فرارو- در جریان مذاکرات سه جانبه ایران، برزیل و ترکیه در تهران، ایران با مبادله بخش عمده اورانیوم غنی شده ایران با سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران موافقت کرد.
امروز دوشنبه، رامین مهانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام كرد كه در نشست سه جانبه وزیران خارجه سه کشور ایران، ترکیه و برزیل توافق شد که ترکیه محل مبادله سوخت هسته ای ایران باشد.
به گزارش خبرگزاري ها، مهمانپرست گفت که ظرف یک هفته، نامه مبادله سوخت به آژانس بین المللی انرژی اتمی نوشته می شود.
اين موضوع، به منزله توافق ایران با خروج بخش عمده ذخیره اورانیوم غنی شده از کشور است.
وی افزود : وقتی موافقت نهایی بین ایران و گروه وین به امضا برسد، میزان 1200 کیلوگرم سوخت ما با نظارت ایران و آژانس در ترکیه نگهداری می شود.
خبر موافقت ايران با تحويل اورانيوم غني شده مورد توجه و البته استقبال تمامي رسانه هاي بين المللي و غربي قرار گرفته است.
بيشتر رسانه هاي غربي ، موافقت ايران را بدان معنا مي دانند كه دست كم تا چند سال آينده، تهران امكان دستيابي به توان توليد سلاح هسته اي را نخواهد داشت.
وزير امور خارجه برزيل نيز پس از امضاي بيانيه مشترک ايران، برزيل، ترکيه در خصوص مبادله سوخت هسته‌اي براي تامين رآکتور تحقيقاتي تهران، در گفت و گو با ايرنا ، به گروه 5+1 توصيه کرد که مفاد اين بيانيه را به دقت مطالعه و بررسي کنند تا ببينند تمام خواسته‌هاي اصلي آنها در اين بيانيه گنجانده شده و قابل اجرايي شدن و تحقق است.
طرح مبادله اورانیوم غنی شده با سوخت رآکتور هسته ای ایران در اکتبر سال گذشته از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی و به منظور حل بحران خود ساخته غربي ها بر سر برنامه های اتمی ایران ارائه شد و مورد قبول کشورهای گروه 1+5 قرار گرفت اما ایران تا کنون از پذیرش قطعی آن خودداری ورزیده بود.
براساس آن پیشنهاد، حدود هفتاد درصد از ذخایر اورانیوم غنی شده در تاسیسات غنی سازی ایران به خارج ارسال می شد و در مقابل، مقادیری میله های سوخت قابل استفاده در رآکتور تحقیقاتی تهران در اختیار جمهوری اسلامی ايران قرار می گرفت.
روز جمعه گذشته، رئیس جمهوری روسیه در ملاقات با لولا دا سیلوا، رئیس جمهوری برزیل، گفته بود که سفر وي به تهران ممکن است آخرین فرصت ایران برای حل و فصل اختلاف اتمی قبل از "اقدام" شورای امنیت باشد.
روز جمعه، نخست وزیر ترکیه، که از یونان دیدن می کرد، اعلام داشت که سفر او به تهران نامحتمل است که ظاهرا دلیل آن عدم دریافت تعهد ایران به قبول طرح مبادله سوخت اتمی در ترکیه بود.
اردوغان اما بعدا تصمیم خود را احتمالا پس از دریافت تعهد لازم از سوی تهران تغییر داد و عازم تهران شد.
در طرح اولیه آژانس بین المللی، قرار بود اورانیوم غنی شده در ایران در تاسیسات هسته ای روسیه تا حد خلوص مناسب برای سوخت رآکتور تهران غنی سازی شود و سپس محصول این فرآیند برای تبدیل به میله های سوخت رآکتور در اختیار فرانسه قرار گیرد.
فرانسه از فن آوری لازم برای تولید میله های سوخت مناسب رآکتور اتمی تهران، که در دهه 1960 توسط ایالات متحده ساخته شده، برخوردار است و میله های سوخت هسته ای هم صرفا در رآکتور اتمی در تهران قابل استفاده است و ظاهرا امکان کاربرد آن برای مقاصد دیگر وجود ندارد.
پس از اعلام طرح آژانس بین المللی انرژی اتمی، برخی از کارشناسان هسته ای ایران گفتند که با وجود تحریم های مختلف علیه جمهوری اسلامی، ایران در خلال سی سال گذشته با مانعی در راه خرید سوخت رآکتور تهران مواجه نبوده است.
بيانيه مشترک جمهوري اسلامي ايران، ترکيه و برزيل در بيست و هفتم ارديبهشت سال 1389 كه در حاشيه چهاردهمين نشست سران گروه 15 بين روساي جمهوري اسلامي ايران و برزيل و نخست وزير ترکيه به امضا رسيد را در زير بخوانيد:
1- ما به تعهد به عدم گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي و مواد مرتبط تاکيد مي کنيم و حقوق تمام اعضا از جمله ايران را بدون تبعيض در توليد و استفاده از انرژي هسته‌اي و غني سازي اورانيوم براي اهداف صلح آميز را يادآوري مي‌کنيم.
2- اکنون فرصتي پيش آمده تا روند رو به جلو در فضاي مثبت، سازنده و غيرتقابلي شروع شود تا به دوره‌اي از تعامل و همکاري رهنمون گردد.
3- ما معتقديم که تبادل سوخت هسته‌اي بستري براي شروع همکاري در عرصه‌هاي مختلف خصوصا همکاري‌هاي صلح آميز هسته‌اي شامل ساخت نيروگاه اتمي و رآکتورهاي تحقيقاتي مي‌باشد.
4- براساس نکات بيان شده، تبادل سوخت هسته‌اي حرکتي سازنده، رو به جلو و نقطه شروعي براي همکاري ميان ملت‌ها است. چنين حرکتي بايد به تعامل مثبت و همکاري در زمينه فعاليت‌هاي صلح آميز هسته‌اي منجر شود و از هرگونه تقابل اعم از اقدامات، رفتار يا بيانيه‌هاي تهديدآميزي که به حقوق ايران تحت ان.پي.تي لطمه زند اجتناب شود و همکاري هسته‌اي جايگزين آن شود.
5- براساس موارد فوق، در راستاي تسهيل همکاري‌هاي هسته‌اي، جمهوري اسلامي ايران بر امانتگذاري يک هزار و 200 کيلوگرم اورانيوم کمتر غني شده يا L.E.U در ترکيه موافقت مي‌کند. اين مواد در مالکيت ايران در ترکيه قرار خواهد داشت و ايران و آژانس امکان نظارت بر نگهداري ايمن اين مواد را در ترکيه دارد.
6- ايران موافقت خود را با موارد فوق به آژانس ظرف 7 روز پس از اين بيانيه اعلام مي‌کند. متناسب با دريافت پاسخ مثبت گروه وين (آمريکا، روسيه، فرانسه و آژانس بين المللي انرژي اتمي) جزييات بيشتر تبادل سوخت از طريق توافقنامه کتبي و ترتيبات مربوط بين جمهوري اسلامي ايران و گروه وين که به طور مشخص و متعهد به تحويل 120 کيلوگرم سوخت لازم براي رآکتور تحقيقاتي تهران کرده است به دقت شرح داده خواهد شد.
7- از زماني که گروه وين موافقت خود را با اين بيانيه اعلام کند طرفين خود را ملزم به اجراي مفاد اين توافقنامه اعلام نموده‌اند.
8- از زماني که گروه وين تعهد خود را به شرايط و نکات اين بيانيه اعلام کند طرفين خود را به اجراي تعهدات موافقتنامه مندرج در بند 6 ملزم کرده‌اند. ايران آمادگي خود را مطابق با موافقتنامه براي به امانت گذاشتن 1200 کيلوگرم مواد خود ظرف يک ماه اعلام مي‌کند. گروه وين نيز طبق همين توافقنامه متعهد مي‌شود که 120 کيلوگرم مواد مورد نياز رآکتور تحقيقاتي تهران را ظرف يک سال به ايران تحويل دهد.
9- در صورتي که مفاد اين بيانيه مورد توجه و احترام طرف مقابل قرار نگيرد ترکيه تعهد مي‌کند که به عنوان يک حق ماده L.E.U را برحسب درخواست ايران بدون هيچ قيد و شرطي و به سرعت به ايران برگشت دهد.
10- ترکيه و برزيل از آمادگي جمهوري اسلامي ايران براي تداوم گفت‌وگوها با کشورهاي 1+5 کما في السابق در هر مکان از جمله در ترکيه و برزيل حول نگراني‌هاي مشترک بر مبناي تعهدات دسته جمعي و اهداف مشترک استقبال مي‌کند.
11- ترکيه و برزيل از رويکرد سازنده جمهوري اسلامي ايران در پيگيري حقوق هسته‌اي کشورهاي عضو ان.پي.تي و پايبندي‌اش به اين معاهده قدرداني کرده است. متقابلا جمهوري اسلامي ايران نيز از تلاش‌هاي سازنده کشورهاي دوست ترکيه و برزيل در ايجاد فضاي همکاري و حمايت از حقوق هسته‌اي ايران تشکر کرده است.