فرارو- رکوردشکنی پیاپی قیمت بیتکوین در بازار ارزهای دیجیتال باعث شده امسال اتفاقات عجیب و غریبی در صرافی‌های ایرانی رمزارز بیافتد. افزایش چهار برابری ارزش معاملات روزانه می‌تواند نشانه بالا رفتن تب سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال باشد، اما آیا این افزایش می‌تواند نگران‌کننده باشد؟ پاسخ به این سوال به احتمال زیاد منفی خواهد بود. حداقل مقایسه ارزش معاملات روزانه ارز دیجیتال ایران با سایر بازار‌های دنیا چنین نتیجه‌ای دارد. بررسی آمار‌های غیررسمی نشان می‌دهد ایرانی‌ها سهم شش تا هفت درصدی از استراج بیتکوین در دنیا دارند. وزارت صنعت، معدن و تجارت در گزارشی از نکات مهمی درباره استخراج بیتکوین در ایران پرده‌برداشته که نشان می‌دهد سالانه ۶۶۰ میلیون دلار بیتکوین در ایران استخراج می‌شود.
یک | سالانه در کل دنیا به اندازه ۱۰ هزار میلیارد دلار ارز دیجیتال استخراج می‌شود که سهم ایران از این رقم حدود ۷.۵ درصد است. اطلاعات ارائه شده توسط وزارت صمت نشان می‌دهد سالانه در ایران حدود ۸۰۰ میلیون دلار ارز دیجیتال استخراج می‌شود که البته تمام آن مربوط به بیتکوین نیست.
دو | تخمین زده می‌شود که سالانه در کل دنیا ۳۲۴ هزار بیتکوین استخراج می‌شود. اگر ارزش هر بیتکوین را فارغ از نوسانات امسال به‌طور متوسط ۴۰ هزار دلار در نظر بگیریم، می‌توان گفت سالانه حدود ۱۲ میلیارد دلار بیتکوین در کل دنیا استخراج می‌شود. بر اساس آمار‌های وزارت صمت، استخراج فعلی بیتکوین به صورت غیررسمی در ایران سایانه بین چهار تا شش درصد کل دنیا است. این یعنی احتمالا سالانه حدود ۲۰ هزار بیتکوین در کشور استخراج می‌شود که ارزش آن می‌تواند معادل ۸۰۰ میلیون دلار باشد.
سه | هرچند اطلاعات موجود از استخراج رسمی و غیررسمی بیتکوین در ایران نشان‌دهنده استخراج سالانه ۸۰۰ میلیون دلار است، اما در صورت استفاده از کل ظرفیت استخراج و همچنین در صورت تبدیل مجوز‌های صادرشده به پروانه بهره‌برداری، امکان استخراج سالانه ۴۲ هزار بیتکوین وجود دارد که با در نظر گرفتن ارزش متوسط ۴۰ هزار دلاری هر بیتکوین، این رقم معادل یک میلیارد و ۷۰۰، ۶۰۰ میلیون دلار در سال است.
چهار | از زمان آغاز به کار سامانه بهین‌یاب و صدور مجوز برای کسانی که می‌خواهند به‌شکل رسمی و قانونی مزارع استخراج بیتکوین داشته باشند، هزار و ۸۷۰ درخواست به ثبت رسیده است. یعنی این تعداد متقاضی خودشان را برای فعالیت در بازار رمزارز ایران آماده کرده‌اند.
پنج | مجموع ظرفیت جوازهای صادر شده برای متقاضیان تاسیس و راه‌اندازی مزارع رسمی رمز ارز در ایران ۷۶ میلیون تراهش بر ثانیه است. در صورتی که همه آنها با هم مشغول به‌کار باشند، میزان برق مورد نیاز برای آنها معادل هزار و ۷۰۰ مگاوات خواهد بود. وزارت صمت گفته اکثر مجوز‌ها پیشرفت فیزیکی نداشته و به صورت سیستمی باطل شده‌اند.تنها ۱۶ مورد مجوز ایجاد مزرعه استخراج رمزارز تاکنون برای صدور پروانه بهره‌برداری ثبت نام کرده‌اند که از میان آنها برای دو مورد پروانه بهره‌برداری صادر شده است. ظرفیت بهره‌برداری این دو مزرعه پنج هزار تراهش بر ثانیه معادل مصرف ۱۰۰ کیلووات برق است.
شش | علاوه بر پروانه‌های بهره‌برداری که وزارت صمت صادر کرده، وزارت نیرو با ۲۱ بنگاه استخراج رمزارز قرارداد امضا کرده که میزان مصرف برق آنها ۳۱۰ مگاوات است و هفت واحد در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی فعالیت می‌کنند. هیچکدام این واحد‌ها پروانه بهره‌برداری از سامانه بهین‌یاب ندارند.
هفت | بر اساس اطلاعات سامانه خوداظهاری بهین‌یاب تاکنون دو هزار و ۱۱۲ متقاضی ثبت نام کرده و هزار و ۲۲۶ مورد آنها حدود ۱۱ میلیارد تومان عوارض دولتی برای استفاده از ۵۶ هزار و ۷۰۰ دستگاه پرداخت کرده‌اند. تا اینجای کار ۱۲۰ هزار دستگاه ماینر در کشور به طور رسمی و اظهارشده فعالیت می‌کنند.
هشت | همزمان با افزایش قیمت بیتکوین در بازار‌های جهانی ارز دیجیتال تا حدود ۶۰ هزار دلار، معاملات این رمزارز در صرافی‌های ایرانی تا رزوانه ۳۸۰ میلیارد تومان افزایش پیدا کرد. در روز‌های عادی این صرافی‌ها، عموما ۹۰ میلیارد تومان بیتکوین جابه‌جا می‌شد و این موضوع نشان می‌دهد این روز‌ها حجم معاملات بیتکوین تقریبا چهار برابر شده است.
۹ | افزایش ارزش معاملات روزانه رمزارز‌ها محدود به بیتکوین نیست. پیش از این در روز حدود ۷۰ میلیارد تومان ارز دیجیتال تتر در صرافی‌های ایرانی خرید و فروش می‌شد و در شرایط فعلی حجم معاملات روزانه تتر به حدود ۲۵۰ میلیارد تومان رسیده است. حجم معمالات روزانه ریپل به عنوان دومین ارز دیجیتال محبوب در ایران از حدود ۹۰ میلیارد تومان تا ۲۳۰ میلیارد تومان افزایش داشته است. همچنین روزانه شاهد خرید و فروش حدود ۱۸۰ میلیارد تومان اتریوم در صرافی‌های ایرانی هستیم.
۱۰ | هرچند معاملات ارز دیجیتال در ماه‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته، اما همچنان ارزش روزانه معاملات این رمزارز‌ها در پررونق‌ترین حالت، باز هم به هزار میلیارد تومان نمی‌رسد. این در حالی است که ارزش معاملات روزانه بورس به طور میانگین حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان است و در روز‌های اوج رونق معاملات تا ۳۰ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند. تا جایی که ارزش معاملات روزانه صندوق پالایش به تنهایی بیشتر از کل معاملات ارز دیجیتال در روز‌های پررونق این بازار است.
۱۱ | رقم ۳۸۰ میلیارد تومانی برای معاملات بیت کوین در صرافی‌های ایرانی سهم بسیار کوچکی از معاملات جهانی این ارز دیجیتال دارد. روزانه حدود دو میلیون بیتکوین به ارزش ۹۶ میلیارد دلار در بازار‌های جهانی معامله می‌شود و این رقم در ایران در بیشترین حالت تنها حدود ۳۰۰ بیتکوین است. موضوعی که نشان می‌دهد احتمالا ارزش معاملات بیت کوین در صرافی‌های ایرانی نهایتا به یک صدم درصد بازار‌های جهانی می‌رسد.
۱۲ | معامله روزانه ۳۸۰ میلیارد تومان بیتکوین در اوج رونق خرید و فروش ارز دیجیتال در صرافی‌های ایرانی معادل رقمی حدود ۱۴ میلیون دلار است. بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز، روزانه حدود ۶۰ میلیون دلار توسط صرافی‌ها به بازار آزاد، ارز تزریق می‌کند. به این معنا که کل معاملات بیتکوین آن هم در اوج رونق خود، نهایتا به اندازه یک چهارم ارزی که توسط بانک مرکزی در بازار فروخته می‌شود نیست.