دادگاه رسیدگی به سانحه پرواز pS ۷۵۲ اوکراین با حضور متهمان، شکات، خانواده جانباختگان و وکلای آن‌ها به ریاست ابراهیم مهرانفر در دادگاه نظامی استان تهران، برگزار شد.
به گزارش ایرنا، در ابتدای جلسه دادگاه، قاضی ضمن تسلیت شهادت جانباختگان پرواز pS ۷۵۲ اوکراین و طلب مغفرت واسعه الهی برای آن‌ها اعلام کرد: در جریان رسیدگی به پرونده حاضر، متعاقب صدور کیفرخواست از سوی دادسرای نظامی تهران و ارسال پرونده به دادگاه نظامی و ارجاع به این شعبه دادگاه، کلیه مقررات آیین دادرسی کیفری لحاظ شد و هیات دادگاه، پرونده را آماده رسیدگی دانست و جلسه دادگاه و وقت رسیدگی به تمامی اولیای دم ابلاغ شد و به آن‌ها اعلام گردید که می‌توانند در صورت تمایل در جلسات دادرسی حضور به‌هم رسانند و نسبت به طرح شکایت خود اقدام کنند.
قاضی اظهارداشت: تاکید دادگاه بر رعایت اصول دادرسی منصفانه و رسیدگی عادلانه، شفاف، صریح و قاطع به پرونده حاضر است و امید داریم با یاری خداوند و مساعدت اولیای دم، بتوانیم با دقت و سرعت و جدیت به این پرونده رسیدگی و رأی مقتضی را صادر نماییم.
در ادامه جلسه دادگاه با دستور قاضی فصل اول کیفرخواست قرائت شد.
در این دادگاه ۱۰ متهم از رده‌های مختلف نظامی حضور داشتند.
نماینده دادستان در جریان قرائت کیفرخواست، با ذکر اسامی شکات، خلاصه شکایت و اظهارات شاکیان را مطرح کرد.
وی در ادامه قرائت اظهارات شاکیان پرونده، به بیان درخواست‌های آن‌ها پرداخت و گفت: تحقیقات جامع و بی‌طرفانه دادسرای نظامی برای کشف حقیقت و شناسایی عوامل و اشد مجازات بر اساس نوع مسئولیت آن‌ها؛ تعقیب افراد و عواملی که با عدم اقدام مناسب بعد از وقوع حادثه باعث اخلال در کشف حقیقت شده‌اند؛ شناسایی و تعقیب و مجازات کسانی که اقدام به سرقت اشیا جانباختگان کرده‌اند، مورد توجه بوده است.
در اثنای قرائت کیفرخواست برخی از اولیای‌دم جانباختگان سانحه هواپیمای اوکراینی و تعدادی از وکلای آن‌ها به بیان نقطه نظرات خود در باب فرایند دادرسی پرداختند و اظهار داشتند که پرونده به سبب اینکه پس از اعلام نظر کارشناسی به شکات و وکلای آن‌ها ابلاغ نشده است واجد نقص می‌باشد.
قاضی در این بخش خطاب به شکات و وکلای آن‌ها تصریح کرد: این ایراد شما وارد است و دادگاه به همین دلیل بخشی از پرونده را برای رفع نقص به دادسرا ارجاع داده است.
سپس برخی از وکلا و اولیای دم جانباختگان بیان داشتند که این دادگاه را به رسمیت می‌شناسیم و به جهت اقدام دادگاه در ارجاع بخشی از پرونده برای رفع نقص به فرآیند دادرسی امیدوار هستیم.
همچنین قاضی در پاسخ به ادعای برخی از وکلای اولیای دم جانباختگان که معتقد بودند تنها کیفرخواست را قرائت کرده‌اند و موفق به مطالعه مجلدات پرونده نشده‌اند، گفت: دادگاه در جریان دو دوره ۱۰ روزه به شکات و وکلای آن‌ها وقت داد تا ایرادات خود به نواقص پرونده را اعلام کنند و در موارد دیگر نیز به وکلای جانباختگان ابلاغ شد که برای مطالعه پرونده به شعبه دادگاه مراجعه نمایند که اگر این کار را نکرده‌اند نمی‌توان این امر را ناشی از کوتاهی دادگاه دانست.
در این جلسه دادگاه، اظهارات و شکایت شکات و وکلای آن‌ها به مدت بیش از دو ساعت از سوی قاضی استماع شد و هیچ محدودیتی برای شنیدن اظهارات شکات و اولیای دم و وکلای آن‌ها و متهمان و وکلای آن‌ها وجود نداشت.
در بخش اول کیفرخواست نماینده دادستان نظامی تهران گفت: ۱۰۳ نفر از اولیای دم ضمن مراجعه به دادسرا یا مراجعه وکلایشان شکایت خود را تنظیم کردند.
در پایان این جلسه، قاضی اعلام کرد زمان جلسه بعدی دادگاه متعاقباً اعلام خواهد شد.
سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی با ۱۷۶ مسافر در صبح چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸، حادثه تلخی بود که با توجه به شرایط خاص آن زمان در منطقه و ابهام در علت سقوط حواشی بسیاری را در پی داشت.
حوالی ساعت ۶ صبح هجدهم دی ماه یک فروند هواپیمای مسافربری ۷۳۷ اوکراینی پس از بلندشدن از فرودگاه امام خمینی (ره) در منطقه خلج‌آباد بین شهریار و پرند دچار سانحه و سقوط کرد. حادثه‌ای که به جان‌باختن تمامی سرنشینان این هواپیما منجر شد.
همان روز حادثه رهبر معظم انقلاب در پیامی اعلام داشتند: حادثه تلخ و غم‌بار جان باختن جمعی از هم میهنان عزیز در هنگام بدرقه شهید عالیقدر و نیز حادثه مصیبت‌بار سقوط هواپیمای مسافربری و جان‌باختن مسافران ایرانی و غیر ایرانی، دو نقطه غم‌انگیز این دو روز است.
سقوط هواپیمای اوکراینی تنها چند ساعت بعد از «انتقام سخت» ایران از آمریکا رخ داد، یعنی زمانی که سپاه پاسداران اعلام کرد در پاسخ به حمله هوایی آمریکا و به شهادت رساندن «قاسم سلیمانی» و همراهان وی در فرودگاه بین‌المللی بغداد، به پایگاه هوایی عین‌الاسد که مقر نیرو‌های آمریکایی در کشور عراق بوده است، ۱۵ موشک شلیک کرده‌است.
ابتدا گمان می‌رفت سقوط هواپیمای اوکراینی بر اثر نقص فنی بوده است، اما بعد از سه روز ستاد فرماندهی کل نیرو‌های مسلح در بیانیه‌ای ضمن عرض تسلیت و اظهار همدردی با خانواده‌های داغدار هم‌وطن و جانباختگان اتباع سایر کشورها، اعلام کرد که اشتباه انسانی پدافند هوایی یکی از مراکز حساس نظامی سپاه باعث شلیک موشک به این هواپیما و سقوط آن شده است. متن کامل این بیانیه در لینک زیر قابل مشاهده است.
در پی نتایج تحقیقات ستاد کل نیرو‌های مسلح درباره سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی، رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی با ابراز همدردی عمیق و مجدد با خانواده‌های داغدار، ستاد کل نیرو‌های مسلح را مأمور پیگیری کوتاهی‌ها یا تقصیر‌های احتمالی در این حادثه و مراقبت برای عدم امکان تکرار چنین سانحه‌ای کردند.
«حسن روحانی» رییس جمهوری وقت نیز در پی ستاد کل نیرو‌های مسلح، در بیانیه‌ای ضمن ابراز تاسف و تاثر از حادثه پیش آمده و همدردی با خانواده قربانیان، اعلام داشت: در فضای تهدید و ارعاب رژیم متجاوز آمریکا علیه ملت ایران پس از شهادت سردار قاسم سلیمانی و به منظور دفاع در برابر حملات احتمالی ارتش آمریکا، نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران در آماده باش صددرصد قرار داشتند که متأسفانه خطای انسانی و شلیک اشتباه، به یک فاجعه بزرگ منجر شد و ده‌ها انسان بی‌گناه قربانی شدند. وی افزود: می‌بایست تحقیقات تکمیلی برای شناسایی کلیه علل و عوامل این فاجعه ادامه یافته و مسببین این اشتباه نابخشودنی مورد پیگرد قانونی قرار گرفته و نتایج به استحضار ملت شریف ایران و خانواده‌های قربانیان برسد.
پس از بیانیه رسمی ایران مبنی بر سقوط هواپیما بر اثر اصابت موشک، مقامات پنج کشور مرتبط با هواپیمای اوکراینی بر ضرورت ارسال جعبه سیاه هواپیما به خارج از ایران برای بازخوانی تأکید کردند.
«جاستین ترودو» نخست‌وزیر کانادا از ایران خواست که جعبه سیاه را برای تحقیقات به فرانسه بفرستد. وی تاکید کرد: اگر تنشی در خاورمیانه وجود نداشت، جانباختگان هواپیمای اوکراینی اکنون زنده بودند.
سردار «امیرعلی حاجی‌زاده» فرمانده نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در نشست خبری ۲۱ دی ماه با تشریح جزئیاتی از این حادثه و ابراز تاسف شدید با اشاره به جریان بررسی پرونده در مراجع بالاتر و قوه‌قضاییه تصریح کرد: «گردن ما از مو باریک‌تر است و همه مسئولیت این حادثه را می‌پذیریم، هرگونه تصمیمی که مسئولان بگیرند ما مطیع اجرای آنیم.»
سردار «حسین سلامی» فرمانده کل سپاه پاسداران نیز با تاکید بر این که دوست داشتم داخل هواپیما باشم و با این عزیزان سقوط کنم، اما شاهد این ماجرای غم‌انگیز نباشم گفت: هیچ وقت این قدر شرمنده نبوده ام، اما آرزویی جز تکه‌تکه شدن، پای امنیت و رفاه مردم نداریم.