فرارو- درحالی که بر اساس آمار‌های بانک مرکزی، در سال جاری احتمال رد شدن میزان نقدینگی در کشور از مرز ۵ هزار هزار میلیارد تومان وجود دارد، به نظر می‌رسد مهار نقدینگی به راحتی نخواهد بود، برای انجام این کار باید انضباط مالی در بودجه سنواتی لحاظ شود، در سال‌های گذشته بودجه سالیانه با بی انضباطی‌های بسیار زیادی بسته شده که نتیجه این انحراف نسبت درآمد به هزینه، کسری شدید بودجه است که دولت در دو سال گذشته با آن روبرو بوده است.
به گزارش فرارو، برای تامین کسری بودجه دولت مجبور به استقراض از بانک مرکزی و فروش اوراق در بورس شده است که این کار نقدینگی زیادی را در جامعه تزریق کرده که نتیجه آن نیز رشد سرسام‌آور تورم در این مدت بوده است. در این رابطه برای مهار نقدینگی دولت باید از دست درازی به منابع بانک مرکزی چه به صورت مستقیم و چه به غیر مستقیم اجتناب کند که این موضوع نیازمند گرفتن تصمیمات سخت است.
یکی از این تصمیمات سخت استقلال بانک مرکزی به شمار می‌رود، طی این سال‌ها همواره دولت‌های مختلف شعار استقلال بانک مرکزی را سر دادند، اما متاسفانه در زمان‌هایی که دولت در تنگای ارزی و مالی قرار می‌گیرد، نهاد ناظر بازار پولی را تحت فشار قرار می‌دهد تا با استفاده از راه‌های مختلف و تورم‌زا، هزینه‌های دولت را تامین کند.
آیا درسال ۱۴۰۱ چاپ پول ادامه دارد؟مرتضی افقه کارشناس مسائل اقتصادی در
گفتگو با فرارو با اشاره به این که کسری بودجه دولت در بودجه سال جاری کماکان پابرجا است، اظهار داشت: سالهاست که اقتصاد ایران از ساختار بسیار معیوب و فشلی رنج می‌برد که این وضعیت طی چند سال گذشته تشدید شده، در گذشته با وجود درآمد‌های نفتی این نقص‌ها پوشش داده می‌شد، اما از سال ۹۷ به بعد با تشدید تحریم‌ها اقتصاد ایران به ورطه بسیار آشفته‌ای پرتاب شده است.
وی افزود: یکی از جنبه‌های اصلی این وضعیت آشفته اقتصادی کسری بودجه دولت در سال‌های اخیر است، در شرایطی که دولت طی این چند سال با کاهش درآمد‌های نفتی به دلیل تحریم‌ها روبرو بوده، برای جبران هزینه‌های خود اقدام به چاپ پول و استقراض از بانک مرکزی کرده که به تبع این موضوع، ما با افزایش نقدینگی و تورم در جامعه روبرو بوده‌ایم.
افقه گفت: در ادامه نیز این تورم افسار گسیخته منجر به افزایش قیمت کالا‌های اساسی و مایحتاج ضروری مردم شد، این در حالی است که طی دو سال اخیر وضعیت کسری بودجه دولت بسیار شدیدتر از گذشته شده، که برای رفع این مشکل علاوه بر چاپ پول، دولت فروش اوراق قرضه و دولتی را در دستور کار خود قرار داد که حجم آن نیز بسیار زیاد بود، فروش این اوراق به نوعی انتقال بدهی به آینده بود.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: در سال جاری نیز دولت با کسری بودجه قابل توجهی روبرو است، در این زمینه اگر برجام احیا شده و تحریم‌های نفتی برداشته شود، می‌توان مقداری از این کسری بودجه را پوشش داد، اما باز هم ما با ناترازی در بودجه روبرو خواهیم بود، زیرا ریخت و پاش‌ها بی مورد در بودجه بسیار زیاد است که آن‌ها باید کنار گذاشته شوند، بنابراین در این زمینه باید بودجه سنواتی با اصلاحات ساختاری روبرو شود.
وی با تأکید بر اینکه اقتصاد ایران باید با اصلاحات ساختاری روبرو شود، ادامه داد: تا زمانی که ساختار اقتصادی ایران مورد اصلاح و بازنگری قرار نگیرد و تفکر و نگرش حاکم بر نظام حکمرانی اقتصادی کشور تغییر پیدا نکنند ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که وضعیت کسری بودجه سروسامان پیدا کند، از سویی یک تفکر ضد تولیدی در کشور وجود دارد، که ریشه بسیار عمیقی نیز دوانده، این تفکر باعث شده که امروز وضعیت تولید کشور به وضعیتی درآید که هر روز کارخانه‌ها و بنگاه‌های بیشتری تعطیل شوند که نتیجه آن گسترش بیکاری است.
افقه با اشاره به اینکه با فرض احیای برجام در کوتاه مدت بازهم با تورم ۴۰ درصدی در شش ماه نخست سال جاری روبرو هستیم، بیان کرد: با توجه به اینکه آثار اقتصادی احیای برجام به خصوص افزایش درآمد حاصل از صادرات نفت چند ماهی طول خواهد کشید که نمایان شود، باید تورم ۴۰ درصدی را درنظر گرفت، اما بعد از چند ماه می‌توان امیدوار بود که برجام قدری اوضاع اقتصادی را سروسامان دهد، اما این امر نیز موقتی و کوتاه مدت خواهد بود واگر اقدامات عاجلی در مورد اصلاح سیاست‌گذاری‌ها انجام نشود، باز هم وضعیت اقتصادی کشور به روال سابق باز خواهد گشت.