فرارو- سوزش دردآور قفسه سینه می‌تواند به دلیل رفلکس اسید معده یا بیماری مرتبط دیگری با نام اختصاری GERD یا رفلکس از معده به مری باشد. ماتیلدا هاگان، پزشک متخصص گوارش و مدیر مرکز بیماری‌های التهابی روده می‌گوید سوزش سر دل نمود ظاهری یا علامت رفلکس اسید یا برگشت محتویات معده به مری است.
به گزارش فرارو، اغلب می‌توان دلیل سوزش را مشخص کرد مثلاً در اثر مصرف فلفل تند اما اگر سوزش سر دل باشد که اغلب نیز اتفاق می‌افتد، این درد می‌تواند نشانه یک بیماری جدی‌تری به نام رفلکس از معده به مری باشد. این بیماری و رفلکس اسید معده معمولاً در یک زیرگروه از بیماری‌های معده طبقه‌بندی می‌گردند.
پس از قورت دادن غذا، مواد به سمت پایین مری رفته و سپس وارد معده می‌گردد، جایی که حلقه‌ای از ماهیچه‌ها به نام اسفنکتر تحتانی مری (LES) بسته می‌شود تا غذا را داخل آن نگه دارد؛ اما گاهی اوقات LES ضعیف است یا به‌درستی کارنکرده و بسته نمی‌شود که باعث می‌گردد اسید معده برگشته و پوشش مری را تحریک کند. این فرآیند را رفلکس اسید یا سوزش سر دل می‌گویند.
بر اساس گزارش موسسه ملی بهداشت بیش از 60 میلیون آمریکایی حداقل یک‌بار در ماه سوزش سر دل را تجربه می‌کنند که علائم آن عبارت‌اند از: احساس سوزش در مرکز قفسه سینه که از چند دقیقه تا یک یا دو ساعت طول می‌کشد، احساس فشار یا درد قفسه سینه که هنگام خم شدن یا دراز کشیدن بدتر می‌شود، طعم ترش، تلخ یا اسیدی در پشت گلو و احساس اینکه غذا در گلو یا وسط سینه گیرکرده است.
به‌طورکلی می‌توان با برخی اصلاحات در سبک زندگی از سوزش سر دل اجتناب کرد. پزشکان پیشنهاد می‌کنند که قبل از شروع دارودرمانی، با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی به بهبود و رفع سوزش سر دل اقدام کرد. به این صورت که از خوردن غذاهایی که باعث رفلکس می‌شوند خودداری کنید. غذاهای تند، اسیدی و سرخ‌شده یا چرب بیشتر احتمال ایجاد رفلکس دارند. بعلاوه کافئین و الکل نیز اثر مشابهی دارند. پس از خوردن یک وعده غذایی بزرگ، راست بمانید تا هضم به شکل بهتری انجام گردد. به توصیه دکتر هاگان بهتر است در ساعات قبل از خواب غذا نخورید.
اگر اضافه‌وزن دارید یا چاق هستید، کاهش وزن می‌تواند کمک‌کننده باشد چراکه چاقی عاملی برای ضعیف شدن اسفنکتر تحتانی مری است. چنانچه سیگار می‌کشید، تمام تلاش خود را برای ترک سیگار انجام دهید.
بنا بر کالج آمریکایی گوارش، GERD نوعی رفلکس اسید است که دو یا چند بار در هفته رخ می‌دهد. تخمین زده می‌شود که تا 20 درصد از جمعیت ایالات‌متحده به رفلکس از معده به مری مبتلا هستند.
دکتر لوئیس کوهن، متخصص گوارش می‌گوید: فردی که گاه‌به‌گاه دچار سوزش سر دل می‌شود، لزوماً به سمت ابتلا به GERD نمی‌رود. اما علائم این بیماری مشابه علائم رفلکس اسید است مانند احساس سوزش در قفسه سینه و احساس اینکه محتویات معده در گلوگیر کرده است. همچنین ممکن است سرفه خشک یا مشکل در بلع وجود داشته باشد. تشخیص این عارضه معمولاً توسط یک پزشک مراقبت‌های اولیه (متخصص گوارش) با ارزیابی فراوانی و شدت علائم انجام می‌شود.
همچنین دکتر کوهن می‌گوید ممکن است یک کاوشگر را به مدت یک روز در مری بیمار قرار داده شود تا میزان تکرار رفلکس اندازه‌گیری گردد. دانستن اینکه چند بار رفلکس رخ می‌دهد، فراتر از ارزیابی علائم، راه دیگری برای تائید درستی تشخیص است.
دکتر هاگان می‌افزاید درمان رفلکس از معده به مری با اصلاح شیوه زندگی شروع می‌شود. از بیماران خواسته می‌شود این مراحل را قبل از دریافت دارو امتحان کنند، اگرچه انجام برخی کارها مانند ترک سیگار می‌تواند سخت باشد.
طبق گفته موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی (NIDDK)، مؤثرترین دارو برای درمان این بیماری یک مهارکننده کپسول پروتون (PPI) مانند پرواسید (لانسوپرازول)، نکسیوم (اسومپرازول) یا پریلوسک (امپرازول) است.
کپسول‌های پروتون با کاهش میزان اسیدی که معده تولید می‌کند کار می‌کنند که این امر باعث بهبود پوشش مری در اکثر افراد مبتلابه GERD می‌گردد. PPI ها بی‌خطر و مؤثر در نظر گرفته می‌شوند، اگرچه ممکن است منجر به عوارض جانبی مانند سردرد، ناراحتی معده یا اسهال شوند. موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی گزارش می‌دهد که بنا بر برخی شواهد، PPI ها با افزایش خطر عفونت ناشی از نوعی باکتری به نام کلستیوم دیفیسل مرتبط هستند. تحقیقات همچنان در حال بررسی اثرات استفاده طولانی‌مدت یا در دوزهای بالا از PPI هستند.
داروهای دیگری به نام مسدودکننده‌های H2، مانند زانتاک (رانیتیدین) یا پپسید (فاموتیدین) نیز ممکن است در درمان این بیماری مؤثر باشند. مسدودکننده‌های H2 همچنین تولید اسید معده را کاهش می‌دهند و بدون نسخه در دسترس هستند.
دکتر کوهن می‌افزاید اگر تشخیص دهیم که علائم رفلکس از معده به مری ناشی از حساسیت بیش‌ازحد در مری یا شل شدن بیش‌ازحد قسمت تحتانی مری است شاید داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای یا مهارکننده‌های انتخابی باز جذب سروتونین تجویز کنیم. مطالعات نشان می‌دهد اثر تعدیل‌کننده درد برخی از داروهای ضدافسردگی می‌تواند در درمان برخی از اختلالات گوارشی مفید باشد.
برای بیمارانی که به‌خوبی به دارو پاسخ نمی‌دهند یا نمی‌توانند آن را تحمل کنند، جراحی می‌تواند یک گزینه باشد. تعدادی از روش‌های جراحی برای درمان GERD در دسترس هستند که مانع بین معده و مری را تقویت می‌کنند.
باید توجه داشت که تأخیر در درمان رفلکس از معده به مری ممکن است منجر به بروز عوارضی گردد. اگر این بیماری درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی‌تری در فرد شود. یکی از این عوارض التهاب مری است. هاگان می‌گوید درمان نکردن التهاب مری ممکن است باعث جراحت بیشتر و تنگی آن شود که این امر می‌تواند منجر به درد مری شده و بر بلع صحیح تأثیر بگذارد.
یکی دیگر از عوارض رفلکس معده به مری بروز یک بیماری به نام مری بارت (BE) است. هاگان می‌گوید: باگذشت زمان اسید معده باعث می‌شود سلول‌های موجود در پوشش مری بیشتر شبیه پوشش معده شوند. این تغییرات که در سطح سلولی اتفاق می‌افتند ممکن است در موارد نادری منجر به‌نوعی سرطان مری شود. BE در مردان سفیدپوست، افراد بالای 50 سال، سیگاری‌ها و افرادی که اضافه‌وزن دارند شایع‌تر است.
به گفته انجمن سرطان آمریکا، سرطان مری نسبتاً نادر است و تنها 1 درصد از کل تشخیص‌های سرطان در ایالات‌متحده را تشکیل می‌دهد. بااین‌حال طبق گزارشی که در سال 2019 منتشر شد، طی چند دهه گذشته میزان بروز آدنوکارسینوم مری (نوعی سرطان مری) در آمریکای شمالی و اروپای غربی در حال افزایش بوده است.
علاوه بر این مطالعه‌ای که در ژانویه 2021 در مجله انجمن آمریکایی تحقیقات سرطان منتشر شد، نشان داد که این شکل از سرطان در بزرگ‌سالان در حال افزایش است. طبق آمار بین سال‌های 1975 و 2015، میزان بروز مری آدنوکارسینوم به‌طور متوسط 2.9 درصد در سال افزایش‌یافته است.
اگر مبتلا به BE هستید، پزشک ممکن است توصیه به انجام آندوسکوپی مراقبتی کند. این بدان معناست که آندوسکوپی را به‌صورت دوره‌ای انجام می‌دهند تا ببینند مری شما طی درمان دارویی تا چه حد بهبود می‌یابد.
منبع: everydayhealth