فرارو- بسیاری گیاهان خوراکی که امروز انسان‌ها مصرف می‌کنند، در گذشته‌های بسیار دور گیاهانی وحشی و خودرو بودند که طی مشاهدات طولانی مدت سرانجام توسط انسان اهلی شدند. تاریخچه اهلی کردن این گیاهان خوارکی، اما هنوز به درستی شناخته نشده و دانشمندان تلاش دارند تا حد ممکن قفل از معما‌ها را بگشایند. در جدیدترین این تلاش ها، باستان شناسان اخیراً در منطقه تل تصاف رود اردن آثاری از کاشت درخت زیتون و انجیر را یافتند که قدمت آن به بیش از ۷۰۰۰ سال پیش باز می‌گردد.
به گزارش فرارو، امروزه مشخص شده است که زیتون بومی منطقه ساحلی مدیترانه بوده و از این سرزمین‌ها بود که به سراسر جهان گسترش یافت. کشف باستان شناسی جدید نیز که قدیمی‌ترین آثار کاشت این ماده خوراکی ارزشمند را همین محدوده نشان می‌دهد، می‌تواند شاهدی دیگر بر خاستگاه زیتون باشد.
به گفته باستان شناسان، آثار یافت شده در منطقه تل تصاف در رود اردن از هر جهت حائز اهمیت است. اول اینکه این آثار بسیار گسترده و وسیع هستند که شامل چندین سیلو برای نگهداری زیتون و چندین انبار و اتاق برای انجام عملیات مربوط به آماده سازی محصول برداشت شده است. دوم اینکه قدمت این تأسیسات به طرز قابل توجهی به هزاره هشتم باز می‌گردد که به نوعی بسیار شگفت انگیز می‌نماید، زیرا تأسیسات ساخته شده در مقیاس زمانی مورد نظر و آن منطقه بسیار پیشرفته محسوب می‌شود. در نهایت چنین تأسیساتی نمی‌تواند به یک باره در آن دوره زمانی ظاهر شده باشد و بی شک از پیشینه بسیار کهن تری برخوردار بود.
باستان شناسان می‌گویند زغال چوب‌های بدست آمده در این سایت نشان می‌دهد که درختان زیتون جدای از فرآیند طبیعی خود در این منطقه کاشته شده بود. در این منطقه همچنین شواهد متعددی از کشت انجیر در همین دوره زمانی بدست آمد که نشان می‌دهد ما با یک مرکز کاشت درختان میوه بسیار پیشرفته مواجه هستیم. باستان شناسان به طور معمول از طریق بررسی اجاق‌های باستانی و بقایای بجای مانده در آن مثل زغال چوب، می‌توانند به پوشش گیاهی منطقه نیز پی ببرند، به همین دلیل یافتن اجاق‌ها در تل تصاف کمک بسیار زیادی به باستان شناسان کرد تا نوع پوشش گیاهی منطقه را ارزیابی کنند.
باستان شناسان معتقدند که تل مصاف، یک دهکده‌ای پیشاتاریخی بزرگ بود که احتمالا بین ۷۲۰۰ تا ۶۷۰۰ سال پیش مسکونی بود. در این دهکده خانه‌های بزرگ ویلایی متعددی کاوش شد که هر کدام انبار‌های غله‌ای برای نگهداری محصولات داشتند. بزرگی انبار‌های ذخیره سازی غذا در خانه‌های تل تصاف به خوبی از میزان ثروت و رفاه این دهکده پیشا تاریخی پرده برمی دارد. همچنین آثار سفالی بسیار زیبایی نیز در سراسر منطقه بدست آمد که خود گواه دیگری بر مازاد ثروت ساکنان تل مصاف دارد. این مرکز مسکونی همچنین ارتباط تجاری پایداری با تمدن‌های تل عبید در بین النهرین و ابسیدین از آناتولی داشت.
این احتمال وجود دارد که ساکنان تل تصاف محصولات حاصل از درختان میوه مانند زیتون، روغن زیتون و انجیر خشک را که ماندگاری طولانی دارند، به مناطق دیگر صادر می‌کردند. چنین محصولاتی ممکن است تجارت راه دور را که منجر به انباشت ثروت مادی و احتمالاً حتی مالیات می‌شود، فعال کرده باشد. گام‌های اولیه‌ای که در تبدیل مردم محلی به جامعه‌ای با سلسله مراتب اجتماعی-اقتصادی که توسط یک سیستم اداری پشتیبانی می‌شود، نقش داشته است. نتایج این پژوهش در نشریه Scientific Reports به چاپ رسیده است.
منبع: sci-news
ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو