سال ۹۹ با همه کاستی‌ها، ریزش بازار‌ها و رکود در تمام عرصه‌های اقتصادی که ماحصل پدیده نامیمونی به‌نام ویروس کرونا بود به اتمام رسید. اغلب مردم برای شروع سال جدید در اندیشه برنامه‌ریزی جهت اهداف فردی و خانوادگی و مدیران در اندیشه اهداف حرفه‌ای و سازمانی خود دغدغه‌های بزرگ را در سر می‌پرورانند. مرور کار‌های سال قبل و تدوین و طراحی برنامه‌های استراتژی جدید و چگونگی اجرای آن در سال پیش‌رو از وظایف خطیر رهبران سازمان‌ها و اطلاع‌رسانی و تبیین آن به عهده مدیران روابط عمومی و در نهایت نحوه اجرای آن توسط مدیران میانی و اجرایی امکان‌پذیر خواهد بود.
اینکه سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی بخش دولتی و خصوصی با چه نوع افکار و ابزاری در این راه گام خواهند برداشت، بستگی به نوع تفکر مدیریتی و رهبری سازمان دارد. ابتدا با مروری بر فعالیت‌های سال قبل و آسیب‌شناسی مسیر طی شده با کمک دیتا و اطلاعات دقیق و در نهایت گزارش‌های کارشناسی، آسیب‌شناسی‌های مورد نظر انجام و آنگاه براساس واقعیت‌های موجود و تکیه بر مبنای علمی، سعی می‌شود سال جدید با سرعت بیشتر و بهره‌وری بالاتر به اهداف سازمانی نزدیک‌تر بشود.
نگارنده سعی دارد در این روز‌های ابتدای سال با هدف گام‌نهادن موثرتر جهت شروعی مناسب در سال پیش‌رو مطالبی استراتژیک به مدیران ارائه کند تا سهمی کوچک در برنامه‌ریزی‌های این عزیزان ایفا کرده باشد:
- قبل از انجام هر کاری نسبت به آن تفکر کنید. پیش از انجام امور باید فرآیند و مسیر رسیدن به اهداف را از ابتدا تا انتها، در ذهن خود به‌درستی تجسم کنید و نه صرفا نتایج حاصل از آن را. در مرحله بعد موانع و راهکار‌های موجود را به دقت بررسی کنید و برای سوالات موجود، در ذهنتان پاسخی مناسب بیابید. یادآور می‌شود از اتخاذ تصمیمات ناگهانی و عجولانه به شدت خودداری کنید.
- هر کاری را با آراستگی و براساس منطق مربوط به خود انجام دهید. مثلا هر روز قبل از ترک محل کار، محیط کارتان را مرتب کنید و از درهم ریختگی وسایل کار به‌شدت پرهیز کنید. این عمل موجب می‌شود از آشفتگی فاصله گرفته و نشانه‌های نظم و انضباط کاری در تمام فعالیت‌ها و خدمات‌تان به‌خوبی هویدا شود. این کار را امتحان کنید تا به نتایج حیرت انگیز آن پی ببرید.
- برای رسیدن به اهداف و انجام امور دشوار خود فرصت بیشتری را در نظر بگیرید، چراکه انجام کاری که با اشتباه توام باشد ممکن است موجب یاس و ناامیدی شود و واکنش‌های خشم‌آلود شما را به همراه داشته باشد لذا به خود فرصت بیشتری بدهید تا در فرآیند و فرصت بعدی مناسب‌تر، امور محوله را تا رسیدن به هدف اصلی به سرانجام برسانید.
- زمان‌تان را به خوبی تقسیم و در هر زمان فقط روی یک کار تمرکز کنید. برای انجام کیفی امور و دوری از هرگونه خطا یا خطا‌هایی که ممکن است جبران‌ناپذیر باشد، در هر زمان فقط به یک کار بپردازید. با این روش ضمن اینکه اعتبار خروجی کارهایتان تضمین خواهد شد در عمل نیز بی‌نظیر جلوه خواهید کرد.
- جهت ایجاد تغییرات احتمالی در سازمان، لطفا با تامل و به‌صورت تدریجی دست به اقدام بزنید. تغییرات مثمرثمر و مفید، ابتدا با تصمیمات کوچک، ولی دقیق آغاز و با تامل و اندیشه و تفکر به منصه ظهور رسیده و در پایان به دگرگونی‌های بزرگ منجر خواهد شد.
- به سلامتی جسم و روح، خواب و وزن متناسب خود توجه خاص مبذول کنید تا با اعتماد‌به‌نفس بیشتر به امور محوله بپردازید. وجود نقص در سلامتی و ابتلا به انواع بیماری‌ها باعث می‌شود تا بیشتر اوقات مفید و مدیریتی خود را پشت در مطب پزشکان و معالجات طولانی سپری کنید و از رسیدگی به وظایف اصلی خود دور بمانید.
- این اصل را بپذیرید همکاران شما در سازمان هیچ‌گاه نباید همچون شما فکر کنند. نپذیرفتن این اصل انکار ناپذیر موجب می‌شود بیشترین وقت و انرژی شما جهت متقاعد کردن افراد مخالف و ارائه استدلال و دلایل شما به آن‌ها به هدر برود. در عوض سعی کنید با پذیرش عقاید متنوع و متضاد، در کنار آن‌ها برای نیل به اهداف کلی تلاش کنید و به تفاوت‌های آن‌ها به دید احترام بنگرید و بیاموزید که چگونه می‌توان از این تفاوت‌ها جهت توسعه و بالندگی مجموعه، بیشترین بهره‌برداری را به‌عمل آورید.
- همواره برای هرگونه رویارویی با مسائل غیرمنتظره مثل هجوم ویروس‌ها، تغییرات اقلیمی، نوسانات بازار‌های جهانی و ... همچون نظامی‌ها آماده باشید. به قول فرماندهان نظامی همیشه در حالت آماده‌باش به سر ببرید چراکه آمادگی موجب می‌شود ضمن پیشی‌گرفتن از رقبا، مطمئن‌تر و کارآمدتر به نظر آیید و با این آمادگی، توان و قدرت بیشتری برای مقابله با مشکلات و در نتیجه رفع آن‌ها پیدا خواهید کرد. این را بپذیرید که همیشه فرآیند امور براساس آنچه شما می‌خواهید پیش نخواهد رفت.
- لحظه‌هایی از زندگی‌تان را صرف خانواده و نیاز‌های آنان کنید، زیرا به لحاظ علمی اثبات شده که شادی، تفریح و مسافرت به دور از ارتباطات اداری و شغلی، موجب بروز خلاقیت ذهنی و فعالیت قسمت احساسی مغز شما می‌شود و کلید قفل خیلی از محدودیت‌ها و موانع شغلی‌تان در لحظات مفرح کشف خواهد شد.
- در محیط حرفه‌ای خود سعی کنید به‌شدت از افراد منفی‌نگر، ناامید و سست عنصر دوری کنید. این افراد به مرور زمان اراده و پشتکار شما را به چالش کشیده و همچون ترمز‌های بیجا مانع سرعت‌تان در روند امور و رسیدن به اهدافتان می‌شوند.
- هیچ‌گاه اجازه ندهید مشکلات کوچک و بی‌ارزش در طول مسیر، موجب کندی حرکت تان شود. از دست دادن قرارداد‌های مهم در طول هفته، دیر رسیدن به جلسه‌ای مهم، تصادف اتومبیل، مزاحمت‌های افراد مختلف و... همواره وجود داشته و خواهند داشت، لذا فقط و فقط به اهداف بزرگ‌تان بیندیشید و به هیچ‌وجه اجازه ندهید موانع بی‌ارزش، سد راهتان در رسیدن به اهداف بزرگ‌تان شوند.
- سعی کنید در طول روز، هفته یا ماه با یک فرد موفق، موثر و بانفوذ در کسب و کار خود آشنا شوید و هر ساله به تعداد لشکریان حوزه تخصصی خود بیفزایید تا ضمن گسترش ارتباطات اجتماعی، روزنه‌های جدید حرفه‌ای به روی شما گشوده شوند و ضمانتی برای ادامه فعالیت‌های آتی سازمانی تان باشد.
- زمانی را در روز جهت مطالعه کتب، مجلات، شبکه‌های اجتماعی تخصصی، روزنامه‌ها و... اختصاص دهید تا از رویداد‌های جدید حوزه شغلی خود دور نمانید. فراموش نکنید همیشه مانند یک دانشجو باشید و با حضور منظم در کلاس‌های آموزشی و تخصصی، همایش‌ها، دوره‌ها، سمینار‌ها و... از رقبای خود پیشرو‌تر باشید.
- همواره قبل از قضاوت و توجه به واقعیت‌ها، سعی کنید حقیقت را کشف کنید. قضاوت عجولانه و توجه بیش از حد به واقعیت‌های موجود به زیان شما و سازمان تحت امرتان منجر خواهد شد؛ بنابراین قبل از هرگونه تصمیم‌گیری سعی کنید در مسیر حقیقت قرار گرفته و همواره مثل حرفه‌ای‌ها از منابع قابل اعتماد، اطلاعات کافی و مستند کسب کنید تا قادر باشید بهترین انتخاب و تصمیم را اتخاذ کنید.
- وقایع و رویداد‌های تلخ سال گذشته را جز در موارد تحقیقی و تخصصی، خیلی به‌صورت پررنگ به نیرو‌های تحت امرتان یادآوری نکنید. مرور این وقایع موجب ناامیدی و یاس شما و همکارانتان در ادامه روند کار‌ها خواهد شد و این امر دقت و سرعت عمل شما و تیم تان را در پروسه‌ها و پروژه‌های در دست اقدام ضعیف‌تر می‌کند. در عوض بر اتفاقات جدیدتر، آینده‌ای پر بارتر و شادتر در سال پیش رو تاکید کنید و رسیدن به روز‌های بهتر از آنچه سپری شده را به آن‌ها نوید دهید.
- در حوزه مدیریتی و رهبری، همواره گوش شنوا باشید. برای کنترل و تسهیل امور مدیریتی سازمان خود به معنای واقعی به سخن دیگر همکاران گوش فرا دهید تا مفهوم کلام آن‌ها را به خوبی دریابید و از فحوای کلام آن‌ها به رفع مشکلات موجود بپردازید. یک هشدار برای شکست سازمان تان این است که هیچ‌گاه فکر نکنید، سوال نکنید، گوش نکنید و فقط بهانه بیاورید. پس برای رهایی از شکست، ضمن برقرار کردن ارتباط با دل مردم، به صدا و پیشنهاد‌های مخاطبان خود نیز به خوبی گوش فرا دهید.
- برای بقای خود و سازمان تان به‌عنوان مدیریت مجموعه، به امور جزئی حوزه تخصصی خود توجه خاص مبذول کنید. غرق شدن در انبوه امور مهم و بزرگ نباید مانع دید و درک شما از جزئیات سازمانی باشد. یادمان باشد قهرمانان ورزشکار جهان با چند صدم ثانیه، چند گرم یا چند میلی‌متر و... به مقام اول رسیده‌اند.
- با دقت و کنکاش دقیق، افراد بی‌مسوولیت و بی‌تعهد را از سازمان خود دور کنید. منظور افرادی است که در میان مشکلات موجود خیلی زود از زیر بار مسوولیت شانه خالی می‌کنند و با سبکسری موجب تحلیل سازمان خواهند شد. این عده که تعدادشان در مراکز و سازمان‌ها کم نیستند، همواره با توقعات بیجا و بدون هیچ فعالیت موثری همچون یک مصرف‌کننده صرف، همه چیز را آماده و مهیا می‌خواهند و به محض برخورد با اولین مانع، دچار ضعف و ناتوانی شده و خیلی زود عطای رسیدن به هدف را به لقای آن می‌بخشند.
- همیشه و همه جا به‌عنوان رهبر سازمان، شفاف و سنجیده صحبت کنید. خوب صحبت کردن یعنی ایجاد یک ارتباط موثر با دیگران و این میسر نمی‌شود مگر با انتخاب دایره لغات گسترده، واژه‌ها، لحن مناسب و استفاده از جملات و کلمات جادویی. اگر بررسی کنید مطمئن خواهید شد که در دنیای امروز برند‌های بزرگ و سازمان‌های موفق همگی از یک مدیر سخنور و آگاه بهره می‌برند. اصلی که متاسفانه در کشور ما رعایت نشده و بیشتر سازمان‌ها از سخنگو یا از مدیران روابط عمومی به‌عنوان صدای سازمان در مجامع استفاده می‌کنند.
- وظیفه مدیریتی خود را با عشق و علاقه انجام دهید تا به یک رهبر کاریزما بدل شوید. در دنیای کنونی پست‌های مدیریتی، معاونتی و... روز به روز کمرنگ‌تر شده و جای آن‌ها را رهبران سازمانی می‌گیرند. به معنای دیگر، این یعنی مرگ انتصاب‌ها و ظهور انتخاب‌ها و پیروی قلب و مغز از رهبران سازمانی و نه انجام وظیفه بر مبنای ترس از مدیران.
- برای ادامه و حصول نتایج کیفی بیشتر در سال پیش رو سعی کنید همچون صحنه‌های جنگ با همکاری و همیاری پرسنل و کارکنان‌تان تجدید قوا کنید و لحظه به لحظه از علاقه‌مندی تان به کار‌های تک نفره و فردی فاصله و به کار‌های تیمی روی آورید. چرا که موفقیت و رسیدن به اهداف بزرگ همچون یک ارکستر سمفونیک، همواره با اجرای منظم و فعالیت‌های جمعی حاصل می‌شود.
- برای پیشگام بودن در حرفه خود بیشترین توان تان را به کار‌گیرید تا فاصله شما با رقبایتان بیشتر شود. طبق آخرین تحقیقات به عمل آمده، متوسط انرژی و توانایی که افراد معمولی در جوامع صرف می‌کنند ۲۵ درصد است. دنیای کنونی برای افرادی که بیش از ۵۰ درصد توانایی خود را صرف حرفه و تخصص خود می‌کنند ارزش و احترام قائل می‌شود پس تصور کنید اگر افراد بسیار نادری اراده کنند ۱۰۰ درصد توان خود را صرف کارشان کنند آیا همه سر تعظیم برای آن‌ها فرود نخواهند آورد؟
- در فرآیند کاری همواره سعی کنید با دانش و تجربه، قابل اعتماد بودن، مسوولیت پذیری و انعطاف پذیری به فردی توانا مبدل شوید تا سایرین لیاقت رهبری سازمان را برای شما محفوظ بدارند در غیر این صورت عمر رهبری شما خیلی کوتاه خواهد بود و در آرزوی رسیدن به اهدافتان خواهید ماند.
- حضور مستمر در انجام امور خیریه و بذل و بخشش مادی و معنوی در راه‌های عام المنفعه و قدردانی از پرسنل درستکار را به یک عادت تبدیل کنید.
فاصله بین رویا و واقعیت را تنها اراده و پشتکار می‌تواند پر کند، پس اراده کنید تا در سال جدید رویاهایتان به واقعیت مبدل شود.