قطعا سنگ کلیه را می‌توان یکی از چالش برانگیزترین مشکلات سلامتی به شمار آورد که افراد زیادی در سراسر دنیا با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
به گزارش عصر ایران، همانطور که می‌دانید نوشیدن فراوان مایعات اصلی‌ترین استراتژی مقابله با این وضعیت در کنار درمان‌های دارویی و مداخلات پزشکی محسوب می‌شود.
مایعات نه تنها سموم بدن را دفع می‌کنند، بلکه به حرکت بهتر سنگ‌ها و شن‌ها هم از طریق دستگاه ادراری یاری می‌رسانند. هرچند ممکن است آب به تنهایی برای کمک به دفع راحت‌تر و سریعتر سنگ‌های کلیوی کارساز باشد، اما برخی از افزودنی‌ها نیز وجود دارند که این روند را تقویت می‌کنند.
بر اساس سری مقالاتی که از طریق ناشر آنلاین معتبر WebMD قابل دسترسی است، آب لیمو یک روش موثر و در عین حال آسان برای پیشگیری از ابتلای به سنگ‌های کلیوی در افراد مستعد و همینطور کند کردن رشد سنگ‌های جدید در بیماران کلیوی عنوان شده است.
حال اگر بخواهیم این متد را تبدیل به روشی خوشمزه و دلچسب‌تر کنیم، قادر به استفاده از لیموناد خواهیم بود.
دکتر Steven Y. Nakada مدیر گروه و استاد اورولوژی دانشگاه ویسکانسین-مدیسن می‌گوید: ما هنگامی که بیماران را در مرکز سنگ کلیه خود درمان می‌کنیم، همگی آن‌ها را تحت لیموناد تراپی قرار می‌دهیم!
وی توضیح می‌دهد که دفع سنگ کلیه با درد ناگهانی و شدید در قسمت پهلو‌ها به اندازه‌ای شدید است که می‌توان آن را با درد زایمان مقایسه کرد.
این سنگ‌ها زمانی شکل می‌گیرند که ادرار در کلیه با نمک‌های تشیکل دهنده سنگ به وضعیت فوق اشباع برسد و حاوی مواد کافی جلوگیری کننده از این روند نیز نباشد. یکی از انواع این مواد سیترات است.
به همین علت است که معمولا پزشکان معالج برای افراد مستعد به سنگ‌های کلیوی، پتاسیم سیترات تجویز می‌کنند. فرآورده‌های دارویی حاوی پتاسیم سیترات به شکل قرص و مایع فرموله می‌شوند.
حال اگر بخواهیم یک ترکیب طبیعی که منبعی غنی از سیترات است را معرفی کنیم، بدون شک باید از آب طبیعی لیمو نام ببریم.
ناکادا و همکاران دریافتند که مصرف آب لیمو به شکل لیموناد کم قند یا فاقد قند می‌تواند میزان سیترات ادرار را به اندازه‌ای افزایش دهد که مانع از تشکیل سنگ‌های کلیوی شود.
البته گفتنی است که این متد درست همانند پتاسیم سیترات کارایی ندارد، ولی می‌تواند در عین حال یک گزینه کمکی جذاب خصوصا در افرادی که از مصرف دارو‌های شیمیایی پرهیز می‌کنند، به شمار رود.
David Kang پزشک و محقق مرکز جامع سنگ کلیه دانشگاه دوک به این نتیجه رسید که لیموناد یا آب لیمو می‌تواند در دراز مدت نیز اثرگذاری مطلوب خود را حفظ کند.
کانگ و همکارانش ۱۲ بیمار مبتلا به سنگ کلیه را که تا ۴ سال تحت درمان با لیموناد بودند تحت نظر گرفتند. مشخص شد که این بیماران طی مدت درمان با لیموناد بار کمتری از سنگ‌های کلیوی داشتند و سنگ‌ها هم در مقایسه با زمان پیش از شروع نوشیدن لیموناد با سرعت پایین تری تشکیل می‌شدند.
هرچند کانگ معتقد است که برای تایید این یافته‌ها به آزمایش‌های بالینی دقیق در مقیاس بزرگ نیاز است. همچنین گفتنی است که هیچ یک از بیماران مذکور به مداخله پزشکی در بازه درمانی ۴ ساله با لیموناد نیاز پیدا نکردند.
دکتر Marshall Stoller مدیر اورولوژی مرکز سنگ ادراری در دانشگاه کالیفرنیا توضیح می‌دهد که نوشیدن لیموناد از مسیر دیگری نیز به افراد مستعد سنگ کلیه و بیماران مبتلا به سنگ‌های کلیوی کمک می‌کند.
این مسیر چیزی نیست جز افزایش دفع ادرار. وی می‌گوید: برای کاهش سنگ‌های کلیوی بیماران باید میزان مایعات مصرفی خود را به نحوی افزایش دهند که روزانه ۱.۵ الی ۲ لیتر دفع ادرار داشته باشند.
همچنین اگر فرد در نقاط جغرافیایی با آب و هوای گرم زندگی می‌کند، این نیاز بیشتر خواهد بود. برای تهیه لیموناد می‌توان نصف فنجان آب لیمو غلیظ را با ۷ فنجان آب مخلوط کرد.
همچنین استفاده از شیرین کننده‌های جایگزین به جای شکر هم در بیمارانی که مبتلا به دیابت نیستند مجاز است. در هر صورت توصیه می‌شود که از مصرف شکر و لیموناد‌های کارخانه‌ای پرهیز شود، زیرا حاوی مقدار زیادی کالری اضافه هستند که برای سلامتی مضر است.
در مجموع بر اساس شواهد موجود لیموناد از شکل گیری سنگ‌های کلسیمی جلوگیری می‌کند و در عین حال می‌تواند سنگ‌های بزرگ را به تکه‌های کوچک‌تر بشکند. این تبدیل دفع سنگ‌های کلیوی را تسهیل می‌کند.
اما علاوه بر لیموناد یک سری ترکیبات طبیعی دیگر هم در دسترس هستند که می‌توانند به بیماران کلیوی کمک کنند:
ریحان حاوی اسید استیک است که به تجزیه سنگ‌های کلیوی و کاهش درد یاری می‌رساند. این گیاه همچنین سرشار از مواد مغذی است و در طب سنتی نیز برای اختلالات گوارشی و التهابی استفاده می‌شود.
آب ریحان حاوی مواد آنتی اکسیدانی و عوامل ضد التهابی قوی است که در حفظ سلامت دستگاه ادراری و کلیه موثر هستند.
برای این منظور می‌توان از برگ‌های ریحان تازه یا خشک شده در قالب چای و یا تهیه آب ریحان استفاده کرد. البته باید توجه داشته باشیم که مصرف این ترکیب برای مدت زمان بیش از ۶ هفته در یک دوره درمان توصیه نمی‌شود.
سرکه سیب هم حاوی اسید استیک است و می‌تواند سبب تسریع حل شدن سنگ‌های کلیوی شود. علاوه بر شست و شوی کلیه ها، سرکه سیب می‌تواند به کاهش درد ناشی از دفع سنگ‌های کلیوی نیز کمک کند.
توصیه می‌شود که بیشتر از یک لیوان ۸ اونسی سرکه سیب و آب طی روز استفاده نشود.
از طرفی امکان افزودن این ترکیب به سالاد و یا سس سالاد نیز وجود خواهد داشت. در صورت مصرف بی رویه سرکه سیب، عوارضی نظیر کاهش سطح پتاسیم خون و افزایش احتمال پوکی استخوان محتمل خواهند بود.