آیا جنگ تمام عیار بر سر واکسن کرونا در راه است؟!

فرارو- پس از چند بار تائید و تکذیب نهایتا امروز رسما واردات واکسن از سوی بخش خصوصی تائید شد و حتی قیمت‌های احتمال واکسن آزاد نیز مشخص شده است. (اینجا بخوانید)

به گزارش فرارو، در حالیکه دو روز پیش کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو عرضه واکسن آزاد یا پولی را تکذیب کرده بود امروز  مقامات اتاق بازرگانی آن را تائید کردند. 

مسعود خوانساری رییس اتاق بازرگانی تهران در این رابطه گفت: "شرکت‌های خصوصی موفق به امضای قرارداد خرید ۶ میلیون دوز واکسن شدند و بعد از پشت سر گذاشتن مراحل اداری، عملیاتی می‌شود." 

رییس اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه خرید واکسن در بخش خصوصی با هدف واکسیناسیون بخش تولید انجام شده است، افزود: "امیدواریم بتوانیم بخش تولید و کارگران که آسیب‌ پذیری بالایی دارند، واکسینه کنیم تا اختلالی در بخش تولید به وجود نیاید."

خوانساری گفت: «مقرر شده تا برای واردات واکسن کرونا از ارز آزاد استفاده شود و انتظار داریم صاحبان مشاغل، کارخانه‌ها و مدیران در این زمینه هزینه‌ ای برای واکسیناسیون به کارگران تحمیل نکنند و هزینه آن توسط خود صاحبان مشاغل انجام شود.» 

در همین حال ناصر ریاحی رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران، قیمت واکسن وارداتی توسط بخش خصوصی را ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان عنوان کرد.

او تاکید کرد که تاکنون سه شرکت خصوصی مجوز واردات واکسن را دریافت کرده اند. 

واردات واکسن توسط شرکت های خصوصی با دستور روحانی آغاز شده است. ظاهرا وزارت بهداشت مخالف این اقدام بوده اما با نظر رییس جمهور مجوز واردات صادر شده است. 

دولت ارز نیمایی یا همان ارز آزاد را برای واردات اختصاص داده است.

اولویت تامین ارز برای واردات واکسن

در همین رابطه امروز همتی رییس کل بانک مرکزی در یادداشتی اینستاگرامی نوشت: "هرگونه درخواست و اعلام وزارت بهداشت جهت پرداخت ارز بابت واردات واکسن تأمین می‌شود، تاکنون نیز بر اساس میزان تقاضا و درخواست برای خرید واکسن از کشورهای روسیه و چین، ارز لازم تأمین و واردات انجام شده است."

رییس کل بانک مرکزی گفت: "بر مبنای قرارداد کوواکس، ۱۷۸ میلیون دلار برای ۱۶.۸ میلیون دوز واکسن تخصیص و قسط اول آن نیز پرداخت و واردات آن آغاز شده است."

به گفته همتی " تخصیص ارز برای واردات با ارز نیمایی، براساس دستور رییس جمهوری در اولویت تأمین است."

البته این به معنای آن نیست واکسیناسیون رایگان در دستور کار نباشد. دولت می گوید وزارت بهداشت برای گروه های پر خطر و دارای اولویت واکسن کرونا وارد می کند و با آماده شدن واکسن داخلی نیز واکسیناسیون رایگان ادامه خواهد یافت. 

توضیحات سخنگوی دولت

علی ربیعی سخنگوی دولت امروز در نشست خبری خود از فعالیت گسترده برای تامین واکسن خارجی خبر داد و ضمن تائید واردات واکسن توسط بخش خصوصی گفت: "علاوه بر آن، سفیرمان در روسیه خبر داده قرارداد خرید ۶۰ میلیون دوز واکسن اسپوتنیک_وی نهایی شده و از خرداد وارد کشور می‌شود. تولید واکسن مشترک با کوبا هم شروع شده و به زودی فاز سوم آزمایش انجام می شود." 

ربیعی گفت بخشی از پولهایمان در عراق به خرید واکسن اختصاص داده شده است. 

او افزود: «وقتی به بخش خصوصی اعلام کردیم که برای وارد کردن واکسن کرونا اقدام کنند، این یک استراتژی درست بود. واکسن هم مثل سایر کالاهای دیگر باید به لحاظ کیفیت و سلامت توسط یک مرجع دولتی مورد تایید قرار بگیرد. معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت هم مرجع تعیین کننده استاندارد واکسن وارد شده است.»

علیرضا مرندی در نامه به وزیر بهداشت خواستار جلوگیری از ورود بخش خصوصی به بحث واکسن شده است

نگرانی از فساد و بی عدالتی در توزیع واکسن 

با این وجود واردات واکسن توسط بخش خصوصی مخالفان زیادی هم دارد. عده ای معتقدند این کار به نابرابری در مبارزه با کرونا دامن می زند و کسانی که توان تهیه واکسن را دارند آن را می خرند و افرادی کم برخوردار نمی توانند خود را واکسینه کنند. 

از سوی دیگر نگرانی هایی درباره احتمال "رانتخواری" و "فساد" در خرید و واردات واکسن مطرح شده است. 

امروز علیرضا مرندی وزیر پیشین بهداشت و درمان رییس فرهنگستان علوم پزشکی در نامه ای به وزیر بهداشت نوشت: "از درگیر کردن بخش خصوصی، به شدت پرهیز شود، چه در امر خرید واکسن و چه در امر توزیع و حتی تزریق آن که متأسفانه خطر رانت‌خواری و سوء‌استفاده‌های کلان در خرید، فساد در حمل و نگهداری و نیز کیفیت واکسن خریداری شده بسیار زیاد خواهد بود." 

او افزود: «قطعاً واکسن و واکسیناسیون باید کاملاً رایگان و فاقد هر گونه هزینه‌ای برای آحاد مردم باشد.» 

از طرف دیگر روز گذشته ویدئویی در رسانه‌ها منتشر شد که نشان می داد یک شرکت توانسته واکسن فایزر وارد کشور کند. تاکنون مقامات رسمی در این باره توضیح دقیقی نداده اند فقط کیانوش جهانپور از احتمال قاچاق واکسن به کشور حرف زده است. 

گزارش هایی هم درباره عرضه واکسن های پنجاه و شصت میلیونی در بازار سیاه منتشر شده است. 

کیانوش جهانپور در این باره گفت: «از نظر وزارت بهداشت این نوع واکسن ها اگر در بازار آزاد وجود داشته باشد اصل بر جعلی، قاچاق و تقلبی بودن آنهاست، به علاوه اینکه در برخی کشورهای اطراف ایران ممکن است واکسن هایی از مجاری غیر رسمی وارد شده باشد در مورد این نوع واکسن ها، هم اصالت واکسن و هم رعایت زنجیره سرد آنها زیر سوال است.»

درهمین رابطه برخی می گویند اگر واردات واکسن به صورت گسترده و حتی با حضور شرکت های خصوصی صورت نگیرد، بازار قاچاق و واکسن بدون ایمنی و تقلبی داغ می شود. 

جنگ تمام عیار بر سر واکسن؟

در این بین برخی کارشناسان هم می گویند عرضه ترکیبی واکسن در کشور یعنی واکسن آزاد و دولتی می‌تواند الگوی خوبی باشد اما در ایران احتمالا درست اجرا نمی شود.

عباس عبدی معتقد است درباره واکسن کرونا بحث مشکل اخلاقی و بقای افراد مطرح است. او در این باره نوشت: "شاید بتوان برای واکسن کرونا وضعیتی ترکیبی در نظر گرفت، مشروط بر اینکه حداقل واکسن لازم، برای تعداد زیادی از طبقات جامعه فراهم شود و فقط تعداد معدودی وارد بازار واکسن شوند. این کار شاید در کشور‌های ثروتمند که دولت‌های قدرتمند و پاسخگو دارند عملی باشد، ولی در ایران کارساز نخواهد بود."

او پیش‌بینی کرد: «به محض قابل خرید شدن واکسن، دولت شانه خود را از بار مسوولیت تهیه و عرضه واکسن خالی می‌کند.»

به عقیده عبدی با این کار عرضه واکسن عملا "به بازار عرضه و تقاضا" واگذار می‌شود و "این یعنی جنگ تمام‌عیار قدرتمندان و ثروتمندان علیه ضعفا و فقرا. قدرت و ثروت برای جامعه بد نیست، ولی نه این اندازه که شکاف آن، حیات فقرا و ضعفا را تحت خطر قرار دهد که در این صورت ستیز داخلی ایجاد خواهد شد یا سرخوردگی شدید به وجود می‌آید."