فرارو- به گفته وزیر امور خارجه، از ۲۷ بهمن ماه به صورت رسمی به‌آژانس اعلام شد که از صبح پنجم اسفند قانون اقدام راهبردی اجرا خواهد شد. به این ترتیب ایران از صبح روز سه‌شنبه اجرای فعالیت داوطلبانه خود را در توافق برجام از جمله اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده است.
به گزارش فرارو، مجلس شورای اسلامی ۱۱ آذرماه گذشته با تصویب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها دولت را مکلف کرد که در صورت ادامه تحریم‌های آمریکا، همکاری با آژانس را محدود کرده و گام‌های بیشتری را در خصوص کاهش تعهداتش ذیل برجام بردارد. بر اساس ماده ۶، «دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است بر اساس بند‌های ۳۶ و ۳۷ برجام، ظرف مدت ۲ ماه از تصویب این قانون، دسترسی‌های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند.»
در همین راستا ایران برای اینکه بتواند همچنان مسیر دیپلماسی را باز بگذارد، با گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به یک توافق کوتاه مدت سه ماهه دست یافت. محمد جواد ظریف درباره این توافق گفت: «آقای گروسی به ایران آمد تا ترتیباتی را جهت اجرای قانون داشته باشیم؛ به توافقاتی در این رابطه رسیدیم و اصل این توافق بر این است که نوار‌هایی که از برنامه‌های هسته‌ای ما ضبط می‌شوند که هیچ گاه به صورت زنده به آژانس ارائه نمی‌شد بلکه به طور روزانه و هفتگی ارائه می‌شد. این نوار‌ها از این به بعد نگهداری می‌شود و در اختیار آژانس قرار نمی‌گیرد؛ البته اجرای پادمان ادامه پیدا می‌کند.»
ظریف تاکید کرد: "پادمان تعهد جمهوری اسلامی ایران است و مصوبه اخیر مجلس هم اجازه همکاری بیش از پادمان را هم به ما نمی‌دهد و این به آن معناست که همکاری ما با آژانس ادامه پیدا می‌کند. "
هرچند که مجلس مخالف توافق ایران و آژانس بود، اما این توافق به تصویب شورای عالی امنیت ملی رسیده است. محمد باقر قالیباف رییس مجلس، کمیته حل اختلاف با دولت ایجاد کرده و مجتبی ذوالنوری و فریدون عباسی روسای کمیسیون‌های سیاست خارجی و انرژی را مسئول رایزنی با دولت در این باره کرده است.
رئیس مجلس از ذوالنوری و عباسی خواسته است، درباره اجرای ماده ۶ قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها (مربوط به توقف اجرای پروتکل الحاقی) با جلب نظر اعضای دو کمیسیون و با محوریت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در تعامل با دولت از جمله، سازمان انرژی اتمی و وزارت خارجه، موضوع را به سرعت پیگیری کنند. قالیباف همچنین خاطرنشان کرد که گزارش نتیجه این اقدامات و رایزنی‌ها در اسرع وقت به وی و صحن مجلس ارائه شود.
توافق با آژانس چگونه شکل گرفت؟حشمت‌الله فلاحت‌پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه در قانون مسابقه مجلس پیرامون موضوع هسته‌ای باید واقع‌گرایانه نگاه کرد، اظهارداشت: به اعتقاد بنده اگر بخواهیم با هیچ پیش‌داوری به این مصوبه مجلس نگاه کنیم، باید این مسئله اجرایی شود، هرچند که بنده مخالف این قانون مجلس بودم و معتقدم برجام تنها ابزاری است که می‌تواند تحریم‌ها را رفع کند، اما حال که مهلت مجلس در مورد توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی به پایان رسیده، در این زمینه باید قانون اجرا شود.
وی افزود: در آستانه پایان این ضرب‌الاجل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران آمد و طبق توافقی که با دولت به دست آورد با استفاده از قوانین داخلی به نوعی توانست دست پر از ایران برود و گروسی نیز در این زمینه راضی بود، بر اساس این توافق طی سه ماه آینده دوربین‌های سایت‌های هسته‌ای تمام فعالیت‌ها را ثبت خواهند کرد، اما بازرسان آژانس اجازه ورود به سایت و تاسیسات هسته‌ای ایران را نخواهند داشت.
فلاحت‌پیشه اضافه کرد: به هرحال ضرب الاجل مجلس به اتمام رسید، اما نکته منفی این موضوع، بی اعتنایی دولت آمریکا به این موضوع است، هر چند که آن‌ها در خلوت خود با این موضوع در چالش هستند، از سوی دیگر این توافق حاصل عمق روابط سنتی ایران و آژانس است، زیرا که ایران مقصد اصلی بازرسان آژاس بوده، اما حال که دولت و مجلس به یک مفاهمه رسیده اند، در این رابطه، بنده معتقد هستم، اگر آمریکایی‌ها همین بی اعتنایی را ادامه بدهند، هیچگونه تغییری در وضعیت برجام و رفع تحریم‌ها رخ نخواهد داد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: به صورت منطقی باید اجرای پروتکل الحاقی ما به ازای بیرونی برای کشور داشته باشد یعنی عملاً تحریم‌ها برداشته شود و فشار‌ها بسیار کم شود، اما در میدان عمل چنین اتفاقی رخ نداده است، در این رابطه اشتباه مشترک بایدن و ترامپ این است که به ایران به دیده یک هدف و شکار نگاه می‌کنند که این موضوع نشان می‌دهد که آن‌ها درک صحیحی از وضعیت ندارند، در این زمینه باید آمریکایی‌ها قبول کنند که ایران یک بازیگر توانمند در منطقه و نظام بین الملل است.
بایدن از تحریم‌های ترامپ سوء استفاده می‌کند
وی با بیان اینکه بایدن و دولت او در این زمینه دچار یک بی اخلاقی دیپلماتیک شده اند، یادآور شد: در این رابطه من شما را ارجاع می‌دهم به مصاحبه رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که در آن زمان اعلام کرده بود ترامپ در خصوص خروج از برجام و وضع تحریم‌های حداکثری اشتباه بزرگی را مرتکب شده است، او همچنین اذعان داشت که من با تمام نامزد‌های دموکرات که رقیب ترامپ بودند صحبت کردم و آن‌ها همگی بازگشت به برجام را جزء اولین اقدامات خود خواهند داشت، در صورتی که بتوانند ترامپ را شکست دهند.
فلاحت‌پیشه گفت: به اعتقاد بنده، دولت و مجلس نباید، به امید اینکه طی سه ماه آینده آمریکا قدمی را بر خواهد داشت، صبر کنند، بلکه باید در این فرجه زمانی ضرب الاجل‌هایی را در نظر بگیرند و در صورتی که آمریکا اقدام عملی انجام نداد، گام‌هایی را بردارند، به نظر می‌رسد، اگر وضعیت به همین منوال پیش رود، آمریکا کاری نمی کند و وضعیت الان و سه ماه آینده نیز هیج فرقی نخواهد کرد، دولت بایدن می‌خواهد زمان بخرد، اما در این بین ایران با این گام‌هایی که در حال برداشتن است، دیگر اجازه نمی‌دهد که به همین راحتی طرف مقابل زمان بخرد، بدون اینکه به تعهدات خود عمل کند و توقع داشته باشد، ایران باید به هرآنچه متعهد شده عمل کند.
این نماینده اسبق مجلس تصریح کرد: حالا خود بایدن در یک عمل خلافکارانه، می‌خواهد از تحریم‌های حداکثری که ترامپ بر علیه ایران وضع کرده، استفاده کند و با وارد آوردن فشار بیشتر به ایران، امتیازات فراوانی را از ایران بگیرد، که این بر خلاف گفته‌هایی است که او و تیمش در قبل از به قدرت رسیدن مطرح می‌کردند.
فلاحت پیشه همچنین با اشاره به اینکه خروج NPT به هیچ عنوان مطرح نیست، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه ایران یکی از اعضای این معاهده بین المللی قلمداد می‌شود، به اعتقاد بنده عضویت ایران در NPT هیچگونه خللی به فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان وارد نمی‌کند، زیرا که بر اساس NPT ایران می‌تواند به فعالیت صلح آمیز هسته‌ای خود و استفاده از فناوری‌های نوین در این حوزه ادامه دهد