فرارو- اخیرا محمدرضا آهنچیان، مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی آموزش، در نامه‌ای به دانشگاه‌ها از مصوبه جدید شورای سنجش و پذیرش کشور از سال ۱۴۰۱، خبر داده بود. براساس این مصوبه سنجش و پذیرش داوطلبان در آزمون کارشناسی ارشد فقط از بین دانش‌آموختگان دوره کارشناسی رشته‌های مرتبط امکان‌پذیر خواهد بود.
به گزارش فرارو، رسانه‌ای شدن این ابلاغیه، حجم گسترده‌ای از واکنش برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اساتید دانشگاه ها، داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد و فعالان اجتماعی را در پی داشت.
آهنچیان، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در نامه‌ای خطاب به مدیران کارگروه‌های تخصصی گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی از آن‌ها خواسته بود تا روز پنج شنبه ۲۴ تیرماه ۱۴۰۰ رشته‌های مرتبط برای هریک از رشته‌هایی که در آزمون کارشناسی ارشد پذیرش دانشجو دارد، تعیین کنند.
در ابلاغیه آهنچیان به دانشگاه‌ها اینگونه نوشته شده بود: «تاکنون پذیرش دانشجو در آزمون کارشناسی ارشد در همه رشته‌ها از بین همه داوطلبان و صرف نظر از رشته تحصیلی دانشجو در دوره کارشناسی صورت می‌پذیرفت که آسیب‌های زیادی به کیفیت آموزش عالی وارد ساخته است. امکان شرکت کردن دانش آموختگان دوره کارشناسی همه رشته‌ها و حتی رشته‌های یک گروه تحصیلی در آزمون کارشناسی ارشد رشته‌های یک زیر گروه تحصیلی وجود نخواهد داشت، بنابراین درج همه «رشته‌های گروه» برای هیچ رشته‌ای مجاز نیست، اما درج همه گرایش‌ها مانعی ندارد.»
او در ادامه تاکید کرده بود: «با توجه به این که دفترچه آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۱ در مردادماه منتشر می‌شود، در مورد رشته‌هایی که این اطلاعات تا تاریخ تعیین شده به دفتر برنامه ریزی آموزشی ارسال نشده باشد، عنوان «فقط رشته‌های همان زیر گروه تحصیلی» درج می‌شود.»
تقابل موافقان ومخالفان
پس از رسانه ای شدن این ابلاغیه، عده‌ای از مخالفان این مصوبه، گفتند که این مصوبه مبنای علمی ندارد و از سوی دیگر لطمه‌ی بزرگی به آینده برخی دانشجویان است که از رشته مقطع کارشناسی خود رضایت نداشته و حالا قصد دارند تا سرنوشتشان را در کارشناسی ارشد رقم بزنند.
در این رابطه علیرضا منادی سفیدان، رییس کمیسیون آموزش مجلس، گفته بود که اجازه اجرایی شدن این مصوبه را در شورای سنجش و پذیرش دانشجو نمی‌دهد و این موضوع به ضرر دانشجویان است.
همچنین عقیل دغاقله، پژوهشگر اجتماعی در یادداشتی انتقادی نوشته است: «علوم انسانی جدید منفک از حوزه‌های علمی دیگر نیست…امکان ندارد یک‌فصل از فیلسوفی، چون ژیل دیلوز یا جامعه شناسی، چون لاتور را فهمید بدون آنکه فیزیک را خوب فهمیده باشید و البته بیولوژی را و مهمتر از آن ریاضی را. ژیل دلوز، برای مثال، بر خلاف ارسطو، بنیان‌های فلسفه را دگرگون می‌کند و از مفهوم «منطق» کامل شیفت می‌کند تا مفاهیم پایه‌ای جدید فلسفه را بر اساس ریاضیات جدید برپا سازد. دگرگونی عظیمی که در آینده شاید جهان فلسفه را به دو دوران پیشا و پسا دلوز تقسیم کند. همچنین که فیزیک کوانتم در حال حاضر بسیاری از نظریه‌های جدید در حوزه‌های فلسفی و علوم اجتماعی را متاثر کرده و بنیان بسیاری از آن‌ها را دگرگون خواهد ساخت.»
حضرت‌پور، دبیر سیاسی دانشگاه صنعتی سهند هم درمخالفت با این مصوبه گفت: «تصمیم شورای سنجش می‌تواند بیشترین تاثیری را بر روی دانشجویان فنی مهندسی بگذارد، زیرا درصد بالای این دانشجویان در مقطع ارشد تصمیم به ادامه تحصیل در رشته‌های علوم انسانی میگیرند و تجربه نشان داده که این تغییر مسیر در اغلب موارد نتیجه مطلوب داشته است و حالا با این تصیمیمِ اشتباه شورای سنجش قطعا باعث سرخوردگی حجم زیادی از دانشجویانِ مخصوصا فنی خواهد شد.»
در همین حال علی کریمی فیروز جایی، عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس در واکنش به مصوبه مذکور اظهار کرد: «هرگونه تصمیمی در این خصوص باید در حضور نمایندگان ناظر مجلس در شورای سنجش و پذیرش صورت پذیرد، ولی هیچیک از ناظرین مجلس یازدهم در نشستی که این تصمیم اتخاذ شده، حضور نداشتند. از مراجع قانونی لغو این مصوبه را دنبال خواهیم کرد.»
البته عده‌ای هم موافق مصوبه سنجش و پذیرش داوطلبان در آزمون کارشناسی ارشد فقط از بین دانش‌آموختگان دوره کارشناسی رشته‌های مرتبط، بودند. این دسته از موافقان معتقدند مشکل حادی که در پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی وجود دارد، تغییر رشته نابهنگام از رشته‌های غیرمرتبط به رشته‌های تخصصی خاص بود که موجب تلاطم جدی در کلاس‌ها و همچنین آزار خود دانشجو به‌خصوص در مرحله پایان‌نامه می‌شد و در عمل تجربه پرخسارتی بود.
سیداحمد معتمدی، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این باره می‌گوید: «نمونه‌هایی داریم که فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی رشته مهندسی مکانیک می‌خواهد کارشناسی ارشد را در رشته مهندسی الکترونیک ادامه دهد. این داوطلب حتی ممکن است در رشته مهندسی مکانیک دانشجوی خوبی بوده و در آزمون کارشناسی ارشد هم دو درس را خوب امتحان دهد و بتواند در کارشناسی ارشد الکترونیک پذیرفته شود، اما این واقعیت است که پایه او در حوزه مهندسی الکترونیک ضعیف است و خودش ضربه می‌بیند. اختیاری که به دانشگاه‌ها داده شده تا خودشان رشته‌های مرتبط مقطع کارشناسی برای ورود به یک رشته مقطع کارشناسی ارشد را تعیین کنند، خوب است. این که روی دامنه پذیرش کار شود بهتر از وضعیت فعلی است که شرکت در آزمون کارشناسی ارشد یک رشته برای فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی رشته‌های مختلف آزاد است.»
لغو مصوبه ممنوعیت پذیرش دانشجوی ارشد از رشته‌های غیر مرتبط
با بالا گرفتن نقد و انتقادات به مصوبه جدید وزارت علوم، روز گذشته علیرضا منادی سفیدان از نشست فوق‌العاده برای لغو این تصمیم با هماهنگی مسئولان وزارت علوم داد.
پس از او فاطمه زرین‌آمیزی، سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور نیز در پاسخ به انتقاد‌هایی که نسبت به مصوبه جدید وزارت علوم در خصوص لغو پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد از رشته‌های غیرمرتبط، انجام می‌گیرد، گفته بود: «این مصوبه باید در شورای سنجش و پذیرش بررسی شود، فعلاً تا زمانی که این مصوبه در شورا بررسی و تصویب نشود، قابل اجرا نیست.»
سپس آهنچیان که پیش‌تر مصوبه را به دانشگاه‌ها ابلاغ کرده بود، از لغو آن خبر داد و گفت: «بر اساس مصوبه هفدهمین جلسه «شورای سنجش و پذیرش دانشجو»، آزمون کارشناسی ارشد به روال سال‌های گذشته انجام می‌شود و تصمیم‌گیری درباره تغییر در رشته‌های مرتبط برای داوطلبان ورود به دوره کارشناسی ارشد، به انجام مطالعات و بررسی‌های بیشتر، موکول شده است.»