«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری بامداد چهارشنبه به وقت تهران، با سوالات مکرر خبرنگاران در ارتباط با مسائل مرتبط با ایران مواجه شد.
به گزارش فارس، بنا بر گزارش وبسایت وزارت خارجه آمریکا، اولین سوال خبرنگاران در این نشست از ند پرایس درباره سرنوشت «رابرت لوینسون» کارمند سابق «اف‌بی‌آی» بود.
برخی گزارش‌ها ادعا می‌کنند رابرت لوینسون در سال ۲۰۰۷ برای انجام یک مأموریت به سفارش سیا (سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا) راهی ایران شده بود. مقامات آمریکایی مدعی‌اند که او به جزیره کیش رفت و در آنجا مفقود شده اما ایران همواره درباره سرنوشت لوینسون اظهار بی‌اطلاعی کرده است. وزارت خزانه‌داری آمریکا آذرماه سال جاری دو شهروند ایران را به نقش‌آفرینی در «ربودن و بازداشت» لوینسون متهم کرد و آنها را در فهرست تحریم‌ها قرار داد.
خبرنگاری در نشست خبری امروز سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از ند پرایس درباره رابرت لوینسون سوال کرد و خبرنگاران دیگر هم سوالاتی در رابطه با برجام و مواضع منطقه‌ای ایران پرسیدند.
خلاصه صحبت‌های مطرح شده در نشست بامداد امروز سخنگوی وزارت خارجه آمریکا را در متون زیر بخوانید:
آنها (ایرانی‌ها) طی ۱۴ سال اخیر هیچ پاسخی به سوالات نداده‌اند؟...دولت شما می‌خواهد چه کار متفاوتی از سه دولت قبل به منظور اطلاع از سرنوشت یا برگرداندن او انجام دهد؟
خوب باید این را بگوییم که رویکرد ما در قبال ایران (با دولت‌های قبلی در آمریکا) به طرقی اساسی متفاوت است و ما درباره رویکردمان در قبال برنامه هسته‌ای ایران هم به طور مفصل صحبت کرده‌ایم. ما همیشه این نکته را روشن بیان کرده‌ایم که باید یک استراتژی همراه با دیپلماسی و توانایی برای تبادل نظرات، تبادل پیشنهادات، تبادل ابتکارها داشته باشیم و در آن صورت هر گونه تلاشی برای مهار ایران در حوزه هسته‌ای بی ثمر و بی‌اثر خواهد بود.
این واقعیت که ما در نظر داریم خطوط ارتباطی با تهران داشته باشیم یا حداقل درصدد تلاش برای داشتن این خطوط هستیم، (داشتن این خطوط ارتباطی) به ما اجازه می‌دهد که به ایرانی‌ها برای دادن اطلاعات درباره آمریکایی‌های مفقود یا بازداشت شده بر ایرانی‌ها فشار بیاوریم. ما قطعا درنظر داریم از این کانال‌ها بهره ببریم...فکر می‌کنم ۲۰ ژانویه ۲۰۱۶ بود که چندین آمریکایی (زندانی در ایران) آزاد شده و به آغوش خانواده‌هایشان برگشتند و این اقدام در نتیجه تعامل هماهنگ با حکومت ایران انجام شد. به همین دلیل ما قصد داریم که این موضوع را اولویت خود قرار دهیم. ما می‌خواهیم آزاد کردن آمریکایی‌ها را اولویت خودمان قرار دهیم ما قصد داریم که گرفتن پاسخ‌ها به سوالات قدیمی‌مان درباره رابرت لوینسون را اولویتمان قرار دهیم.
بار دیگر بگویم که رویکرد ما در قبال ایران تاکید و به رسمیت شناختن ضرورت دیپلماسی است و دیپلماسی در این موضوع (مفقود شدن رابرت لوینسون) به این نیاز دارد که ما کانال‌های ارتباطی داشته باشیم. ما از تک تک این کانال‌های ارتباطی متناسب به منظور اعمال فشار درباره دستگیری غیرعادلانه آمریکایی‌هایی که امروز در ایران هستند و همچنین گرفتن پاسخ درباره باب (رابرت) لوینسون استفاده خواهیم کرد.
آن کانال‌های ارتباطی، یک ابزار مهمی هستند اما ما ابزارهای دیگری هم در دسترسمان داریم که تلاش کنیم به جواب سوالاتمان برسیم. ما از تک تک این ابزارها استفاده خواهیم کرد.
۱۴۰ عضو کنگره نامه‌ای به وزیر خارجه نوشته و گفتند که در حالی که او در تلاش برای تعامل مجدد با تهران در موضوع توافق هسته‌ای است، آنها (دولت بایدن) باید کاری بزرگ‌تر انجام دهد و به دیگر موضوعات امنیتی، سیاست خارجی و نفوذ منطقه‌ای تهران هم بپردازد. واکنش وزیر خارجه (آنتونی بلینکن) به این نامه فراحزبی چه بوده است؟
از بسیاری جهات مهم، ایده‌های مطرح شده در این نامه با رویکردی که ما ترسیم کرده‌ایم، بسیار همخوانی دارد و اجازه بدهید که رویکردمان را برای شما بازگو کنم. بخش مرکزی رویکرد ما این است که اولین گام که ما در نظر داریم، گام کوتاه مدت است چیزی که ما به طور کوتاه آن را "پایبندی برای پایبندی" نام گذاشتیم که طبق این ایده، اگر ایران پایبندی کامل خودش به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و تعهدات آن را از سرگیرد، ایالات متحده هم همین کار را انجام خواهد داد. ما به دنبال طولانی کردن و تقویت این توافق خواهیم رفت. موضوع مهمی که ما مطرح کرده‌ایم و با نکته مطرح شده در نامه همخوان است این است که برنامه جامع اقدام مشترک و پایبندی در برابر پایبندی، ضروری است اما کافی نیست و ما هم می‌گوییم که این کافی نیست چرا که ما هم درباره نیاز به این موضوعات زیر صحبت کرده‌ایم:
در درجه اول، طولانی و تقویت مفاد آن توافق (برجام) و در درجه دوم که مهم هم هست، استفاده از برنامه جامع اقدام مشترک به عنوان بستر و سکویی برای مذاکرات متعاقب بعدی در خصوص (دیگر توافقات) است؛ توافقاتی که دیگر حوزه‌های نگرانی را پوشش خواهد داد، حوزه‌های نگرانی ایالات متحده، متحدانمان و شرکایمان در این منطقه. قطعا دو مورد از این نگرانی‌ها، موشک‌های بالستیک و حمایت حمایت ایران از تروریسم هستند؛ دو موضوعی که فکر می‌کنم در همین نامه هم آمده باشد.
می‌خواستم از شما درباره دو مقام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که امروز به خاطر نقض حقوق بشر وارد لیست سیاه شدند، سوال کنم. فکر می‌کنم که این اولین (تحریم ایران) در این دولت (جو بایدن) باشد. شما با این اقدام در تلاش برای ارسال چه پیامی هستید. آیا ما باید انتظار اقداماتی شبیه به این را برای هدف قرار دادن ایران به دلایل غیر مرتبط با برنامه هسته‌ای این کشور داشته باشیم؟
فکر می‌کنم پیامی که ما در تلاش برای ارسال هستیم، روشن است. ایالات متحده متعهد به ترویج حساب‌کِشی از مسببان نقض حقوق بشر و ناقضان آن است. این موضوع شامل ایران و هر کشور دیگری در جهان می‌شود...نکته فراگیرتر این است که ما با اقدام امروزمان به نمایش گذاشته‌ایم این است که ما می‌توانیم آنچه را که منافعمان است دنبال کنیم و یک ایران که به طور دائمی و به روشی قابل راستی آزمایی از دستیابی به سلاح اتمی منع شود، جزو منافع ماست و (در کنار این کار) طبق ارزش‌هایمان عمل کنیم و این موضوع منطبق با ارزش‌هایمان است که برای نقض فاحش حقوق بشر و افراد مسبب آن، عواقبی وجود خواهد داشت. ما قطعا می‌توانیم هر دوی این کارها را انجام دهیم و این همان کاری که امروز کردیم.
آیا شما می‌توانید درباره اظهارات ماه گذشته جیک سولیوان که گفته بود، ایالات متحده شروع به برقراری ارتباط با ایرانی‌ها در خصوص موضوع گروگان (بازداشتی‌های آمریکایی در ایران) کرده است، شفاف سازی کنید؟..آیا این ارتباط گیری از راه سفارت سوئیس بوده یا از سوی یک طرف ثالث؟ و آیا شما شاهد هیچ پیشرفتی در این موضوع بوده‌اید؟
من نمی‌خواهم از روی قرائن پیش‌بینی کنم. فکر می‌کنم این یک نکته اساسی این است. مساله اول موضوع آمریکایی‌هایی که غیرمنصفانه در بازداشت هستند، همانطور که قبلا هم در این نشست خبری گفتم، آنهایی که غیرمنصفانه در ایران بازداشت هستند، برای ما اولویت است. هیچ اولویت بالاتری از بازگشت ایمن آمریکایی‌هایی که در خارج از کشور شامل ایران به صورت غیرمنصفانه در بازداشت هستند، وجود ندارد.
مساله دوم که ما آن را کاملا به اطلاع ایرانی‌ها رسانده‌ایم این است که نباید به ذهنشان درباره اولویتی که ما برای این مسائل قائل هستیم، هیچ تردیدی راه دهند البته ما نمی‌خواهیم هیچ جزئیاتی درباره هیچ یک از کانال‌های ارتباطی مشخص‌مان مطرح کنیم.
گروسی مدیرکل (آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) اول مارس به شورای حکام گفت که شواهد مشخصی از مواد هسته‌ای در یک مکان اعلام نشده خاص وجود دارد و او همچنین تاکید کرد که سه مکان اعلام نشده وجود دارد که ایران اطلاعاتی درباره آنها ارائه نداد. با توجه به این موضوع که اجرای برجام منوط به ارزیابی نهایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است، آیا ایرانی‌ها باید کاملا درباره این مکان‌ها اطلاع رسانی کنند و به همه سوالات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ دهند تا اینطور ارزیابی شود که بر اساس رویکرد پایبندی در برابر پایبندی (دولت بایدن) ایرانی‌ها به پایبندی کامل برگشته‌اند؟
خوب خوشبختانه، ما اعتقاد و اطمینان کاملی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تلاش‌های گروسی مدیرکل برای اجرای کامل راستی آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران داریم. ما نمی‌توانیم درباره گزارشی که هنوز جزئیات آن منتشر نشده است، اظهارنظری بکنیم اما همانطور که ما قبلا گفتیم، ما می‌دانیم که ایران همچنان دارد به انجام اقداماتی فراتر از (محدودیت‌های اعمال شده در) برجام ادامه می‌دهد و اخیرا هم اقداماتی در راستای کاهش همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام داده است شامل پروتکل الحاقی . همه اینها نگرانی ما در این باره که ایران در حال حرکت در مسیر نادرست است را تشدید می‌کند.
برای ما مهم است که محدودیت‌های دائمی و قابل راستی آزمایی روی برنامه هسته‌ای ایران وجود داشته باشد، قابل راستی آزمایی به صورتی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتواند اطمینان حاصل کند که رژیم بازرسی و نظارت (روی برنامه هسته‌ای ایران) موثر و کاملا عملیاتی است. دقیقا به همین دلیل است که ما پیشنهاد دیدار با ایرانی‌ها در چارچوب گروه 1+5 را دادیم تا تلاش کنیم و به پایبندی کامل مشترک در برجام برگردیم.
باید واضح‌تر سوالم را مطرح میکردم. اظهارنظر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که من به آن اشاره کردم در وبسایت او وجود دارد و منظورم گزارشی که هنوز منتشر نشده است، نبود...منظور من این است که آیا آنها (ایران) باید درباره این چهار مکان اعلام نشده شفاف سازی کند و به سوالات جواب دهد تا اینکه پایبندی دوباره آن (به برجام) تایید شود؟
خوشبختانه ما یک نهاد ناظر جهانی در رابطه با برنامه هسته‌ای به شکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داریم. در موضوع پایبندی، تصمیم را آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گیرد. البته ما از نزدیک با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شرکا و متحدانمان هم همکاری خواهیم کرد اما چیزی که برجام در اختیار ما قرار داد، محکم‌ترین رژیم راستی‌آزمایی و نظارتی بوده که تاکنون به صورت مسالمت‌آمیز (روی یک برنامه هسته‌ای) اعمال شده است و به همین دلیل، درباره اینکه آیا ایران پایبندی کاملی (به برجام) دارد یا ندارد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قضاوت خواهد کرد.