افزایش ناگهانی قیمت بلیت کنسرت‌ها در چند ماه اخیر به یکی از سوژه‌های داغ موسیقی کشور تبدیل شده است.
به گزارش همشهری، پیش از ماه رمضان چندان خبری از افزایش قیمت‌ها نبود، اما تهیه‌کنندگان و برگزار کنندگان کنسرت‌های موسیقی در آن ایام در تلاش بودند که بعد از عید فطر فرصت را از دست ندهند تا در گوشه و کنار ایران کنسرت موسیقی برگزار کنند.
یکشنبه ۱۱ اردیبهشت بود که برنامه‌های در دست اجرا، انتشار پیدا کرد. فهرستی از چندین کنسرت منتشر شده بود. مهم‌ترین چیزی که ذهن مخاطبان را پس از انتشار برنامه‌ها درگیر می‌ساخت افزایش قیمت برخی بلیت‌های کنسرت‌ها بود.
با وجود شگفت انگیز بودن نرخ‌های جدید، انتظار می‌رفت حواشی پیرامون آن زیاد شود، اما رسانه‌ها چندان به حواشی آن نپرداختند تا اینکه قیمت بلیت موسیقی- نمایش «سیصد» رسانه‌ای شد که حواشی آن همچنان ادامه دارد.
در فهرست ارائه شده از زمان و بلیت کنسرت‌های اردیبهشت ماه، برخی نکات وجود دارد که قابل توجه است. به عنوان مثال بیشترین قیمت‌ها مربوط به کنسرت‌هایی بوده که قرار بود در سالن رویال هال پانورامای کیش برگزار شود. قیمت همه بلیت‌های این مکان بین ۳۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان و مربوط به برگزاری کنسرت‌های علیرضا طلیسچی، مسعود صادقلو، علی زند وکیلی و اشوان بوده است.
در همین فهرست قیمت و زمان بلیت برگزاری کنسرت ارکستر سمفونیک تهران به رهبری ولفگانگ ونگنرونت در تالار وحدت بین ۱۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان و کنسرت گروه «عاشیقلار» با هنرمندی عاشیق حسن اسکندری در سالن استاد صیامی تبریز بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان اعلام شده بود.
اما نکته دیگری هم که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد نرخ قیمت بلیت کنسرت‌های علی زند وکیلی و علیرضا طلیسچی بود که در این فهرست آمده بود.
طبق این لیست قیمت بلیت زند وکیلی در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران ۱۳۵ تا ۴۳۰ هزار تومان، علیرضا طلیسچی در تالار مجلل رشت ۸۰ تا ۲۲۰ هزار تومان و قیمت بلیت همین خواننده در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران ۱۳۵ تا ۴۳۰ هزار تومان بوده است.
رتبه دوم و سوم بالا بودن قیمت بلیت‌ها به ترتیب مربوط به کنسرت‌هایی بوده که در کنسرت هال مریم جزیره کیش بین ۲۰۰ تا ۵۵۰ هزار تومان و در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران بین ۱۳۵ تا ۴۳۰ هزار تومان برگزار می‌شده. این فهرست گویای این است که قیمت‌های نهایی بلیت‌ها بیشتر تعلق به مکان‌های برگزاری کنسرت‌ها داشته تا ارائه هنر موزیسین‌ها.
یازدهم اردیبهشت بود که نشست خبری کنسرت نمایشی سیصد برگزار شد. در ابتدا حواشی پیرامون سطح کیفی اثر می‌چرخید که برخی آن را برنامه‌ای برای جلب مخاطب و برنامه‌سازی ارزیابی می‌کردند، اما بعد از نهایی شدن قیمت بلیت سی صد که سقف آن ۷۰۰ هزار تومان اعلام شد انتقاد‌ها در باره افزایش قیمت بلیت‌ها شدت یافت تا اینکه تهیه کننده این برنامه به رسانه‌ها پاسخ داد.
باوجود فروش بلیت ۷۰۰ هزار تومانی در چند کنسرت، اما عنوان رکورد شکنی قیمت بلیت‌ها به کنسرت-نمایش سی صد تعلق گرفت. طبق اظهارات تهیه کننده این منسرت بالاترین قیمت ۶۹۵ هزار تومان است و این قیمت برای همه جایگاه‌ها تماشاگران نیست، زیرا برخی جایگاه‌ها بنا به موقعیت قیمت‌ها متفاوتی دارند که کمترین آن‌ها ۷۰ هزارتومان است.
محمد حسین توتونچیان، تهیه‌کننده کنسرت نمایش «سیصد» و مدیرعامل شرکت فرهنگی و هنری ققنوس در گفت و گویی توضیح داد: همان‌طور که بنده در نشست خبری این پروژه اعلام کردم، مدت زیادی است که بعد از مهارشدن پیک‌های کرونا و بنا بر گران شدن اجاره‌بهای بسیاری از سالن‌های کنسرت و همچنین هزینه‌های جاری، قیمت بلیت کنسرت‌های پاپ نیز افزایش پیدا کرده و با رقم‌هایی بین ۲۰۰ تا ۵۵۰ هزار تومان به فروش رسید.
توتونچیان با اشاره به هزینه‌های برگزاری کنسرت‌نمایش «سیصد» توضیح داد: آنچه برای کنسرت نمایش «سیصد» با این حجم پروداکشن پیش روی مخاطبان قرار می‌گیرد، یک رکورد است که بعید می‌دانم تا به امروز در موسیقی کشورمان تجربه شده باشد. آنچه در این کنسرت‌نمایش پیش روی مخاطبان و شنوندگان با حضور جمعی از بهترین‌های موسیقی، تئاتر، سینما و حوزه‌های فنی قرار می‌گیرد در برابر قیمت بلیتی که تعیین شده اصلاً در توازن نیست.
وی گفت: قبل از برگزاری کنسرت نمایش «سیصد» بیش از چند مرتبه روی کاغذ محاسباتی را درباره هزینه برگزاری این پروژه انجام دادیم و دقیقاً در پایان همین محاسبات بود که متوجه شدیم که برگزاری این پروژه به دلیل هزینه‌های سنگینی که دارد، شدنی نیست.
توتونچیان در ادامه مدعی شد: اگر قرار بود بدون هیچ ملاحظه‌ای این کنسرت نمایش را برگزار کنیم، قیمت فروش بلیت کنسرت از هزار تومان ۲۰۰ تا یک میلیون تومان می‌شد. اما باید توجه داشت که قیمت ۷۰۰ هزار تومانی بلیت‌ها تقریبا برای عوامل سیصد حاشیه‌ساز شد و دیگر کنسرت‌ها از این وضعیت در امان ماندند.
علی حسین زاده آهنگساز و خواننده اظهار کرد: اگر یک قطعه موسیقی از هر لحاظ مورد توجه عمومی قرار بگیرد و فروش خوبی هم داشته باشد، مردم تصور واقعی از جنبه‌های اقتصادی آن ندارند. اغلب آن‌ها نمی‌دانند که بیشترین درآمد از فروش محصولات موسیقیایی و برگزاری کنسرت‌ها، نصیب تهیه کنندگان و کنسرت‌گذاران می‌شود. در مرحله بعدی بخشی از درآمد نیز عاید خواننده و پس از آن بهره‌ای هم به آهنگساز و در آخر مختصری درآمدی هم به نوازندگان می‌رسد. این درحالی است که مخاطبان اینگونه متصور هستند که همه دست‌اندر کاران از سود حاصله بهره می‌برند.
حسین زاده درباره اینکه چقدر از میزان فروش بلیت‌ها نصیب خواننده و دیگر عوامل می‌شود بیان کرد: اینکه برخی متصورند فروش بلیت کنسرت‌ها نصیب خواننده، آهنگساز و نوازندگان می‌شود تصور اشتباهی است. زیرا این موضوع منوط به نوع قرادادی است که بین خواننده و سرپرست گروه با تهیه کننده برنامه بسته می‌شود. اغلب این قرارداد‌ها بین ۲۰ تا ۸۰ یا ۳۰ تا ۷۰ درصد و حتی کمتر از آن است.
وی ادامه داد: به عنوان مثال اکنون خواننده نام آشنایی هست که طبق قراردای که با تهیه کننده‌اش بسته، برای هر اجرا ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دریافت می‌کند.
این آهنگساز درباره اینکه قیمت بلیت‌ها را چه کسی تعیین می‌کند افزود: با وجود اینکه خودمان دست اندرکار اجرا هستیم در پاسخ به این سوال باید بگویم واقعا اطلاع دقیقی از نوع تعیین قیمت‌ها ندارم. چون متولی خاصی در ارشاد برای این امر وجود ندارد. معمولا بین تهیه کنندگان و مدیران سالن‌ها و محل‌های برگزاری تصمیماتی در این باره گرفته می‌شود.
یک تهیه کننده موسیقی درباره تعیین قیمت بلیت‌ها گفت: در کل تعیین کننده قیمت بلیت کنسرت‌ها وزارت ارشاد است. این نهاد تصمیم‌گیرنده اصلی است. اینطور نیست که هر کسی دل‌بخواه قیمتی تعیین و در نهایت به بلیت فروشی اقدام کند.
بهنام محمدی اظهار کرد: اکنون همه عوامل برگزار کننده موزیک و کنسرت‌ها از عدم افزایش مناسب قیمت بلیت‌ها شکایت دارند. زیرا این صنف نزدیک به دوسال به دلیل شیوع کرونا از هرگونه فعالیت محروم بوده. درواقع برپایی کنسرت از آخرین فعالیت‌ها صنفی بوده که توانسته کار خود را آغاز کند. همین مساله باعث زیان مالی در این صنف شده است.
وی افزود: از سویی دیگر در این مدت همه کالا‌ها و خدمات با افزایش چندین برابری قیمت مواجه‌شده‌اند اگر بخواهیم به قیمت بلیت‌های قابل ارائه قبل از کرونا و بعد از کرونا و با احتساب افزایش سایر هزینه‌ها نگاه کنیم در می‌یابیم که صنف ما با افزایش قیمت چندانی روبه رو نشده است.
این تهیه کننده ادامه داد: قبل از کرونا قیمت بلیت‌ها در تهران از ۷۰ هزارتومان شروع می‌شد و به ۳۰۰ هزار تومان می‌رسید، اما اکنون این قیمت‌ها از ۱۶۰ هزار تومان شروع می‌شود و به ۴۳۰ هزار تومان می‌رسد. ما هفته پیش در یکی از شهر‌های گیلان کنسرت سهراب پاکزاد را داشتیم. در آن شهرستان به دلیل نبود سالن مناسب مجبور شدیم که کنسرت مزبور را در یک سالن عروسی برگزار کنیم. خب هزینه این سالن‌ها بالاست. سوای این مساله هزینه‌های مختلفی هم باید برای اجرا در نظر بگیریم. با این وجود بلیت‌های ما از ۱۲۰ هزار تومان شروع می‌شد و سقف بلیت‌ها هم ۳۲۰ هزار تومان بود. البته بلیت ۳۲۰ هزار تومانی شامل دو ردیف جلو بود و به مراتب قیمتةا تا در ردیف‌های پایانی کاهش پیدا می‌کرد.
وی توضیح داد:برخی متولیان ارشاد و حتی نمایندگان برای کمک به معیشت مردم بر این باورند که قیمت بلیت‌ها نباید افزایش کند. خب اگر معیشت مردم ملاک است این تصمیم گیری باید روی کالا‌های ضروری متمرکز شود نه روی بلیت کنسرت‌ها. زیرا کسی که به کنسرت می‌رود پولی اضافی دارد خرج می‌کند. اگر فکری به حال تغییر قیمت‌ها نشود بی شک اغلب نوازندگان از کشور خواهند رفت. اکنون هم بسیاری رفته‌اند.
محمدی درباره متغییر بودن قیمت بلیت‌ها در برخی کنسرت‌ها مثلا در کیش اعلام کرد: ساز و کار کیش با سایر نقاط فرق می‌کند. کیش یک نطقه آزاد است و نیاز چندانی به اخذ مجوز‌هایی که در سایر نقاط کشور ندارد.
این تهیه کننده درباره نحوه قرار داد و سهم خواننده‌ها از فروش بلیت‌ها گفت: اینکه یک خواننده یا بند از یک کنسرت چقدر دریافت می‌کند بستگی به نوع قرار داد بین خواننده یا بند با تهیه کننده دارد و معمولا اغلب سعی می‌کنند که میزان قرار داد محرمانه باقی بماند. با این وجود معمولا قرارداد‌ها ۳۰ به ۷۰ درصد است که همه هزینه‌های جانبی بر عهده تهیه کننده است.
وی بیان کرد: البته برخی تهیه کننده‌ها و استودیو داران هستند که شرایط را بر خواننده و گروه تحمیل می‌کنند که در این رابطه باید بگویم داریم افرادی را که این قرارداد‌ها را ۱۰ به ۹۰ درصد می‌بندند.
محمدی همچنین درباره افزایش قیمت نجومی دریافت برخی استودیو داران وتنظیم کنندگان اشاره کرد و افزود: در این سال‌ها کار یکی دو تا از استودیو داران و تنظیم‌کننده‌ها به اصطلاح عامیانه گرفته و همین مساله باعث شده تا رجوع به آن‌ها بیشتر شود. از آنجا که نظارتی در کار نیست، شاهد آن هستیم که اکنون برای تنظیم و ضبط یک قطعه موزیک قیمت‌های نجومی اعلام و ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان تقاضای دستمزد کنند.
کنسرت- نمایش سیصد از لحظه رسانه‌ای شدن آن تاکنون با انتقاد‌ها و حواشی زیادی روبه رو شده است. یکی مربوط به حضور چهره‌های مطرح عرصه سینمای ایران در این کنسرت است که برخی منتقدان را برآن داشته تا بگویند که در این اثر، کیفیت فدای برنامه‌سازی و جذب مخاطب شده است، زیرا حضور هنرمندان موسیقی همسنگ و هموزن با چهره‌های سینمایی در این رویداد نیست.
از سوی دیگر قیمت ۷۰۰ هزار تومانی بلیت این کنسرت خود عاملی دیگر بر افزایش انتقاد‌ها شده است. این درحالی است تهیه کننده سی صد با پاسخگویی بر برخی ابهامات و روابط عمومی این نمایش با انتشار برخی توضیحات در تلاش هستند تا ذهن مخاطبان را پیرامون حواشی به وجود آمده روشن سازند.
یکی از نکات جالب در این رابطه توضیح روابط عمومی مذکور در بازخورد فرهنگی سی صد است. «سیصد بر اساسِ نوشته از ری بردبری طراحی و تدوین شده است و به موضوع کتاب‌سوزی و نسل‌کشی مغول‌ها در نیشابور می‌پردازد. ایجاد کنش در بطن ذهنِ مخاطب در حفظِ زبان ملی ایرانیان به عنوان مرکزِ یکپارچگی سرزمین و پیوند دوباره جوانان با موسیقی و شعر اصیل یکی دیگر از مهم‌ترین اهداف این پروژه است. این اثر را می‌توان به نوعی پاسخی به فیلم ضدایرانی سیصد دانست.»
نگاهی به این توضیح برای هرکسی که اندکی با تاریخ ایران آشنایی داشته باشد بی‌شک این سوال پیش خواهد آمد که این سی صد با آن سیصد چه ربطی دارد؟ اولا «سیصد» ۱۶ سال پیش ساخته شده بود. حال اگر عوامل سیصد قصد پاسخ دادن به عوامل ساخت فیلم در تحریف تاریخ ایران را داشتند چرا سراغ تاریخی مربوط به عصر و حمله مغولان رفته‌اند. به نظر می‌رسد این دست واکنش‌ها راه فراری است برای واقعیت امر که سودآوری در اجرای این برنامه بیشتر ملاک بوده تا خلق اثری هنری و فرهنگی.