بر اساس اعلام کارشناسان، در واکسن‌های کرونا که توسط وزارت بهداشت تایید شده نه آهن، نه آهنربا و… وجود ندارد؛ و دلیل انتشار این شایعات برخی افراد هستند که با نفس واکسیناسیون مردم مخالف هستند و با ایجاد شایعات عوام فریبانه به دنبال دلسرد کردن مردم از دریافت واکسن‌ها خارجی و ایرانی هستند.
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری، حدود دو سالی از انتشار جهانی ویروس کرونا میگذرد، بیماری خطرناکی که تاکنون باعث مرگ و ابتلای میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان شده است. متأسفانه علارغم تلاش‌های دانشمندان بیش از ۲۰۰ کشور، تاکنون درمان قطعی برای این بیماری کشف نشده است، اما تعداد محدودی از کشور‌ها موفق به ساخت واکسنی برای این بیماری شده اند.
جمهوری اسلامی ایران نیز یک از این کشورهاست که توانسته مراحل اولیه ساخت این واکسن‌ها را با تلاش‌های محققین خود آن هم در اوج تحریم‌های علمی و اقتصادی با موفقیت پشت سر بگذارد و احتمالا تا حدود ۳ ماه دیگر واکسیناسیون عمومی در کشورمان شروع خواهد شد.
در این زمینه اما، در روز‌های گذشته ویدئو و عکس‌هایی در شبکه‌های اجتماعی در حال باز نشر است که مدعی شده، افرادی که اقدام به دریافت واکسن کرونا نموده‌اند به دلیل ورود میکروچیپ، باعث آهنربایی شدن بدن آن‌ها شده است، خبری که نگرانی مردم را از تزریق واکسن‌های خارجی و همچنین تردید در مورد دریافت واکسن‌های ایرانی کرونا را در پی داشته است. در این گزارش سعی خواهیم کرد به بررسی این موضوع بر اساس شواهد و دلایل علمی بپردازیم.
از حدود دو هفته پیش، در شبکه‌های اجتماعی، تعدادی از افراد از مغناطیسی شدن بدن خود به دلیل دریافت واکسن کرونا خبر می‌دادند. این ویدئو‌ها که میلیون‌ها بار در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده‌اند، در واقع محصول یک «چالش فضای مجازی» برای سرگرمی است که توسط نوجوانان و جوانان در شبکه اجتماعی «تیک‌تاک» به راه افتاده بود.
در این چالش افراد به شوخی وانمود می‌کردند بعد از دریافت واکسن کرونا بدنشان آهنربایی شده است و خودشان را به اجسام فلزی و یخچال می‌چسباندند و ویدئوی کوتاه می‌ساختند. این ویدئو‌ها با استقبال زیاد مواجه شد و هر نفری سعی می‌کرد به گونه‌ای خلاقانه‌تر در این ویدئو‌ها ظاهر شود.
مسئله، اما آن جا جدی شد که پاره‌ای از افراد زیرنویسی به آن‌ها اضافه و ادعا کردند که این ویدئو‌ها واقعی هستند و اثرات واکسن را نشان می‌دهند. با پخش گسترده این ویدئو‌های به عنوان ویدئوی واقعی، تیک‌تاک و بعد یوتیوب با گذاشتن یک برچسب هشدار، اقدام به حذف آن‌ها کردند، اما پخش آن‌ها در وبسایت‌های دیگر ادامه پیدا کرد.
جالب است بدانید در ایران نیز حدود چهار روز پیش یک فیلم در فضای مجازی شروع به باز نشر نمود که در آن فردی که خود را پزشک طب سنتی اعلام می‌کند با قرار دادن یک کلید بر روی دستان یک سالمند مدعی می‌شود که کشور‌های خارجی با وارد کردن چیپ‌های الکترومغناطیسی به بدن افراد قصد کنترل آن‌ها را دارند و علت جذب شدن آهن بر روی بدن افراد نیز همین میکرو چیپ‌ها می‌باشد.
بعد از این کلیپ مهراب قاسم خانی، نویسنده کشورمان نیز با توضیح اینکه قطعا با هر شرایطی واکسن زدن را به همه پیشنهاد می‌کند، اما از پزشکان سوال می‌پرسد که بدن پدر و مادرش چرا پس از تزریق واکسن کرونا خاصیت آهنربایی پیدا کرده و سکه به بازوی آن‌ها می‌چسبد. وی فیلم‌هایی از چسبیدن کلید و سکه به بدن پدر و مادرش را در اینستاگرام خود استوری کرد.
مهراب قاسم خانی با انتشار استوری‌های بعدی اعلام کرد که بدن تعدادی از دوستانش که هنوز واکسن کرونا دریافت نکرده‌اند نیز همین واکنش را نشان داده است.
بر خلاف این ادعا‌ها رضا توکلی بازیگر سینما و تلویزیون، تصویر عجیبی از خودش منتشر کرد و نوشت: نیت و نوبت گرفتن برای تزریق واکسن هم جوابه، من که هنوز واکسن نزدم.
دکتر حمید سوری رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید۱۹ در واکنش به ادعای اخیر در فضای مجازی مبنی بر خاصیت آهنربایی به دنبال تزریق واکسن‌های کرونا، با تاکید بر اینکه هیچکدام از واکسن‌های موجود، در ترکیب خود آهن ندارند، گفت: در مورد کلیپ‌هایی که آهن یا آهن ربا را روی پوست کسانی که واکسن زده‌اند می‌گذارند و نمی‌افتد، چند نکته قابل توضیح است؛ اول آنکه آهنربا همانطور که از اسمش پیداست آهن را جذب می‌کند و هیچکدام از واکسن‌های موجود تولید شده اصلا آهن در ترکیب خود ندارند. دوم هم آنکه برای این که چنین جذبی صورت گیرد لااقل حدود یک گرم آهن، نیکل یا کبالت لازم است تا از زیر پوست یا داخل عضله بتواند این جذب صورت گیرد.
وی افزود: همچنین از مجموع فلزات مقدار بسیار بسیار ناچیزی از ترکیبات آلومینیوم در برخی واکسن‌ها وجود دارد که آن هم به هر مقدار جذب آهن ربا نمی‌شود. از طرفی مقداری حتی کم آهن در بدن انسان وجود دارد که می‌تواند آهن ربا را جذب کند.
این اپیدمیولوژیست، تاکید کرد: از مجموع صحبت‌های ذکر شده باید نتیجه گرفت که در واکسن‌های کرونا که توسط وزارت بهداشت تایید شده نه آهن، نه آهنربا و… قرار ندارد و مردم عزیز نگران آن نباشند. متاسفانه برخی افراد که با نفس واکسیناسیون مخالف هستند دنبال سوژه‌هایی عوام پسند برای القای نظر غیرعلمی خود به مردم هستند. این افراد فراموش کرده‌اند که اگر واکسیناسیون نبود معلوم نبود تاکنون چند صد میلیون نفر به خاطر آبله، سل، کزاز و سایر بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن فوت کرده بودند.
وی گفت: لازم به ذکر است که هیچ دارو، واکسن یا محصول بیولوژیک ۱۰۰ درصد ایمن نیست، ولی لازم است به معادله سود و زیان ناشی از زدن یا نزدن واکسن کرونا توجه کنیم و آن موقع راحت‌تر تصمیم برای تزریق واکسن کرونا، بدون وسواس و حساسیت داشتن در نوع و کشور سازنده آن تصمیم گرفته و در اولین فرصت خود را واکسینه خواهیم کرد.
عموما در کشور‌ها یک سازمان مرکزی وابسته به دولت وظیفه تایید محتوای واکسن‌ها را به لحاظ ایمنی و سلامت بر عهده دارد. برای مثال در آمریکا این مسئولیت به عهده سازمان غذا و دارو (FDA) است. این سازمان‌ها لیست ریز تمام موادی که در واکسن‌های تایید شده استفاده شده‌اند به صورت عمومی منتشر می‌کنند.
علاوه بر این نهاد‌های دولتی، شماری از موسسات بزرگ دانشگاهی و مستقل در زمینه کنترل کیفی محصولات بهداشتی مرتبط با سلامت به طور جداگانه این واکسن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند. به این صورت که محتویات درون یک شیشه واکسن را به داخل مجهزترین آزمایشگاه‌های خصوصی جهان برده و آن‌را به صورت معکوس به مواد اولیه سازنده تجزیه می‌کنند. به عبارت دیگر شاید ساختن واکسن‌های پیشرفته از عهده هر کسی برنیاید، اما شکستن و مشاهده مواد تشکیل دهنده آن در آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی امری رایج و فراگیر به شمار می‌آید.
متخصصان این نهاد‌های دانشگاهی و پژوهشی، چه دولتی و چه غیردولتی، هیچ ماده یا ترکیب فلزی که بتواند خاصیت چسبندگی یا آهنربایی را ایجاد کند در این واکسن‌ها شناسایی نکرده‌اند.
تاکنون بیش از ۲ میلیارد دوز واکسن به بدن افراد در سراسر جهان تزریق شده است و دو نهاد بالا دستی آژانس دارویی اتحادیه اروپا و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا بر فرآیند واکسیناسیون نظارت می‌کنند. این نظارت سختگیرانه بر محتوای واکسن‌ها از نحوه تولید شروع شده و تا رسیدن آن به دست مصرف‌کننده ادامه دارد. با این حال تا کنون نه این نهادها، نه سازمان جهانی بهداشت و نه هیچ نهاد علمی، تحقیقی و بین‌المللی موردی از آهنربا شدن بدن افراد را در اثر واکسینه شدن هر یک از واکسن‌های تایید شده گزارش نکرده‌اند.
ال ادواردز، استادیار فناوری زیست پزشکی از دانشگاه ردینگ، به خبرگزاری نیوزویک در این زمینه گفت: «به هیچ وجه هیچ راهی وجود ندارد که یک آهنربا پس از تزریق به بازوی فرد بچسبد. بدن شما دقیقاً از همان بلوک‌های سازنده بیولوژیکی مواد موجود در واکسن ساخته شده است. بنابراین، تزریق یک دوز ناچیز از این ماده شما را تحت تأثیر مغناطیسی قرار نمی‌دهد. پس در هیچ کدام از انواع واکسن‌های کووید ۱۹ ریزتراشه وجود ندارد.»
نشریه فوربز نیز با نوشتن چند نکته مهم به رد این ادعا‌ها می‌پردازد:
۱- برای اینکه یک کلید به شما بچسبد باید آهنربای زیادی به بدن شما وارد شود. اما یک دوز واکسن کرونا کمتر از یک میلی‌لیتر است، و فایزر فقط ۰.۳ میلی‌لیتر حجم دارد. این میزان برای انتقال یک میکروچیپ عادی کافی نیست. حتی اگر کل آن مایع پر از آهن فرومغناطیسی باشد، آنقدر کافی نیست که کلید را روی بازویتان نگه دارد.
۲- به مواد سازنده واکسن‌های کووید نگاه کنید. در واکسن‌ها به جز ام‌آران‌ای، یا آدنوویروس، مقادیری لیپید، پروتئین، نمک و شکر هست. این واکسن‌ها هیچکدام حاوی آهن فرومغناطیسی نیست.
۳- هیچ مدرک و سند واقعی برای اثبات تئوری‌های توطئه درباره «میکروچیپ واکسن» وجود ندارد. بعضی برای دیده شدن با زدن کمی عسل یا چسب کلید را به پوست خود می‌چسبانند یا اینکه تصاویر و ویدئوهایشان را دستکاری می‌کنند.
این یک واقعیت است که بعضی از افراد در سرتاسر جهان به دلیل شرایط خاصی که دارند می‌توانند وسایل فلزی را به بدن خود جذب نمایند و رکورد گینس هم برای این افراد در جهان ثبت شده است و این مورد می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و عواملی مانند کشش سطحی بین دو جسم، میزان و جنس و سطح تماس دوجسم، میزان گلبول‌های قرمز و میدان پارامغناطیسی قلب از دلایل این امر باشد و افرادی که دارای این ویژگی هستند از همین واقعیت‌های فیزیکی استفاده می‌کنند. به عنوان مثال در ایران نیز پسری به نام ابوالفضل که اهل استان «فارس» است دارای بدنی با این قابلیت می‌باشد و نام و مشخصاتش به دلیل وجود میدان مغناطیسی در کتاب گینس ثبت شده است.
پس همان طور که در بالا به آن اشاره کردیم به طور کلی ما نمی‌توانیم انکار کنیم که میدان مغناطیسی در بدن افراد وجود ندارد؛ قلب میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند و موجب تپش می‌شود و برخی افراد هم گلبول قرمز بالایی دارند و می‌توانند تحت تاثیر میدان مغناطیسی قرار گیرند و بدنشان تولید میدان مغناطیسی نماید، اما آنچه که ادعا می‌شود بدن افراد به دلیل دریافت واکسن کرونا باعث ورود میکروچیپ و آهنربایی شدنشان می‌شود شایعه‌ای بیش نیست.
تئوری توطئه از دیرباز در جوامع بشری وجود داشته است. از قوی‌ترین شاخه‌های تئوری توطئه، نهضت ضد واکسیناسیون در دهه‌های گذشته است که از مخالفت با واکسیناسیون آبله شروع شده و سپس با مخالفت با واکسیناسیون فلج اطفال ادامه یافته و اکنون به واکسن بیماری کووید-۱۹ رسیده است. هدف افرادی که پشت سر نشر گسترده شایعات شبه‌علمی هستند در واقع به چالش کشیدن علمی اتفاقات با استفاده از مدارک محکم نیست، بلکه قصد آنان شک انداختن در اذهان عمومی نسبت به کارآمدی روش‌های درمان است و در این راه عمدتا بر بی‌اطلاعی عمومی افراد سرمایه‌گذاری می‌کنند.
برای مقابله با این دست ادعا‌ها کارشناسان توصیه می‌کنند قبل از باور کردن آنچه در اینترنت و به خصوص شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، هر اندازه هم که منطقی و موجه جلوه کند، به وبسایت‌های معتبر مراجعه شود و نظر کارشناسان رشته‌های مرتبط را جویا شویم.