معاون سازمان انرژی اتمی گفت: به دلیل شرایط حاکم بر ارتباطات بین‌المللی کشور و مشکلات ناشی از انتقال ارز و تحریم‌های بانکی با مشکلاتی در زمینه تامین و انتقال ارز برای تامین برخی ملزومات واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر مواجه هستیم و چنانچه راهکاری برای حل آنها پیدا نشود، تولید برق این واحد در سال جاری با مشکلات جدی مواجه شده و متأسفانه بیم آن می‌رود که فعالیت آن متوقف شود.
محمود جعفری، معاون سازمان انرژی اتمی و مدیرعامل شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی در گفتگو با ایسنا درباره وضعیت و عملکرد واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر در سال گذشته و نقش آن در صرفه‌جوئی در مصرف سوخت‌های فسیلی و عدم انتشار آلاینده‌های زیست محیطی گفت: واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر از سال ۱۳۹۰ تولید برق را شروع کرده و در مهر ماه ۱۳۹۲ با تحویل کامل آن از طرف شرکت روس اتم به شرکت ایرانی توسط نیرو‌های ایرانی مورد بهره برداری قرار گرفته و وارد مرحله تولید تجاری برق شده است. از سال ۹۲ تا کنون واحد یکم با ظرفیت کامل خود یعنی ۱۰۰۰ مگاوات برق تولید کرده و تحویل شبکه برق سراسری داده است. در سال ۱۳۹۹، این واحد نیروگاهی بیش از پنج و نیم میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کرده و تحویل شبکه سراسری برق داده است. بر اساس آمار تجمیعی، از ابتدای تولید تجاری تا کنون بیش از ۴۳۴۰۰ میلیون کیلووات ساعت برق تحویل شبکه سراسری شده است. چنانچه ارزش این برق تولیدی را بر اساس حداقل‌های شاخص‌های بین المللی محاسبه نماییم چیزی معادل چهار میلیارد دلار برآورد خواهد شد.
وی افزود: در مجموع در سال‌های فعالیت واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر – تا پایان سال ۱۳۹۹- صرفه‌جویی کل در مصرف سوخت‌های فسیلی بیش از ۷۵ میلیون بشکه معادل نفت خام بوده است. این به آن معنی است که اگر واحد یکم نبود کشور باید این میزان سوخت فسیلی (گاز یا مایع) را برای تولید برق استفاده می‌کرد. در صورت محاسبه ارزش نفت یا گاز مورد نیاز برای تولید این میزان برق معادل هر بشکه متوسط شصت دلار ارزش این صرفه جویی بیش از چهار و نیم میلیار دلار خواهد بود ضمن اینکه تا پایان سال ۱۳۹۹ با تولید برق در این واحد از انتشار بیش از ۴۰ میلیون تن انواع گاز‌های آلاینده جلوگیری شده است که این خود برای کشوری مانند ایران که با مشکلات انتشار آلاینده‌ها مواجه است علاوه بر ارزش زیست محیطی اهمیت زیادی در سلامت هموطنان دارد.
وابستگی ۹۴ درصدی سبد انرژی به سوخت‌های فسیلی، تهدیدی علیه امنیت انرژی کشور است
جعفری درباره نقش نیروگاه اتمی بوشهر در سبد انرژی کشور و امنیت تأمین برق اظهار کرد: مساله امنیت انرژی یک مساله راهبردی برای عمده کشور‌های دنیا به حساب می‌آید و همه جای دنیا به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌کنند که از همه ظرفیت‌های بالقوه تولید برق اعم از منابع خورشیدی، بادی، فسیلی، انرژی هسته‌ای و سایر منابع انرژی به منظور تنوع منابع تولید برق بهره ببرند. در چنین شرایطی و بنا بر آخرین آمار ارائه شده در کشور، بیش از ۹۴ درصد از سبد تولید برق کشور به منابع فسیلی وابسته بوده و همین امر می‌تواند یک تهدید علیه امنیت انرژی کشور به حساب بیاید؛ بنابراین ما باید به گونه‌ای حرکت کنیم که با ایجاد تنوع در منابع از وابستگی خود به منابع فسیلی نظیر گاز طبیعی تا حدودی کم کرده و سایر بخش‌ها و منابع تولید انرژی مانند صنعت برق هسته‌ای را ارتقا دهیم. همین اتفاق اخیر یعنی کمبود گاز و خارج شدن نیروگاه‌های حرارتی از مدار تولید برق شاهدی بر این مدعاست که سبد تولید برق کشور شرایط مناسبی ندارد و باید با متنوع کردن منابع انرژی، امنیت این حوزه را ارتقا دهیم.
واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر با استقلال مناسبی نسبت به تولید برق اقدام می‌کند
معاون صالحی تصریح کرد: نیروگاه اتمی بوشهر به دلیل عدم استفاده از سوخت‌های فسیلی تقریباً با مسائل مربوط به کمبود‌های این نوع سوخت‌ها در کشور مواجه نبوده و به طور نمونه همین زمستان گذشته که به دلیل مصرف زیاد گاز امکان تأمین سوخت نیروگاه‌های حرارتی میسر نبود و خاموشی‌هایی در کشور اتفاق افتاد و یا در تابستان تحت تأثیر شرایط محیطی قرار نمی‌گیرد. می‌توان گفت که واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر با استقلال مناسبی نسبت به تولید برق اقدام می‌کند. آمار‌ها نشان می‌دهد که در پنج سال گذشته واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر به تنهایی توانسته حدود ۲ تا ۲.۴ درصد از برق مورد نیاز کشور را تأمین کند. علاوه بر اینکه تولید برق در این نیروگاه سبب می‌شود سالانه حدود ۱۲ میلیون بشکه معادل نفت‌خام در مصرف سوخت‌ها فسیلی در کشور صرفه جویی شود. با در نظر گرفتن قیمت نفت یا گاز در سطح بین‌المللی می‌توان تولید برق هسته‌ای را در اقتصاد ملی کشور بسیار با اهمیت ارزیابی کرد.
رییس شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی درباره تامین نیاز‌های اساسی واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر در این سال‌ها گفت: همانطور که می‌دانید نیروگاه‌های هسته‌ای از فناوری سطح بالا (High tech) و پیچیده‌ای برخوردار هستند که بررسی تجربه کشور‌ها نشان می‌دهد در بخش زیادی از آنها، دارا بودن نیروگاه‌های هسته‌ای سبب رشد و پیشرفت فناوری‌های مختلف و به تبع آن توسعه صنایع آنها شده است. نکته مهم که باید توجه شود آن است که ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه‌های هسته‌ای مستلزم فعالیت مشترک و هماهنگ علوم و فنون مختلف در کشور است که در نهایت پیشرفت آنها را نیز به دنبال خواهد داشت. این امر در بهره برداری از واحد یکم به طور کامل مشهود بوده و همکاری صنایع و دانشگاه‌ها و آشنایی صنعت کشور با استاندارد‌های بالای فناوری هسته‌ای سبب ارتقای کیفی عملکرد آنها شده است. با توجه به سطح فناوری‌های مورد استفاده در نیروگاه‌های هسته‌ای نیاز‌های متنوع و فراوانی با طیف وسیعی از تجهیزات و قطعات دارند که بخشی از آن به ویژه به دلایل اقتصادی باید از خارج تامین شود.
وی ادامه داد: از مهمترین مواردی که باید سالانه برای واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر تهیه شود، می‌توان به سوخت هسته‌ای مورد نیاز هر سال، تجهیزات و قطعات یدکی مربوط به نگهداری و تعمیرات سالانه (نیمه اساسی و اساسی) اشاره کرد. در سال‌های گذشته تلاش‌های بسیاری انجام داده‌ایم که بخشی از نیاز‌ها که در کشور قابل ساخت است را از داخل کشور تأمین کنیم و موفقیت‌های خوبی هم در این زمینه داشته‌ایم که در آینده نسبت به پیشرفت‌های بسیار مهم حاصله اطلاع رسانی خواهیم کرد.
جعفری تصریح کرد: خوشبختانه شرکت‌های روسی طرف قرارداد دارای تجارب بسیار خوبی در این زمینه بوده و با توجه به سطح روابط دو طرف و با وجود عدم پرداخت مالی طرف ایرانی، تعهد بسیار خوبی برای همکاری داشته و دارند، که جا دارد از دولت روسیه و شرکت روس‌اتم تشکر کنم. در سال‌های گذشته مشکلاتی داشتیم که توانسته‌ایم با تلاش‌های خستگی‌ناپذیر همکاران از گسترش آنها جلوگیری کنیم و واحد یکم نیروگاه را در وضعیت عملیاتی نگه داریم.
تغییرات نرخ ارز و مسایل مربوط به تحریم‌های بانکی از مشکلات اصلی ما در سال‌های اخیر بوده است
معاون نیروگاهی سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: مشکلات اصلی ما در سال‌های اخیر، تغییرات نرخ ارز و مشکلات مربوط به تحریم‌های بانکی بوده که سبب شده تأمین هزینه‌های بهره‌برداری، نگهداری، خرید قطعات یدکی و سوخت سالانه واحد یکم از جمله، انتقال مبالغ ارزی به شرکت‌های طرف قرارداد در کشور روسیه با مشکلات مواجه شود. با وجود مکاتبات متعدد انجام شده و دستورات مساعد صادر شده توسط ریاست محترم جمهوری و معاون اول محترم رئیس‌جمهور، نتیجه مشخصی تا کنون از پیگیری‌های انجام شده برای برون‌رفت از این وضعیت و انتقال ارز، حاصل نشده است. در عین حال بنده به سهم خودم از تلاش‌های انجام شده توسط دولت تشکر می‌کنم. در عین حال این صنعت مهم و در حال رشد نیازمند حمایت همه جانبه به ویژه اصلاح و منطقی سازی ضوابط خرید برق تولیدی آن بوده و به دلیل شرایط حاکم بر ارتباطات بین‌المللی کشور، در حال حاضر بیش از هر زمان نیازمند توجه ویژه است تا بتواند بر چالش‌های مطرح شده غلبه یابد.
معاون سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: چنانچه راهکاری فوری برای حل مشکلات مالی پیدا نشود، به احتمال زیاد تولید برق واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر در سال جاری با مشکلات جدی مواجه شده و متأسفانه ممکن است فعالیت‌های اولین نیروگاه اتمی جهان اسلام متوقف شود.