خرید و فروش کالا در سایتهای اینترنتی در دهه اخیر حسابی باب شده است و شهروندان قبل از خرید محصول مورد نظرشان حتماً به این سایتها که از شیرمرغ تا جان آدمیزاد در آن یافت میشود، سر میزنند، اما آگهیهای فروش میلیاردی شهاب سنگ در برخی سایتها در نوع خودش بیبدیل و تعجبآور است.
به گزارش همشهری، کلمه شهابسنگ را در نوار جستوجوگر سرچ میکنم، طولی نمیکشد که فهرست بلند و بالایی از شهاب سنگها با ویژگیهای متفاوت جلو رویم ظاهر میشود، اما نکته مشترک میان اغلب این آگهیها، ادعای صاحبانش است که این شهابسنگها مریخی هستند.
مهمترین سوالی که اینجا مطرح میشود این است که مگر در طول سال چند شهاب سنگ از کهکشان راهشیری جایجای ایران کهن را برای سقوطشان انتخاب میکنند که هر روز آگهی فروششان بیشتر از قبل است.
رصد این سایت نشان میدهد که بیشتر این شهابسنگها از طرف چند فروشنده مشخص در محدوده غرب و جنوب پایتخت آگهی شدهاند. بهعنوان خریدار با صاحب آگهی شهاب سنگ ۴۰ میلیاردی قرار میگذارم. با یدیدن شهاب سنگ در نگاه نخست، به یاد سنگهای کنار رودخانه میافتم. سنگی کج و ماوج با اضلاع نابرابر که هر سمت و سویش یک رنگ و شکل است.
صاحبش برای بازار گرمی، حسابی از ویژگیهای سنگ میگوید. کمی وارد جزئیات میشویم و از او میپرسیم، سنگ تأییدیه یا شناسنامه دارد یا نه؟ از کجا کشف شده؟ ایرانی است یا خارجی و خاصیت مغناطیسی آن چقدر است؟ میگوید: «تأییدیه کتبی ندارم. چون گمشده و باید دوباره آن را بگیریم. کشش خیلی کمی هم به آهنربا دارد.» جالب است که نمیداند این تأییدیه و شناسنامه را باید از کجا گرفت و برای توضیحات بیشتر هم به گفتن جرم و چگالی سنگ بسنده میکند. وقتی متوجه میشود درباره شهابسنگ مطلع هستم و تیرش به سنگ خورده است، میگوید: «بگذارید من شناسنامهاش را پیدا کنم یا بگیرم، بعد سر قیمت با هم به توافق میرسیم.»
در آگهی شهاب سنگ بعدی، کمی میتوان متفاوت بودن «سنگ» را از نزدیک دید و تشخیص داد، اما فروشنده اطلاعات تماس ندارد و فقط از طریق چت سایت اینترنتی ارتباط برقرار میکند. در چتها او هم حسابی از شهاب سنگاش تعریف و تمجید میکند و میگوید: «اگر دلال آزمایشگاهی هستید در ازای گرفتن ۵ میلیون سنگ را ببرید، آزمایش کنید، اگر شهاب بود خرید کنید، الکی مزاحم نشوید و وقت خودم وخودتان را نگیرید. این سنگ ارزشمند و کمنظیر از نوع مریخی است. داخلش از تکههای طلا خالص پرشده، یکدرصد جذب آهنربا دارد و وزن آن ۲۳۰۰ گرم است.»
فروشنده ساکن استانهای جنوبی کشور است و اصرار دارد وقتی سنگ را در دستتان میگیرید انرژی ماورایی را احساس خواهید کرد. فروشنده دیگری میگوید شهاب سنگ الماسی دارد و قیمت آن، ۲۰ میلیارد تومان است و دیگری قیمت را یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان اعلام میکند و میگوید شهاب سنگ بدون شناسنامه است. برخی میگویند شهابسنگ آنها آهنی است و قدرت جذب آهن دارد و همین دلیل اصل بودن آن است. برخی از فروشندگان ادعا میکنند شهاب سنگ را با ضمانت اصل بودن و داشتن شناسنامه میفروشند.
سنگهای بسیاری بهعنوان شهابسنگ در سایتها فروش اینترنتی فروخته میشود که به اعتقاد «حجت کمالی» پژوهشگر و مدیر موزه شهابسنگایران، هیچکدام اصل نبوده و فروش آنها هیچگونه اعتباری ندارد. کمالی به قیمتهای نجومی، عجیب و غیرواقعی این کالا در سایتها عجیب اشاره میکند و میگوید: «برخی از شهابسنگها در آگهیها با قیمتهایمیلیاردی معامله میشوند که اغلب فروشندههای آنها اعتقاد دارند این شهابسنگها مریخی یا شهابسنگهای کرهماه هستند.»
کمالی این آگهیها را کلاهبرداری میداند و برای اینکه شهروندان در این دام گرفتار نشوند، میگوید: «درواقع شهاب سنگها اجرام آسمانی هستند که از مکانی ناشناخته مانند سیارکها یا ستارههای دنبالهدار مهمان زمین میشوند. این اجرام آسمانی پیش از برخورد به زمین شهابواره نام دارند.
شهابوارهها در حین عبور از جو زمین تحت فشار و اصطکاک زیادی قرار میگیرند. علاوه بر آن واکنشهای شیمیایی با گازهای اتمسفری نیز بر آنها تأثیرگذار است. در نتیجه این اجرام آسمانی به شکل یک گلوله آتشین با زمین برخورد کرده و معمولاً به قطعات کوچک تقسیم میشود. شهابسنگها از همه مناطق کوهستانی، دشتها و کویر ایران کشف میشوند، اما نه این تعداد که در سایتهای اینترنتی میبینیم. شهروندان فکر نکنند هرسنگی که در کویر دیدند یا خاصیت آهنربایی داشته باشد، شهابسنگ است.
برای تأیید کردن اینکه سنگ مورد نظر شهابسنگ است، باید پروسه زمانبری سپری شود و برروی سنگ مطالعات بسیاری انجام شود که در داخل ایران چنین مرکز معتبری که زیر نظر انجمن شهابسنگشناسی جهان باشد وجود ندارد کتا شناسنامه برای سنگ صادر کند. برای تأییدیه گرفتن مرکز بینالمللی به نام «بولتن جهانی شهابسنگها» وجود دارد و زیر نظر عدهای شهابسنگشناس که از استادان خبره و خیلی قدیمی تشکیل شده است.
همه شهابسنگهایی که در سراسر دنیا، از هر جایی که کشف میشود در آن بولتن ثبت میشود و کلیه دانشگاههای سراسر جهان میتوانند این نمونهها را بررسی کنند. این سنگها درصورت اصل بودن به چند دلیل ارزشمند محسوب میشوند. چون میتوان حتی در بعضی از شهابسنگها عناصر تشکیلدهنده حیات را پیدا کرد. هنوز دسترسی به سیارات همچون مریخ و ... امکانپذیر نیست، اگر این شهاب سنگ مربوط به آن سیاره باشد، اطلاعات مهمی از طریق شهابسنگ به دست میآید.
در واقع فرم اولیه شکلگیری منظومه شمسی درون آنهاست. همچنین از برخی از آنها بهعنوان جواهر استفاده میشود. این موضوعات باعث میشود تا دلالان و سودجویان طمع کرده و با این عناوین کلاهبرداری کنند.»
سودجویان و دلالان با کمی جمعآوری اطلاعات در اینترنت خود را کارشناس شهاب سنگ معرفی و از مردم مبالغ ۵، ۱۰، ۲۰ میلیون دریافت میکنند. متأسفانه این سودجویی دامنگیر یکسری از افراد دانشگاهی هم شده که هیچ تخصصی ندارند و با مدرک دکترای زمینشناسی، برای خیلی از سنگها شناسنامه صادر میکنند.
سنگ مریخی و ماه اصلاً به این سادگی پیدا شدنی نیستند که هر شخصی بگوید که من سنگ ماه یا مریخ دارم. همچنین بافت شهابسنگهای مریخ و ماه کاملاً شبیه سنگهای زمینی است که فقط از طریق آزمایش که آن هم بیش از یک و سال نیم زمان میبرد تا در آزمایشگاه آیسیتی و یکسری آزمایشات طول موج، وجود گازهای مریخی بررسی شود.
شهابسنگهای مریخی زیر یکدرصد از شهابسنگها را تشکیل میدهند و تعدادشان بسیار اندک است. پس شهروندان آگاه باشند و در فریب افراد سودجو را نخورند. این آگهیها همه کذب و سنگها تقلبی است.»