین فیزیکدان و جوزف استالین دیکتاتور شوروی نیز از دیگر طرح‌هایی است که بر روی فرش‌های ایرانی نقش بسته است.
برخی به قیمت ۳۰۰۰ یا ۴۰۰۰ دلار به فروش می‌رسند، در حالی که عظیم زاده می‌گوید یک فرش سنتی ۲۰۰۰ متری از تبریز به قیمت ۱۲۰ میلیون دلار قیمت دارد.
او همچنین یک فرش ۱۷۰ ساله از کاشان را حدود ۱۶۰۰۰۰ دلار قیمت گذاری کرد.
عظیم زاده پیش بینی می‌کند: سال آینده ۷۰ درصد فرش‌های به نمایش گذاشته شده مدرن خواهد بود.
کریمی، از اتحادیه صادرکنندگان، ابراز تأسف می‌کند که امروزه فرش ایرانی به عنوان کالای مصرفی برای گذاشتن جلوی در دیده می‌شود، در حالی که در گذشته یک سرمایه گذاری بود.
مهدی جمشیدی ۴۲ ساله، یکی دیگر از فروشندگان فرش ایرانی هم گفت: از یک سال پیش شروع به تولید فرش‌هایی در طرح‌های مدرن کردیم، اما آن‌ها تنها پنج درصد از تولید ما را تشکیل می‌دهند و فکر نمی‌کنم از این فراتر برویم. فرش‌های مدرن هرگز جای فرش‌های سنتی را که ریشه در فرهنگ و مناطق ما دارد، نمی‌گیرد.
حمید سیاح فر، فروشنده ۵۴ ساله می‌گوید که سبک‌های هندسی جدید ممکن است برای یک دفتر کار مناسب باشند، اما نه در خانه. او گفت که این فقط یک مد است، و مانند هر مدی ناپدید خواهد شد.