یک سال اخیر انزوای جهانی برای چین عمیقتر شد و علت آن بسته شدن مرزها به دلیل شیوع کرونا، کاهش اعتبار و شهرت جهانی آن کشور، افزایش سرکوب آزادی بیان در فضای آنلاین و سرکوب هنجارهای اجتماعی از سوی حکومت چین بوده است. در میان همه این موارد، جشن صد سالگی حزب کمونیست چین برگزار شد.
برگزاری آن جشن بیش از آن چه انتظار میرفت بدون سروصدا بود، میتوان دلیل آن را حفظ سیاست سخت گیرانه پکن با هدف به صفر رساندن آمار ابتلا و انتقال ویروس کرونا در سراسر آن کشور دانست. رژههایی در چین برگزار شدند، اما در مقیاس رژههای برگزار شده برای هفتادمین سالگرد در سال ۲۰۱۹ و یا سالگرد جنگ جهانی دوم در سال ۲۰۱۵ میلادی نبود.
با این وجود، صدمین سالگرد کماکان نمایانگر قدرت حزب کمونیست چین بود و نقش دیکتاتوری فزاینده «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین که از زمان مائوتسه تونگ «بیش از هر رهبر چینی دیگری قدرتاش را تثبیت کرده در معرض دید قرار داده است. قطعنامه تاریخی که تنها سومین قطعنامه در تاریخ حزب است بر این نکته تاکید میکند که "شی" تا چه اندازه برای روایت حزب نقشی کلیدی و محوری دارد. در قلب هر سرکوب تحت رهبری شی، واژه اصلی این بوده که حزب در اولویت قرار دارد.
در ادامه پنج مورد از بهترین تحلیلهای «فارین پالسی» در مورد «شی» و قدرت حزب به مناسبت برگزاری یکصدمین سالگرد تاسیس حزب کمونیست آن کشور ارائه میشوند:
*«ملیندا لیو» رئیس دفتر نشریه «نیوزویک» در پکن در یکم ژوئیه در «فارین پالسی» نوشت: «اندیشه» شی جین پینگ «در همه جا قابل مشاهده است. از اعلامیه حزب گرفته تا نسخههای تازه کتب درسی برای کودکان. از زمان مائوتسه تونگ در سال ۱۹۷۶ میلادی به این سو، به نظر نمیرسید که سرنوشت ملت چین به طور عمدی بر روی یک فرد واحد متمرکز شود. هم چنین، این موضوع بدان معناست که مهمانی حزب صرفا چند روز به اهتزاز درآمدن پرچم و آتش بازی نبوده است.
برای شی، صدمین سالگرد تاسیس حزب تلاشی برای حفظ و پاکسازی آخرین بقایای یک نظام رهبری جمعی است و همزمان او خود را برای تحکیم قدرتاش در سال آینده زمانی که سومین دوره بیسابقه ریاست حزب را برعهده میگیرد آماده میسازد. همان گونه که در سال ۲۰۱۷ میلادی اشاره کرده بودم ظهور «شی» اجتناب ناپذیر نبود، اما امروز با حک شدن نام او در قطعنامه حزب، نشانههای مقاومت در برابرش بسیار اندک هستند.
*«تریسی ون لیو» در تاریخ ۸ آگوست در «فارین پالسی» با اشاره به روایت تک بعدی حزب کمونیست چین در مورد آن حزب نوشت: «از دید آن حزب این سیاست نیاز به اجرای سخت گیرانه دارد. در دوران «شی جین پینگ» آزادی بیان در فضای آنلاین به شدت محدود شد و روایتهای تاریخی رقیب از بین رفت. اقلیتها به اردوگاههای کار اجباری فرستاده شدند و مخالفان به زندان افتادند، اما تمام این اقدامات صرفا نمیتوانستند متکی بر سانسور باشند.
حزب کمونیست چین نسل کاملی از جاسوسان آنلاین و خبرچینها را آموزش داده است. به مردم چین آموزش داده شده که نسبت به یکدیگر بدگمان باشند و همزمان مدافعان حقوق بشر و فمینیستها از خط حزبی دور میشوند. از دست رفتن مداوم آزادی بیان برخی از مردم را مضطرب میسازد، اما عدهای دیگر را به سوی سوء استفاده از آن سوق میدهد. گروهی از ملی گرایان تهاجمی و قاطع میتوانند با حمله به افرادی که آنان را از نظرشان به اندازه کافی وطن پرست نمیدانند به اینفلوئنسرهای اینترنتی تبدیل شوند.
*چندین مقاله در این باره نوشته شدند که رشد چین پایان یافته چرا که آن کشور کاهش رشد اقتصادی را تجربه کرده و با یک کابوس جمعیتی (کاهش رشد جمعیت) مواجه است.
با این وجود، «ناتانیل شر» و «سام برسنیک» در تاریخ ۲۱ نوامبر در «فارین پالسی» نوشتند: «جهان نباید درباره ظهور چین عجله داشته باشد. همان گونه که در اظهارات چینیها در صدمین سالگرد تاسیس حزب کمونیست آن کشور مطرح شد آن حزب متقاعد شده که به ویژه با توجه به امریکای متزلزل و چند پاره شده، قدرت آینده خواهد بود.
بیانیه ششمین پلنوم که اخیرا منتشر شده مانند گزارش «شی» در نوزدهمین کنگره، چین را در مسیر اجتناب ناپذیری برای تجدید قوای ملی تحت رهبری مرکزی حزب کمونیست نشان میدهد. البته تفکیک پروپاگاندا از باور واقعی کاری دشوار است، اما هیچ نشانهای از کاهش اعتماد به روایت خود حزب در چین وجود ندارد.
* «جوزف توریگیان» استادیار بخش سرویس بین المللی در دانشگاه امریکایی در ۲۵ نوامبر در «فارین پالسی» با اشاره به وسواس «شی جین پینگ» برای تنظیم یک نسخه از دید وی صحیح سیاسی از تاریخ که تنها مرتبط با کنترل کمونیستی نیست بلکه یک نیاز شخصی از سوی اوست که از کشمکش بر سر تاریخ حزب سرچشمه میگیرد مینویسد: «این مقولهای است که سبب شد پدر شی "شی ژونگ شان" «در طول انقلاب فرهنگی محکوم شود».
گفتنی است که «توریگیان» خود در حال نوشتن بیوگرافیای از پدر «شی» است که در آینده منتشر خواهد شد. او در ادامه مینویسد: «شی ژونگ شان» به عنوان یک انقلابی جوان درگیر دسیسههای مرگبار حزب محلی خود شد حزبی که از پایگاه اصلی حزب کمونیست چین جدا شده بود و تحت سلطه اتهامات متقابل پاکسازی و قتلها قرار داشت. دعوا بر سر میراث آن رویداد در دهه ۶۰ میلادی نتیجهای گزنده برای او داشت.
یک اختلاف جزئی بر سر تاریخ حزب با آزار و شکنجه ۲۰ هزار نفر به پایان رسید هرج و مرجی که «شی جین پینگ» میترسد بار دیگر تکرار شود و تنها راه برای جلوگیری از تکرار آن روزها را تحت کنترل نگهداشتن روایت تاریخ حزب در دست خود به شکلی منحصر به فرد قلمداد میکند. داستان خانواده «شی» نشان میدهد اکثر اعضای حزب میپذیرند که حتی زمانی که روایتها به سمتی که دوست دارند، پیش نمیروند منافع حزب در اولویت قرار داشته باشد.
* «هلن گائو» نویسندهای اهل پکن در تاریخ ۲۳ اکتبر در مقالهای در «فارین پالسی» اشاره کرد که یکی از دغدغههای اصلی حزب کمونیست چین در سال ۲۰۲۱ میلادی جوانانی بودهاند که حزب آنان را به طور خطرناکی «غرب زده» و «جاه طلب» قلمداد میکند چه بدان خاطر که مردان جوان بیش از حد زنانه به نظر میرسند، زنانه رفتار میکنند و یا آن که بازیهای ویدئویی به اندازه کافی آموزشی نیستند.
با این وجود، با کاهش سریع جمعیت فعال و در سن کار کشور، این جوانان هستند که باید بار سنگین چین در روزهای سخت را بر دوش بکشند. حزب کمونیست چین از تمام قدرت تبلیغاتی خود برای ارسال یک پیام ساده استفاده میکند: جوانان باید خود را با کار و زندگی با شور، شوق و رغبت آن گونه که شایسته زندگی در «دوران تازه باشکوه چین» باشد مشغول سازند.
«گائو» استدلال میکند که علیرغم تبلیغات دولت، بسیاری از جوانان مایل به انجام این کار نیستند به خصوص زمانی که نابرابری اقتصادی در حال گسترش است و موفقیت بسیار دور به نظر میرسد.
منبع: فارین پالسی