فرارو- مشارکت افراد عادی در پروژه‌های رصد فضایی امری جدید نیست، اما اکنون سازمان فضایی ایالات متحده، برنامه‌ای به نام Cloudspotting on Mars را راه انداخته است که هدف آن مشارکت دادن عموم مردم در شناسایی ابر‌های سیاره مریخ است تا بلکه بتوان راز بزرگ جو کنونی این سیاره سرخ را کشف کرد.
به گزارش فرارو، دانشمندان ناسا پروژه جدیدی به نام Cloudspotting on Mars را سازماندهی کرده اند که از عموم مردم دعوت می‌کند تا ابر‌های مریخی را با استفاده از پلتفرم علمی شهروندی Zooniverse شناسایی کنند. این داده‌ها ممکن است به محققان کمک کند تا دریابند چرا اتمسفر این سیاره، علیرغم شواهد فراوانی که نشان می‌دهد این سیاره قبلا جو بسیار ضخیم تری داشته، فقط ۱ درصد چگالی زمین است.
در مریخ، فشار هوا آنقدر کم است که آب مایع به سادگی از سطح سیاره به جو تبخیر می‌شود. اما میلیارد‌ها سال پیش، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها این سیاره را پوشانده بودند، که نشان می‌دهد اتمسفر در آن زمان متراکم‌تر بوده است. اما مریخ چگونه جو خود را در طول زمان از دست داد؟ طبق یک نظریه، مکانیسم‌های مختلفی می‌تواند سبب بالا رفتن آب به جو شود، جایی که تابش خورشیدی، مولکول‌های آب را به هیدروژن و اکسیژن تجزیه می‌کند.
مریخ نیز مانند زمین دارای ابر‌هایی است که از یخ آب تشکیل شده است، اما بر خلاف زمین، همچنین دارای ابر‌هایی است که از دی اکسید کربن ساخته شده اند. دانشمندان امیدوارند با درک اینکه این ابرها کجا و چگونه ظاهر می‌شوند، ساختار جو میانی مریخ را که در ارتفاع ۳۰ تا ۵۰ مایلی (۵۰ تا ۸۰ کیلومتری) قرار دارد، بهتر درک کنند. مارک اسلیپسی، محقق فوق دکتری در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا می‌گوید: «ما می‌خواهیم بدانیم که چه چیزی باعث تشکیل ابرها، به خصوص ابر‌های یخی آب مریخ می‌شود. این می‌تواند به ما بیاموزند که چگونه بخار آب زیاد وارد جو سیاره می‌شود و در چه فصولی این اتفاق رخ می‌دهد».
اینجاست که پروژه Cloudspotting on Mars وارد عرصه می‌شود. این پروژه حول یک رکورد ۱۶ ساله از داده‌های مدارگرد شناسایی مریخ آژانس (MRO) است که از سال ۲۰۰۶ سیاره سرخ را مطالعه می‌کند. در اندازه‌گیری‌هایی که توسط MRO که به دور مریخ می‌چرخد صورت گرفته، ابرها به صورت قوس ظاهر می‌شوند. این تیم برای غربال کردن داده‌های Zooniverse و علامت‌گذاری قوس‌ها به کمک نیاز دارد تا دانشمندان بتوانند به‌طور مؤثرتر وقایعی را که در جو این سیاره رخ می‌دهد، مطالعه کنند.
آرمین کلینبوهل، معاون مرکز سنجش آب و هوای مریخ در این باره گفت: «اکنون بیش از ۱۶ سال داده برای جستجو در اختیار داریم، که بسیار ارزشمند است. این داده‌ها به ما امکان می‌دهد ببینیم که چگونه دما و ابر‌های مریخ در فصول مختلف و از سال به سال تغییر می‌کنند. اما حجم این داده‌ها برای یک تیم بررسی، بسیار بزرگ است و سال‌ها طول می‌کشد تا بتوان همه آن‌ها را مطالعه کرد. برای همین ما از عموم علاقمندان درخواست کردیم تا به ما در این کشف بزرگ احتمالی کمک کنند.»
کلینبوهل می‌افزاید؛ ما در فواصل مختلف وبینار‌های مختلفی را نیز برگزار خواهیم کرد تا کارشناسان ما هر گونه سوال علاقمندان درباره چگونگی استفاده از این داده‌ها و نحوه کار کردن با آن‌ها را پاسخ دهند. به عبارت دیگر کارشناسان ناسا در صورت لزوم این علاقمندان را از لحاظ فنی پشتیبانی خواهند کرد. برنامه Cloudspotting on Mars اولین پروژه علمی سیاره‌ای است که توسط برنامه Citizen Science Seed Funding ناسا تامین می‌شود. علاقمندان برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص همکاری با این پروژه می‌توانند به وبسایت science.nasa.gov/citizenscience مراجعه کنند.
منبع: scitechdaily
ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو