فرارو- پس از یک‌سال و نیم نزول فرسایشی و طاقت‌فرسا به نظر می‌رسد رفتار و الگوی معاملاتی سهام‌داران بورسی نیز دستخوش تغییراتی شده است و برعکس تجربیات گذشته که تشدید تحریم‌ها و افزایش تورم و نقدینگی به رشد سهام منتهی می‌شد، حالا با وجود صعود نرخ‌ها در بازار ارز، کاهش امید به احیای برجام و با وجود محرک فصل مجامع، بورس واکنش مثبتی نشان نمی‌دهد و در فضایی کم‌رونق، کانال ۱.۵ میلیون واحدی را از دست داده است.
به گزارش فرارو، گویا سهام‌داران به این واقعیت پی برده‌اند که پابرجایی یا تشدید ریسک غیر اقتصادی مانعی جدی برای عملکرد مطلوب بنگاه‌های اقتصادی و کسب سود واقعی است. از سویی شاید بتوان سهام‌داران را در مارپیچی تصور کرد که در مسیر رسیدن به هدف، به ناچار وارد یکی از دو مسیر احتمالی می‌شوند. رسیدن به یک سود واقعی و پایدار درصورت رفع تحریم‌ها یا تکرار چرخه باطل حباب و رکود با پابرجایی شرایط فعلی، حال باید دید که بورس در آینده چه مسیری را طی خواهد کرد.
بورس در یک وضعیت بلاتکلیف قرار داردحمید میرمعینی کارشناس بازار سهام در
گفتگو با فرارو با اشاره به وضعیت نزولی بورس طی چند اخیر، اظهار داشت: واقعیت این است که بازار سهام در یک بلاتکلیفی قرار دارد، آینده مبهم سیاست سیاست‌های اقتصادی دولت و همچنین وضعیت نامشخص برجام موجبات آن را فراهم آورده تا بورس در یک وضعیت بلاتکلیف قرار داشته باشد، این در حالی است که اگر قیمت سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی را بر اساس ارزش جایگزینی محاسبه کنیم، در حال حاضر بورس عقب‌ماندگی بسیار زیادی از بازار‌های موازی دارد.
وی افزود: اما علیرغم این موضوع، وضعیت ابهام‌آمیز سیاسی و اقتصادی موجب شده تا سودآوری شرکت‌ها با کاهش روبرو شود که در این زمینه وجود رکود تورمی در اقتصاد کشور و کسری شدید بودجه دولت از جمله دلایلی است که باعث شده سودآوری شرکت‌ها با کاهش روبرو همراه شود، از سویی راهکار‌های در دسترس برای تامین کسری بودجه دولت باعث فشار زیادی بر فعالان اقتصادی و شرکت‌ها شده که در این زمینه سیاست‌های افزایش مالیات، افزایش تعرفه‌ها، افزایش نرخ بهره مالکانه، وضعیت نرخ خوراک و رشد بهای مواد اولیه از جمله دلایلی بوده که باعث شده شرکت‌ها با کاهش سودآوری روبرو باشند.
میرمعینی گفت: از سویی جلوگیری از آزادسازی قیمت‌ها فشار مضاعفی را بر بنیاد سودآوری شرکت‌ها وارد آورده، این درحالیست که علیرغم افزایش تورم، سودآوری شرکت‌های اثرگذار در بازار از جمله شرکت‌های پتروشیمی، فولادی، معدنی و خودروسازی با کاهش روبرو شده که این موضوع در گزارش عملکرد آن‌ها منعکس شده است.
این کارشناس بازار سهام اضافه کرد: چنین وضعیتی بر روی ذهنیت تحلیل‌گران اثر می‌گذارد و این موضوع برای بازار سرمایه خوب نیست، در این فضا نیز هیچ تلاشی برای خروج بورس از این وضعیت انجام نمی‌گیرد، نه از طرف دولت و نه از طرف بخش خصوصی، این وضعیت نیز روند فرسایشی و نزولی بازار سهام را رقم زده است.
وی ادامه داد: در این شرایط شاهد خروج نقدینگی از بازار هستیم که این موضوع می‌تواند تبعات جبران ناپذیری داشته باشد، زیرا این منابع از بورس به بازار‌های غیر شفاف از جمله ارز، سکه و دلار می‌رود که این موضوع هم باعث افزایش بیشتر قیمت‌ها در این بازار‌ها شده و هم به افزایش تورم دامن زده است، البته ذکر این نکته ضروری است که در تمامی اصول سرمایه گذاری در تمامی دنیا بازار‌های مالی در دوران بحرانی بزرگترین ریسک را دارند، بنابراین شاهد هستیم که در این وضعیت بازار سهام با کمترین حجم معامله می‌شود و از سوی دیگر شدت عرضه سهام نیز بسیار بالا بوده است.
میرمعینی خاطرنشان کرد: این حجم پایین معاملات نه تنها باعث نشده که پول جدیدی وارد بازار شود، بلکه باعث افزایش عرضه‌ها شده و روند خروج پول از بورس را شدت بخشیده است، پس در چنین وضعیتی بزرگترین نقش را در بازار در حال حاضر سیاست‌گذاری‌های اقتصادی دولت ایفا می‌کند، این درحالیست که دولت می‌تواند از بازار سهام به عنوان یک بازاری استفاده کند که جریان نقدینگی را مدیریت کند و از این موضوع برای تامین مالی بخش تولید بدون تبعات تورمی استفاده کند، اما متاسفانه از این ابزار استفاده نشده است.
این کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه علت العلل وضعیت امروز بورس عدم احیای برجام و پابرجا بودن تحریم‌ها است، بیان داشت: اگر برجام به نتیجه برسد و ما شاهد یک توافق پایدار باشیم و ارتباطات بین‌المللی کشور از لحاظ بانکی و مالی برقرار شود، تغییر روند بورس می‌تواند رقم بخورد، اما در کنار این موضوع سیاست‌های اقتصادی که دولت اتخاذ می‌کند از اهمیت بسزایی برخوردار است و باید شاهد تغییرات اساسی در سیاست گذاری اقتصادی باشیم، در غیر این صورت شاید در کوتاه مدت یک هیجان مثبت ناشی از احیای برجام را در بورس شاهد باشیم.
وی افزود:، اما اگر سیاستگذاری‌ها اصلاح نشود و به نوعی با اصلاحات ساختاری روبرو نباشیم، برجام می‌تواند به مانند یک موج بورس را مثبت کند، اما بعد از سپری شدن مدت کوتاهی، مشکلاتی که در بازار سهام امروز شاهد آن هستیم دوباره تکرار خواهد شد، بنابراین باید در این زمینه شاهد یک تغییر و تحول باشیم تا بازار سرمایه نیز با یک متفاوت روبرو باشد.