آیا واقعا می‌توان ماهی را در سبد معیشتی خانوار‌ها جا داد؟ رئیس جمهوری که از سوق مردم به سمت ماهی گفت و این موضوع به بحث داغ شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد. آیا اختلاف قیمت ماهی با گوشت و مرغ زیاد است؟ این گزارش می‌گوید خیر.
به گزارش دنیای اقتصاد، اختلاف تهیه یک وعده غذایی برای خانواده‌ای چهارنفره با مرغ، ماهی یا گوشت زیر ۴۰ هزار تومان است. این در حالی است که با نگاهی اجمالی به گزارش مرکز آمار ایران می‌توان دریافت مشکل در سمت عرضه نیست، بلکه قدرت خرید مردم که تقاضا را تقویت می‌کند به شدت کم شده است.
ماهی‌فروشان چه می‌گویند؟
در میادین میوه‌وتره‌بار شهرداری که اقلام اساسی با نرخ مصوب عرضه می‌شود بازار ماهی داغ‌تر از فروشگاه‌های آزاد سطح شهر است، البته در این میادین اغلب ماهی‌هایی مثل آزاد شمال، قزل‌الای پرورشی و کپور عرضه می‌شوند. یکی از فروشنده‌های ماهی در بازار قزل‌قلعه می‌گوید تقاضای ماهی یک پنجم مرغ است: «ماهی نسبت به مرغ گران‌تر است. الان هم مردم بیشتر مرغ می‌خرند تا ماهی. هنوز مشتری ماهی داریم، اما نسبت به قبل یک دوم شده است. بازار ماهی شب عید داغ بود، اما الان مثل پارسال سوت‌وکور شده است.» او می‌گوید در آستانه شب عید روزانه «بالای ۲۰۰ کیلو ماهی می‌فروختیم الان رسیده به روزی ۵۰ کیلو. آن هم شاید.»
به عقیده این فروشنده دلیل اصلی عدم تمایل مردم به خرید ماهی قدرت پایین خرید است «وگرنه قیمت ماهی زیاد نیست. الان قیمت گوشت به ۱۳۰ هزار تومان رسیده، اما مشتری می‌تواند ماهی قزل‌آلا را کیلویی ۵۰ هزار تومان بخرد. ذائقه مردم هم بی‌تاثیر نیست، اما واقعا پول ندارند.»
در فروشگاه‌های سطح شهر شرایط بدتر است. یکی از کسبه جمالزاده شمالی می‌گوید تقاضا برای ماهی به یک پنجم رسیده است. او می‌گوید: «نسبت به سه سال پیش فروش ماهی به یک پنجم رسیده، چون گران است.» او در مقابل این موضوع که برخی می‌گویند از گوشت قرمز ارزان‌تر است می‌گوید: «درسته که ارزان‌تر است، اما موضوع مابقی احتیاجات مردم هم هست. وقتی هزینه‌های زندگی افزایش پیدا کند اولویت‌ها تغییر می‌کند.»
به گفته این فروشنده هم‌اکنون بیشتر تقاضا در بازار ماهی سمت «ماهی قطعه شده است. موضوع این است که مثلا شما توان خرید دو کیلو گوشت قرمز نداری یک کیلو می‌خری؛ اما ماهی را باید یکجا خرید با سر و دم به همین دلیل هزینه خریدش بیشتر می‌شود. البته قبلا هم ماهی قطعه شده فروش می‌رفت، اما ذائقه مشتری‌های من بیشتر سمت خرید ماهی درسته و سالم بود. الان همان یک‌پنجم که مانده ماهی را قطعه‌شده می‌خرند.»
یک وعده سبزی پلو ماهی چند؟
برای یک وعده سبزی‌پلو ماهی برای یک خانواده چهارنفره چه میزان باید هزینه کرد؟ اگر برای این خانواده ۶۰۰ گرم برنج ایرانی با متوسط قیمت کیلویی ۳۵ هزار تومان و یک کیلو ماهی قزل‌الا کیلویی ۵۰ هزار تومان درنظر بگیریم، هزینه این اقلام ۷۱ هزار تومان تمام می‌شود که با احتساب ۲۰ هزار تومان مابقی ملزومات مثل روغن و سبزی می‌توان ۹۱ هزار تومان را حداقل هزینه تمام شده یک وعده سبزی‌پلو ماهی یک خانواده ۴ نفره در نظر گرفت.
همین وعده غذایی با گوشت قرمز چند آب می‌خورد؟ اگر اینجا هم هزینه برنج و ملزومات دیگر را ۴۰ هزار تومان درنظر بگیریم و برای چهارنفر ۵۰۰ گرم گوشت گوسفندی، هزینه تهیه این وعده غذایی با گوشت گوسفندی ۱۳۰ هزار تومانی ۱۰۵ هزار تومان تمام می‌شود. این میزان برای چلوگوشت درنظر گرفت شده و برای خورشت مقدار گوشت به ۳۰۰ گرم کاهش می‌یابد.
در همین وعده اگر از مرغ استفاده کنیم و برای یک وعده این خانواده یک کیلو مرغ درنظر بگیریم، هزینه مرغ این وعده ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان که ۲۵ هزار تومان درنظر می‌گیریم. با این فرض هزینه یک خانواده چهارنفره برای یک وعده چلومرغ ۶۵ هزار تومان تمام می‌شود.
همینطور که از جدول بالا مشخص است هزینه تهیه یک وعده غذای خانواده‌ای چهار نفره با سه محصول پروتئینی متفاوت اختلاف زیادی ندارد. این وعده با مرغ که ارزان‌ترین کالای پروتئینی است ۶۵ هزارتومان تمام می‌شود در حالی‌که همین وعده با گوشت گوسفندی ۴۰ هزار تومان بیشتر هزینه دارد. تهیه همین وعده با ماهی قزل‌آلا حدود ۹۰ هزار تومان هزینه دارد که ۲۵ هزار تومان از مرغ بیشتر و ۱۵ هزار تومان از گوشت گوسفندی کمتر است.
تورم کالا‌های اساسی
بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران قیمت کالای اساسی نسبت به دو سال پیش بیش از ۵۰ درصد رشد کرده است. برای مثال در گزارش این سازمان آمده که برنج ایرانی در اسفند سال گذشته ۳۵ هزار تومان فروخته شد که نسبت به اسفند ۹۷ بیشتر از ۷۴ درصد رشد کرده است. همینطور گوشت گوسفندی که در اسفند پارسال ۱۳۰ هزار تومان و گوشت گوساله که ۱۱۶ هزار تومان فروخته شدند نسبت به مدت مشابه در سال ۹۷ به ترتیب ۳۷ و ۴۲ درصد رشد قیمتی داشته‌اند.
گوشت مرغ که ۲۵ هزار تومان فروخته می‌شود نسبت به اسفند ۹۷، ۱۰۰ درصد و ماهی قزل‌الا که ۴۹ هزار تومان قیمت خورد با ۶۷ درصد رشد نسبت به اسفند ۹۷ فروخته شد. با نگاهی گذرا به قیمت‌ها و تورم کالا‌های اساسی کاشف به عمل می‌آید که اختلاف یک وعده غذایی با مرغ، ماهی یا گوشت قرمز تفاوت قیمتی زیادی ندارد، اما اختلاف جیب مردم با این اقلام به شدت زیاد است؛ دقیقا امری که باعث شده این روز‌ها «ماهی سر سفره» به سوژه کاربران شبکه‌های اجتماعی بدل شود.