دولت آذربایجان طی روز‌های اخیر با استقرار ایست بازرسی در مناطق آزاد شده در جنگ با ارمنستان در مرز ایران، از کامیون‌های ایرانی عازم ارمنستان عوارض گمرکی می‌گیرد.
به گزارش عصر ایران به نقل از وب سایت اینتلی نیوز، پلیس آذربایجان کامیون‌های ایرانی عازم ارمنستان را متوقف کرده و برای ورود به خاک آذربایجان از آن‌ها عوارض جاده‌ای می‌گیرند.
سرویس امنیت ملی ارمنستان روز یکشنبه این هفته گزارش داد که پلیس آذربایجان کامیون‌های با پلاک ایرانی را در منطقه آزاد شده از اشغال ارمنستان در قره باغ و در نزدیکی روستای «عیوضلی» متوقف کرده و از آن‌ها عوارض می‌گیرد. رسانه‌های محلی همچنین گزارش دادند که پلیس مبلغ قابل توجهی از کامیون‌های ایرانی دریافت می‌کند.
روز دوشنبه در واکنش به این خبر، یک مقام آذربایجانی تایید کرد که در منطقه آزاد شده قره باغ ایست‌های بازرسی ایجاد شده است. «الشاد حاجی اف» سخنگوی وزارت داخله (کشور) آذربایجان، به بی‌بی سی آذربایجان گفت، قلمرویی که رانندگان در آن متوقف می‌شوند، خاک آذربایجان است و به همین خاطر کامیون‌ها در ایست‌های بازرسی این منطقه متوقف می‌شوند.
حاجی اف گفت: «آن مناطق جزو خاک ماست و اگر این واقعیت وجود دارد که مثلا در جاده باکو-یولاخ یک پست پلیس باشد، به طریق اولی نباید تعجب کرد که در مناطق آزاد شده آذربایجان هم پست‌های پلیس وجود داشته باشد.»
در همان روز، کمیته گمرک دولتی آذربایجان با صدور بیانیه‌ای تایید کرد که در حال جمع آوری عوارض گمرکی در جاده «گروس – قافان» است. در این بیانیه آمده است: «طبق قانون مالیات جمهوری آذربایجان، خودرو‌های خارجی وارد شده به خاک جمهوری آذربایجان مشمول عوارض جاده‌ای می‌شوند.»
جاده مورد بحث «گروس – قافان» دو شهر بزرگ جنوب ارمنستان را به هم متصل می‌کند. این منطقه همچنین از چندین تکه کوچک از سرزمین‌های تحت کنترل آذربایجان عبور می‌کند و باکو پس از بازپس گیری آن از ارمنستان در نتیجه جنگ سال گذشته، به تدریج در حال بسط حاکمیت خود در این مناطق است.
دولت آذربایجان در اوایل سال جاری میلادی برای اولین بار پاسگاه‌های مرزی، پرچم‌ها و تابلو‌هایی با عنوان «به آذربایجان خوش آمدید» را در بخش‌های آزاد شده ایجاد کرد. سپس در اواخر ماه اوت، نزدیک به ۴۸ ساعت جاده را مسدود کرد.
یکی از رانندگان ایرانی درباره عوارض جاده‌ای جدید به خبرنگار رادیو آزادی گفت: «آذربایجانی‌ها از هر کامیون ۱۲۰ دلار عوارض می‌گیرند.»
راننده دیگری هم به کانال پنجم ارمنستان گفت که در جاده دو بار از آن‌ها ۱۳۰ دلار عوارض جاده‌ای دریافت می‌شود یک بار هنگام حرکت از ایران به سمت ارمنستان و بار دیگر هنگام بازگشت به سمت ایران.
این راننده ایرانی گفت: «۲۶۰ دلار برای ما پول زیادی است. اگر ما نتوانیم این پول را بازپرداخت کنیم، من شخصا دیگر به این مسیر ترانزیت نخواهم آمد.» این راننده افزود: «مامورانی که جلوی او را در ایست بازرسی جاده‌ای برای دریافت عوارض گرفتند لباس خدمات گمرک آذربایجان را پوشیده بودند و به او گفتند تلفنش را خاموش کند و فیلم نگیرد.»
وزارت خارجه جمهوری آذربایجان در ماه گذشته با احضار سفیر ایران در باکو به ورود کامیون‌های حامل کالای ایرانی به مناطق «اشغالی قره باغ» اعتراض کرده است.
در آوریل امسال نیز در پی انتشار گزارش‌های رسانه‌های اجتماعی مبنی بر اعزام کامیون‌های ایرانی به قره باغ، معاون وزیر امور خارجه آذربایجان با همتای ایرانی خود تماس گرفت و ابراز نگرانی کرد. وزارت خارجه ایران پاسخ داد که این گزارش‌ها «کاملا دروغ» است و هدفی تحریک‌آمیز دارد.
باکو همچنین نیرو‌های صلحبان روسیه را متهم کرده است که در چارچوب توافق آتش بس سال گذشته در منطقه مستقر شده‌اند و اکنون در جاده‌ای که ارمنستان را به قره باغ متصل می‌کند گشت می‌زنند.
روز یکشنبه این هفته وزارت دفاع آذربایجان اعلام کرد که نامه‌هایی به وزارت دفاع روسیه و همچنین نیرو‌های حافظ صلح روسیه در قره باغ ارسال کرده و از آن‌ها خواسته است که «عبور غیرقانونی خودرو‌های کشور سوم به خاک جمهوری آذربایجان» را متوقف کنند. جایی که نیرو‌های حافظ صلح روسیه به طور موقت مستقر شده اند.»
به نظر می‌رسد که هدف جمهوری آذربایجان از استقرار ایست بازرسی‌ها متوقف کردن ترانزیت کالا از طریق کامیون‌های ایرانی به قره باغ است. همچنین به نظر می‌رسد که آن‌ها فقط به خودرو‌های ایرانی توجه داشته باشند و نه خودرو‌های ارمنی یا سایر خودرو‌هایی که وارد مناطق تحت کنترل آذربایجان می‌شوند.
مقامات ایرانی هنوز به طور مستقیم به این موضوع واکنش نشان نداده اند.
دیروز (سه شنبه) «عباس موسوی» سفیر ایران در آذربایجان در توییتر عکسی از ملاقات با «حکمت حاجی اف» مشاور ارشد «الهام علی اف» رئیس جمهوری آذربایجان را منتشر کرد و گزارش داد که این دو درباره «روابط دوجانبه و موضوعات مورد علاقه و منافع مشترک» گفتگو کردند. حاجی اف پاسخ داد و گفت که این دو «در واقع در مورد موضوعاتی که در دستور کار روابط دوجانبه ماست، بحث‌های مثمر ثمر داشته و راه‌های پیش رو را مورد بررسی قرار داده اند.»
پس از بستن دو روزه جاده اصلی از سوی آذربایجان در ماه اوت، که حمل و نقل بین ارمنستان و ایران را نیز مختل کرد، سفارت ایران در ایروان ابراز نگرانی کرد و اظهار امیدواری کرد که دولت ارمنستان کار بر روی «مسیر‌های جایگزین» برای تجارت ایران و ارمنستان را تسریع کند.
برای تسهیل تجارت بین ایران و ارمنستان یک جاده جایگزین در حال ساخت است که هنوز تکمیل نشده است.
«کارو کوچاریان» معاون شهردار «گروس» در مصاحبه‌ای گفته است: «کامیون‌های ایرانی با محموله بزرگ نمی‌توانند از جاده جایگزین در تاتف که در حال ساخت است عبور کنند.» او افزود که ایست بازرسی‌های آذربایجان از ۱۰ سپتامبر (۵ روز پیش) آغاز شده و از رانندگان برای استفاده از جاده ۱۳۰ دلار، برای کامیون‌های بزرگتر ۶۰ دلار اضافی و برای کامیون‌های سوختی ۵۰۰ دلار دریافت می‌کنند.
در جلسه دو روز پیش پارلمان ارمنستان، «واهه هاکوبیان» از حزب اپوزیسیون «اتحاد ارمنستان» و فرماندار سابق منطقه «سیونیک» که جاده در آن واقع شده است، این موضوع را مطرح کرد و گفت که اقتصاد ارمنستان با این اخلال متضررخواهد شد. او گفت: «همانطور که می‌دانید، بیش از ۴۰ درصد واردات زمینی کالای ما [با جهان]از طریق ایران انجام می‌شود.»