اغلب ما موقع واکسن زدن وقتی با این سوال مواجه می‌شویم که از بین یکی دو گزینه‌ای که موجود است، مایل به زدن کدام واکسن هستیم، بیشتر به خبر‌هایی که درباره میزان اثربخشی واکسن‌ها شنیده‌ایم فکر می‌کنیم، اما کسانی که در آینده نزدیک برای سفر برنامه‌ریزی می‌کنند ترجیح می‌دهند واکسنی بزنند که بتوانند با اتکا به آن ویزا بگیرند.
ماجرا وقتی پیچیده می‌شود که بدانید کشورهای مختلف واکسن‌های مختلفی را به رسمیت می‌شناسند و حتی در خود اروپا هم بعضی از کشور‌ها در پذیرش مسافران تابع آنچه اتحادیه اروپا اعلام کرده نیستند و دستورالعمل خودشان را برای پذیرش مسافران دارند و این موضوع صدای کشورهای مختلف را درآورده و یکسری مناقشات بین‌المللی هم ایجاد کرده، در این حد که بعضی از کشور‌ها سیاست‌های واکسنی کشور مقابل را تلافی می‌کنند.
ماجرا از جایی شروع شد که اواسط همین ماه اتحادیه اروپا اعلام کرد به کسانی که واکسن کووشیلد (واکسنی که در هند تولید می‌شود) دریافت کرده‌اند، پذیرش نخواهد داد، حتی با وجود شباهت زیاد این واکسن با آسترازنکا. دولت هند که تولید‌کننده این واکسن است، تهدید به تلافی کرد و گفت که فقط ۵ میلیون دُز از این واکسن راهی بریتانیا شده و چطور ممکن است حالا انگلستان و بقیه کشورهای اروپایی مسافران هندی را که کووشیلد دریافت کرده‌اند قبول نکند؟!
غائله بالا گرفت و بعضی از کشورهای اروپایی اعلام کردند که به رغم این اطلاعیه اتحادیه اروپا دریافت‌کنندگان واکسن کووشیلد را می‌پذیرند. به همین بهانه بد نیست میزان اعتبار جهانی واکسن‌های مختلف را با هم مرور کنیم، شاید این اطلاعات به شما هم موقع انتخاب واکسنی که می‌خواهید دریافت کنید، کمک کرد.
تا اینجای کار آسترازنکا واکسن مشترک سوئد و بریتانیا بیشترین پذیرش بین‌المللی را دارد و ۱۱۹ کشور جهان اعلام کرده‌اند که آن را به رسمیت می‌شناسند. بعد از آسترازنکا، واکسن‌های فایزر، مدرنا، جانسون اند جانسون و سینوفارم قرار دارند. طبق اطلاعیه اتحادیه اروپا به کسانی که فایزر، مدرنا، آسترازنکا، سینوفارم و جانسون اند جانسون زده باشند، می‌توان پذیرش داد.
در بین واکسن‌های متعدد چینی فقط همین سینوفارم است که تاییدیه کشورهای زیادی را دارد، در حالی‌که چین واکسن‌های بیشتری تولید کرده است، مثلا واکسن سینوبیو که بعد از سینوفارم بیشترین تزریق را در چین داشته، حالا از طرف بسیاری از کشور‌ها اصلا تایید نمی‌شود و میلیون‌ها چینی برای رفتن به کشورهای مختلف به مشکل برخواهند خورد. البته کشورهای اطراف چین مثل فیلیپین، ژاپن و کره به کسانی‌که سینوبیو زده‌اند، ویزا می‌دهند.
اسپوتنیک اولین واکسن خارجی بود که وارد ایران شد و دسته بزرگی از کادر درمان با آن واکسینه شدند. اینطور که نتایج تحقیقات می‌گوید این واکسن از نظر اثربخشی در رده بالای واکسن‌ها قرار دارد، اما انگار هنوز موفق نشده توجه کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا را برای دریافت ویزا جلب کند و این کشور‌ها هنوز به کسانی که اسپوتنیک زده‌اند به‌راحتی ویزا نمی‌دهند.
البته بعضی از کشور‌ها مسافرانی مانند دانشجو‌ها یا کسانی‌که ازجنبه‌های دیگر شانس زیادی برای دریافت ویزا دارند، پذیرش می‌کنند به شرط اینکه به محض ورود واکسن دریافت کنند و بعد تا نوبت دریافت دُز دوم قرنطینه بمانند، در عین حال این افراد باید آزمایش معتبر مبتلا نبودن به کرونا هم داشته باشند و در مقصد دوباره آزمایش شوند. البته این مسئله هم هست که قدرت اسپوتنیک در مواجهه با کرونای دلتا، کم ارزیابی شده تاآنجا که خود اسپوتنیک اعلام کرده درصدد تغییراتی برای مقابله بهتر با کرونای دلتا هستند.
در مورد واکسن‌های مطرح دیگری مثل کوواکسین هند و آبدالای کوبایی هنوز حرفی به میان نیامده، اما بعید است این واکسن‌ها با توجه به مسیر متفاوتی که برای گرفتن تایید‌های بین‌المللی طی کرده‌اند راه ساده‌ای در پیش داشته باشند و بتوانند به این راحتی‌ها نظر کشور‌هایی که این واکسن‌ها را در برنامه واکسیناسیونشان نداشته‌اند، جلب کنند.
از بین واکسن‌هایی که توسط ایران تولید می‌شوند هم برکت به‌عنوان مطرح‌ترین واکسن هنوز تاییدیه سازمان بهداشت جهانی را ندارد و مراحل تولید و کارآزمایی آن در ژورنال‌های معتبر بین‌المللی هم به‌چاپ نرسیده، اما گفته می‌شود که تولیدکنندگان این واکسن در حال طی کردن مراحل دریافت مجوز و تایید سازمان بهداشت جهانی هستند، شاید بعد از همه این‌ها بتوان در مورد راه پیدا کردن این واکسن به جمع واکسن‌های مورد تایید امیدوار بود.
ترکیه و عربستان و عراق به‌عنوان کشورهای همسایه ایران که بیشترین مسافر را از ایران دارند هم قوانین متفاوتی در برخورد با واکسن‌ها دارند. عربستان از اول ماه آگوست، یعنی حدود یک هفته پیش مرزهایش را به روی اتباع خارجی باز کرده است. براساس مقررات این کشور، مسافران خارجی باید دو دُز کامل واکسن‌های مورد تایید وزارت بهداشت این کشور را تزریق کرده و گواهی واکسینه بودن تاییدشده توسط مقام‌های بهداشتی رسمی در کشور صادرکننده را همراه داشته باشند.
فایزر/بیون‌تک، آکسفورد/ آسترازنکا، مدرنا و جانسون اند جانسون، چهار واکسنی است که عربستان تاکنون برای ورود مسافران خارجی به این کشور تایید کرده است. همچنین در مقررات سفر به این کشور آمده است، مسافرانی که دو دُز واکسن سینوفارم و سینوواک را کامل تزریق کرده باشند، در صورت دریافت دُز اضافیِ یکی از آن چهار واکسن تاییدشده در عربستان، پذیرفته می‌شوند. البته این کشور هنوز درباره نوع واکسن‌های مورد تایید برای عمره اظهارنظر رسمی نکرده است.
اما در بین واکسن‌هایی که برای ورود مسافران خارجی به عربستان تایید شده، فقط دو واکسن آسترازنکا و سینوفارم در ایران موجود است که در صورت حضور زائران ایرانی در عمره، برای صدور مجوز ورود با واکسن سینوفارم نیز شرط تعیین شده است. ترکیه هم اعلام کرده همان واکسن‌های مورد تایید اتحادیه اروپا را برای سفر به کشورش تایید می‌کند و از بین واکسن‌هایی که در ایران تزریق می‌شود سینوفارم و آسترازنکا را تایید می‌کند. البته هنوز ساز و کار صدور گواهی بین‌المللی برای واکسن‌ها در ایران شروع نشده و فعلا سفر به کشور‌هایی مثل ترکیه مثل قبل با گواهی تست منفی در مبدا و مقصد انجام می‌شود.