طی سه دهه‌ای که از پایان جنگ سرد می‌گذرد هرگز رئیس جمهوری در امریکا وارد سال تازه‌ای نشده که با چنین انفجاری ازعدم قطعیت ژئوپولیتیک و سیاسی داخلی مواجه بوده باشد. این چالش‌ها مانند گره‌ای در هم تنیده شده است که اقدام جسورانه‌ای برای باز کردن‌شان لازم است.
همگرایی این مخاطرات خارجی و داخلی در میان دو دستگی عمیق سیاسی در امریکا و اختلافات بین المللی، سطح دشواری هرگونه واکنشی را افزایش می‌دهد.
سپس باید آزار دهنده‌ترین افزایش نرخ تورم امریکا در سه دهه اخیر و عذاب مداوم ناشی از کرونا را نیز به چالش‌های پیش رو افزود. این قطعیت را اضافه کنید که همه این مسائل باعث احیای شکافی بزرگ بین فقیر و غنی درون کشورها و افزایش شکاف بین کشورها با یکدیگر خواهد شد و افزایش نوسانات جهانی اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد.
سه عامل خارجی وجود دارند که باید بلافاصله در سال ۲۰۲۲ میلادی ما را نگران کنند: یک، روسیه سعی دارد اوکراین را در چنگ خود نگه دارد، چین به طور مشابهی تهدیدات خود را علیه استقلال تایوان افزایش می‌دهد (خود را با این فرض فریب ندهید که آزادی‌های اوکراین و تایوان را می‌توان از یکدیگر تفکیک کرد) و سوم ایران که با چنان سرعتی به سوی قابلیت ساخت سلاح هسته‌ای حرکت می‌کند.
این خطرات زمانی تشدید می‌شوند که رهبران چین، روسیه و ایران به طور یکسان شاهد خروج دولت بایدن از افغانستان و تمرکز قابل درک آن دولت بر روی مسائل داخلی بوده‌اند و ممکن است سال ۲۰۲۲ را بهترین زمان برای پیشبرد جاه طلبی‌های ژئوپولیتیک خود ببینند.
خوش بین‌ها ممکن است با ذکر این واقعیت که این مسیر طبیعتا ناهمواری‌هایی دارد کمی احساس، آرامش کنند. پیشرفت در فناوری، مراقبت‌های بهداشتی و دسترسی گسترده‌تر انسان به دانش ممکن است به خوبی آغازگر دور تازه‌ای از پیشرفت جهانی باشد. هم چنین، شواهدی به اندازه کافی وجود دارند که نشان می‌دهند دموکراسی‌ها به ویژه امریکا انعطاف‌پذیری کافی برای بازگشت و تجدید قوا را دارند. تاریخ نشان داده که استبدادی‌ترین اشکال حکومت در نهایت شکننده‌ترین شکل‌های حکمرانی هستند.
ظهور چشمگیر چین به عنوان اولین تجربه سرمایه داری کمونیستی در جهان با مجموعه‌ای از شکست‌ها مواجه شده که عمدتا خودخواسته هستند. «شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین شدت سرکوب داخلی را دو چندان کرده و کنترل حزب کمونیست را بر موفق‌ترین شرکت‌های چین به ویژه در عرصه فناوری تقویت کرده است با این کار او آنان را در بازارهای مالی بین المللی خفه کرده و ممکن است در حال کشتن پاندایی باشد که معجزه اقتصادی چین را رقم زد.
به نظر می‌رسد روسیه تحت رهبری پوتین کشوری در حال پیش روی است که با افزایش قیمت انرژی و حرکت‌های ژئوپولیتیک از سوریه تا دونباس قدرت گرفته است. با این وجود، سنگینی بار ناشی از تحریم‌های اقتصادی موجود و تازه، چالش‌های جمعیتی و اقتصاد متکی به انرژی آرزوهای پوتین برای پاکسازی تحقیرشدن‌های دوران زندگی‌اش را خنثی می‌سازد.
پوتین در مستندی که یکشنبه گذشته از تلویزیون روسیه پخش شد گفته بود که سقوط اتحاد جماهیر شوروی در سه دهه پیش برای بیش‌تر هموطنان‌اش به صورت یک تراژدی باقی مانده است. او برای نخستین بار به طور علنی در مورد این که چگونه باید در آن دوره با تاکسی کار می‌کرد تا مخارج زندگی‌اش را تامین کند صحبت کرد. او پرسید: «بالاخره فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی چیست»؟ و خود در پاسخ گفت: «این فروپاشی تاریخی روسیه تحت نام اتحاد جماهیر شوروی بوده است».
با این وجود، همه این موارد نشان دهنده بزرگترین خطر سال ۲۰۲۲ میلادی است: چرخش به سوی‌عدم اطمینان به امریکا. دشمنان و متحدان امریکا به طور یکسان میزان انسجام داخلی و توانایی و تمایل خارجی امریکایی‌ها برای اقدام را زیر سوال می‌برند.
چسبی (امریکا) که نظام جهانی را در بیش‌تر دوران پس از جنگ جهانی دوم در جهان پایدار و به هم پیوسته نگه داشته بود اکنون نچسب به نظر می‌رسد. امریکا نمی‌خواهد چین یا هیچ کشور دیگری نقش رهبری سنتی جهانی آن کشور را تصاحب کند و از صحنه کناره گیری نمی‌کند. با این وجود، امریکا در تلاش برای یافتن ابزارهای به روز و موثر برای شکل دادن به امور جهانی است.
اگر بخواهیم منصف باشیم دولت بایدن و تیم روابط خارجی بسیار موفق او هر یک از این چالش‌ها را به خوبی و به زودی تشخیص دادند. یک سال پیش نوشته بودم: «جو بایدن نادرترین فرصت‌هایی را دارد که تاریخ فراهم می‌کند: شانس تبدیل شدن به یک رئیس جمهوری ایجاد کننده تحول در سیاست خارجی».
در ماه مارس بایدن گفت: «دنیای ما در یک نقطه عطف قرار گرفته است. پویایی جهانی تغییر کرده است و بحران‌های تازه توجه ما را می‌طلبند. یک چیز مسلم است و آن اینکه ما تنها از طریق همکاری مشترک با نزدیک‌ترین متحدان و شرکای خود و با تجدید منابع پایدار قدرت ملی‌مان در پیشبرد منافع امریکا و حفظ ارزش‌های جهانی خود موفق خواهیم شد».
تبدیل سخن گفتن و لفاظی به عمل هرگز آسان نیست، اما این موضوعی است که سال ۲۰۲۲ باید درباره آن باشد. اولین سال ریاست جمهوری یک رئیس جمهور که شرایطی درهم و برهم داشته است. آزمون واقعی سال دوم بایدن کم‌تر در این باره خواهد بود که آیا دولت او ماهیت تاریخی چالش‌ها را درک می‌کند یا خیر و بیش‌تر درباره این است که آیا می‌تواند خود را در داخل و در عرصه بین المللی سازماندهی کند تا چالش‌های ژئوپولیتیک را مدیریت نماید یا خیر.
بدتر از آن زیر سوال رفتن ارزش‌های ما، شرکا و متحدان‌مان است که نگران توانایی و شایستگی ما برای اقدام هستند. زندگی خطرناک امسال با بازی‌های المپیک زمستانی در پکن و تحرکات بیش‌تر نیروهای روسی در نزدیکی اوکراین شروعی سریع خواهد داشت. این سال با برگزاری کنگره حزب کمونیست چین به پایان خواهد رسید که احتمالا رهبری «شی جین پینگ» را مادالعمر اعلام خواهد کرد و انتخابات میان دوره‌ای امریکا برگزار خواهد شد.
با این حال، در این سال زندگی خطرناک است امریکا بیش از هر بازیگر دیگری با اقدامات و انفعال‌هایش می‌تواند سبب ساز طرح نقشه‌ها و توطئه‌ها شود.
منبع: شبکه خبری «سی ان بی‌سی»