فرارو- درحالیکه بر اساس لایجه بودجه سال آینده، دولت کسری بودجه را حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی کرده، بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که تحقق درآمد ۵۲۷ هزار میلیارد تومانی مالیاتی که با رشد بیش از ۶۰ درصدی روبرو بوده، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و با توجه به پابرجا بودن تحریم‌ها، کسری بودجه دولت در سال آینده باز هم تشدید خواهد شد.
به گزارش فرارو، سیاوش‌غیبی‌پور کارشناس مسائل مالیاتی با اشاره به اینکه دولت این روز‌ها به افزایش درآمدهای مالیاتی چشم دوخته است، به فرارو گفت: با توجه به افزایش ۶۱ درصدی درآمدهای مالیاتی، دولت عزم خود را جزم کرده که کسری بودجه خود را از طریق مالیات جبران کند، این‌درحالیست که ظرفیت خالی در اقتصاد ایران برای رشد درآمدهای مالیاتی وجود دارد، اما اگر قرار باشد این مالیات از بخش تولید و افراد حقوق بگیر گرفته شود به طبع فشار مالیاتی به جامعه وارد خواهد شد.
وی افزود: از سوی دیگر دولت پایه‌های مالیاتی نظیر خانه‌های خالی، املاک بالای ۱۰ میلیارد تومان و خودرو‌های بالای یک میلیارد تومان را در این بخش گنجانده، که باید دید که این ردیف‌های تا چقدر محقق خواهد شد، در این رابطه اخذ مالیات بر خانه‌های خالی نیز به صورت جداگانه تبدیل به قانون و ابلاغ شده، در این رابطه تاکنون وزارت راه‌و شهرسازی در دو مرحله اطلاعات خانه‌های از طریق سامانه ملی املاک و اسکان را در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار داده، اما اینکه اطلاعات به چه نحوی است و کیفیت استفاده از آن‌ها می‌تواند بالا باشد یا خیر این مسئله بستگی به عواملی دارد.
آیا کسری بودجه دولت کاهش خواهد یافت؟مرتضی عزتی استاد اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه کسری بودجه دولت در سال آینده همچنان قابل توجه خواهد بود، اظهارداشت: با توجه به درآمدهای مالیاتی که دولت در بودجه سال آینده درنظرگرفته و افزایش ۶۰ درصدی را پیش‌بینی کرده، به نظر نمی‌رسد با وضعیت موجود چنین درآمدی قابلیت تحقق داشته باشد، زیرا در حال حاضر به دلیل وضعیت اقتصادی که بر کشور حاکم است نمی‌توان از بخش تولید کشور مالیات بیشتری طلب کرد و این امکان وجود ندارد که بیشتر از میزان افزایش حقوقی که نهایتا به ۳۰ درصد می‌رسد، مالیات بیشتری از کارمندان و کارگران گرفت.
عزتی افزود: درحال حاضر اقتصاد کشور در یک وضعیت رکودی همراه با تورم قرار دارد که چنین موضوعی تحقق درآمدهای مالیاتی را نسبت به آنچه که در بودجه آمده بسیار سخت خواهد کرد، به صورت کلی می‌توان گفت با در نظر گرفتن افزایش تورم در نهایت ۳۰ تا ۴۰ درآمدهای مالیاتی می‌تواند با افزایش همراه، اما میزان رشدی که دولت در نظر گرفته به طور قطع نمی‌تواند عملی شود.
وی گفت: دولت باید برای جبران کسری بودجه خود راهکار‌های دیگری را علاوه بر دریافت مالیات در نظر بگیرد، یکی از این راه‌هایی که همواره بر آن تاکید شده، مولدسازی دارایی‌ها و اموال دولت است، اما دولت به دلیل ناکارآمدی که در بدنه خود دارد نمی‌تواند از دارایی‌هایش به سود برسد، این در حالی است که دولت‌ها در سطح جهان اینگونه هستند و این تنها مختص به نهاد دولت در ایران نیست، بنابراین مولدسازی دارای‌های دولت نمی‌تواند بخش قابل توجه‌ای از هزینه‌های دولت را پوشش دهد.
این اقتصاددان اضافه کرد: فروش اموال مازاد دولت یکی دیگر از راهکار‌های غیر تورمی است که می‌تواند کسری بودجه را جبران کند، اما به دلیل اینکه برخی از مدیران دولتی مانع از واگذاری اموال و دارایی‌های مازاد می‌شوند همواره این موضوع با چالش‌ها فراوانی روبرو بوده، اگرچه این اموال مازاد هزینه‌های هنگفتی را سالیانه به دولت تحمیل می‌کند، اما با این وجود، مدیران دولتی برای فروش آن‌ها دست و دلشان می‌لرزد.
عزتی ادامه داد: درصورتیکه بسیاری از این اموال بلا استفاده برای دولت هستند، اما در بسیاری از مواقع با مقاومت‌هایی که در بدنه دولت و سایر نهاد‌ها وجود دارد این دارایی‌ها واگذار نمی‌شود، در حالیکه جبران کسری بودجه از این راه به نوعی می‌توان گفت بهترین گزینه برای تامین هزینه‌های دولت بدون افزایش تورم است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: فروش اوراق دولتی نیز دیگر کاری است که طی چند سال گذشته برای جبران کسری بودجه دولت استفاده شده، اما با توجه به اینکه دولت سقف فروش اوراق را در سال آینده از ۱۳۲ به ۸۸ هزار میلیارد تومان کاهش داده، به نظر نمی‌رسد، این راهکار نیز تا حدود زیادی بتواند برطرف کننده کسری بودجه باشد، طبیعتاً در چنین شرایطی کسری بودجه دولت تشدید می‌شود و با برای جبران این مسئله موضوع دولت دولت ناچار است با استقراض از بانک مرکزی و چاپ پول، پایه پولی را بالا برده و تورم بسیار بیشتری را به جامعه تحمیل کند.
عزتی تصریح کرد: اما در این مورد یک نقطه امید وجود دارد که با رفع تحریم‌ها و اجرای برجام دولت بتواند نفت بیشتری را بفروشد، از سویی شاید دولت درآمدهای مالیاتی و سایر ردیف‌های درآمدی را طوری پیش‌بینی کرده که بتواند با افزایش فروش نفت آن‌ها را پوشش دهد، بنابراین احیای برجام می‌تواند یک راه میانبر برای دولت به حساب آید تا کسری بودجه به طرز قابل توجهی کاهش یابد، در غیر این صورت با این بودجه فعلی و با فرض عدم رفع تحریم‌ها کسری بودجه پابرجا خواهد بود.