فرارو- دیرینه شناسان می‌گویند، توانسته اند قدیمی‌ترین «دکمه ناف» شناخته شده برای علم را بر روی فسیل یک دایناسور شاخدار چینی، که حدود ۱۳۰ میلیون سال پیش می‌زیسته است، شناسایی کنند.
به گزارش فرارو، امروزه، بسیاری از مار‌ها و پرندگان، زخم ناف خود را در عرض چند روز یا چند هفته پس از خروج تخم، از دست می‌دهند، اما برخی نمونه‌های دیگر مانند تمساح ها، آن را تا دوران بلوغ، حفظ می‌کنند. اسکار ناف یافت شده در دایناسور Psittacosaurus بیشتر شبیه تمساح‌ها است و حداقل تا بلوغ جنسی و احتمالا تا مدت‌ها پس از آن باقی مانده بود.
این اولین نمونه از ناف در یک دایناسور غیر پرنده است که پیدا می‌شود با این همه، دیرینه شناسان می‌گویند این کشف به این معنا نیست که همه دایناسور‌های خشکی دارای همان اسکار ناف هستند. فیل بل، دیرینه‌شناس مهره‌داران از دانشگاه نیوانگلند استرالیا می‌گوید: «این نمونه Psittacosaurus احتمالاً مهم‌ترین فسیلی است که ما برای مطالعه پوست دایناسور داریم. اما همچنان شگفتی‌های زیاد دیگری را نیز به همراه دارد که می‌توانیم با فناوری‌های جدید مانند تصویربرداری لیزری مشاهده کنیم.»
فسیل این دایناسور از گونه Psittacosaurus، معروف به SMF R ۴۹۷۰، در سال ۲۰۰۲ در چین پیدا شد. این فسیل به خوبی حفظ شده، فلس‌های منفرد، ستون‌های بلند از مو‌های دم، و اولین کلواکا که تا به حال در یک دایناسور غیر پرنده دیده شده است را نشان می‌دهد. حالت این دایناسور که در واقع به پشت دراز کشیده است نیز توانسته است آن را به یک فسیل ایدآل برای درک برخی از مشخصات مهم این جاندار تبدیل کند. با استفاده از تصویربرداری دقیق لیزری، محققان اکنون توانسته‌اند تغییری را در الگوی پوست در جایی که ناف دایناسور قرار دارد، شناسایی کنند، که نشان‌دهنده محل جذب مجدد کیسه زرده توسط یک دایناسور جوان است.
مشابه بند ناف، کیسه زرده همان چیزی است که جنین در حال رشد در داخل تخم را با اکسیژن و مواد مغذی، تغذیه می‌کند. یک کیسه شفاف متصل دیگر به نام آلانتویس نیز وجود دارد که ضایعات داخل تخم را جمع آوری می‌کند. قبل از بیرون آمدن حیوان از تخم، این اتصالات یک زخم طولانی بر روی جاندار باقی می‌گذارند. محققان مدت‌ها فرضیه‌ای را مطرح کرده‌اند که دایناسور‌های تخم‌گذار نیز دارای چنین زخمی هستند، اما این فسیل چینی اولین مدرکی است که این ایده را تأیید می‌کند.
فسیل‌های بافت نرم به ندرت در میان دایناسور‌ها حفظ می‌شوند، اما SMF R ۴۹۷۰ نگاهی بی‌سابقه به ستون نازکی از فلس‌های جفت روی شکم باستانی به ما می‌دهد. اندازه منظم پولک‌ها و حاشیه‌های صاف آن‌ها نشان می‌دهد که جای زخم در اثر ضربه فیزیکی یا بیماری ایجاد نشده است. در عوض، شباهت آن به تمساح‌ها به شدت به تقویت این فرضیه کمک می‌کند که ما در حال نگاه کردن به یک ناف دایناسور هستیم.
مایکل پیتمن، دیرینه شناس دانشگاه چینی هنگ کنگ، می‌گوید: «با استفاده از تصویربرداری LSF، ما فلس‌های متمایز را شناسایی کردیم که یک اسکار بلند ناف را در نمونه Psittacosaurus احاطه کرده بود. این دقیقا شبیه به چیزی بود که در برخی از مارمولک‌ها و تمساح‌های زنده امروزی مشاهده می‌کنیم. ما این نوع اسکار را ناف می‌نامیم که البته در انسان‌ها کوچکتر است. در واقع، این نمونه اولین فسیل دایناسور است که ناف را حفظ کرده است». نتایج این تحقیق در نشریه BMC Biology منتشر شده است.
منبع: sciencealert
ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو