فرارو- تلسکوپ فضایی هابل به پایان مأموریت خود نزدیک می‌شود، اما در همین دوران نیز هنوز ما را با تصاویر شگفت انگیز خود مسحور می‌کند. در آخرین مورد از این تصاویر آژانس فضایی ایالات متحده، ناسا، تصویری خیره کننده از دو کهکشان ظاهراً در حال برخورد را در صفحه رسمی خود در اینستاگرام به اشتراک گذاشت که توسط این تلسکوپ فضایی گرفته شده است.
به گزارش فرارو، این تصویر شگفت انگیز مربوط به دو کهکشان است که در فاصله تقریباً ۲۱۵ میلیون سال نوری از زمین و در صورت فلکی حوت قرار دارند. ناسا در توضیح این تصویر می‌گوید؛ به نظر می‌رسد که این دو کهکشان در حال فرو رفتن در یکدیگر هستند، اما واقعیت این است که این دو از یکدیگر فاصله زیادی دارند. کهکشان مارپیچی اصلی و بزرگتر موجود در تصویر NGC 105 نام دارد که به نظر می‌رسد در حال لمس کرده لبه کهکشان همسایه خود است. با این حال آژانس فضایی ایالات متحده توضیح می‌دهد که این خطای دید فقط مربوط به «زاویه دید» در عکس است.
ان‌جی‌سی ۱۰۵، یک کهکشان مارپیچی با قدر ظاهری ۱۴٫۱ است که در صورت فلکی ماهی قرار دارد. این کهکشان برای اولین بار در سال ۱۸۸۴ توسط ادوارد استفان، ستاره شناس فرانسوی کشف شد، اما اطلاعات زیادی در مورد همسایه دراز آن تا کنون در دسترس نبوده است. برای گرفتن این تصویر، تیم هابل از «مجموعه وسیعی از اندازه‌گیری‌های موجود در این تلسکوپ برای بررسی کهکشان‌های مجاور که شامل دو پدیده نجومی شگفت‌انگیز است» استفاده کردند.
این دو پدیده عبارتند از ستارگان متغیر قیفاوئی که به عنوان ستاره‌های تپنده نیز شناخته می‌شوند و دیگری انفجار‌های ابرنواختری فاجعه آمیز که پس از مرگ یک ستاره بزرگ اتفاق می‌افتد. اما چرا این پدیده‌ها اهمیت دارند؟ آن‌ها به ستاره شناسان کمک می‌کنند فاصله بین اجرام مختلف کیهانی را اندازه گیری کنند که این منجر به درک بهتری از چگونگی انبساط جهان می‌شود. به عبارت دیگر این تصاویر هابل می‌تواند ما را به درک درستی از جهان پیرامون ما از جمله چگونگی شکل گیری کیهان، عمر آن و و فرآیند تغییر در آن برساند. چنین آگاهی‌هایی همچنین ما را قادر می‌سازد تا همسایه ناشناخته NGC 105 را نیز بهتر بشناسیم.
تلسکوپ فضایی هابل که برنامه مشترک ناسا و سازمان فضایی اروپا محسوب می‌شود، در سال ۱۹۹۰ توسط شاتل دیسکاوری به فضا پرتاب شد و در مدار گردش قرار گرفت. این تلسکوپ به دلیل دید بدون مانع خود از جهان، تاکنون بیش از ۱.۳ میلیون رصد انجام داده است. برخی معتقدند که هابل مهم‌ترین ابزار ساخته شده در کل تاریخ علم است که داده‌های آن تا سال ۲۰۱۹ منجر به نگارش تقریباً هزار مقاله علمی شده است. برای مثال تا قبل از پرتاپ این تلسکوپ فضایی، عمر دقیق کیهان برای دانشمندان ناشناخته بود، اما بررسی ستاره‌های تپنده توسط هابل این محدوده را کوچک کرد و حالا به دقت می‌دانیم که جهان ۱۳٫۸ میلیارد سال پیشینه دارد.
با این حال باید توجه داشت که این تصاویر جذاب که توسط هابل گرفته می‌شود، در اصل رنگی نیستند. به عبارت دیگر، گرفتن عکس‌های رنگی با تلسکوپ فضایی هابل بسیار پیچیده‌تر از گرفتن این عکس‌ها با دوربین معمولی است. نخستین تفاوت آن است که هابل هرگز از فیلم رنگی استفاده نمی‌کند، بلکه با استفاده از آشکارساز‌های الکترونیکی خود نور را از فضا گردآوری و ثبت می‌کند. این آشکارساز‌ها عکس‌های کیهانی را به صورت رنگی تولید نمی‌کنند و عکس‌ها در مرحله نخست سیاه و سفید هستند. عکس‌های نهایی از ترکیب چند عکس سیاه و سفید که رنگ آن‌ها در زمان پردازش به آن‌ها اضافه شده‌است به وجود می‌آیند.
به هر حال، هابل با بیش از ۳۰ سال خدمت، اکنون در حال پیر شدن است و ناسا و شرکای بین المللی آن قصد دارند آن را با تلسکوپ فضایی جیمز وب جایگزین کنند. این تلسکوپ در طی سی سال گذشته بسیاری از پایه‌های دانش ما درباره کیهان را شکل داده و نقش چشمگیری در شناخت پیرامون ما داشته و بی شک خداحافظی با ان دست کم برای سازندگان آن و ستاره شناسان می‌تواند دردناک باشد، اما تلسکوپ جدید و ۱۰ میلیارد دلاری جیمز وب که بسیار پیشرفته‌تر از این تلسکوپ است، احتمالاً نخواهد گذاشت که جای خالی هابل را احساس کنیم.
منبع: gadgets
ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو