رئیس دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد با بیان اینکه تنها راه پیش بینی زمان وقوع زلزله محاسبه زمان بروز موج عرضی و طولی زلزله است گفت: این دو موج با تاخیر زمانی چند ثانیه ای به دنبال هم رخ می دهد که ژاپن با استفاده از این روش موفق به کاهش خسارات ناشی از زلزله شده است.
دکتر بهرام عکاشه سه شنبه در همایش چالشهای کلانشهر تهران، جغرافیا، ژئوفیزیک و ژئولوژی را از جمله علوم مربوط به زمین دانست و گفت: جغرافیا و ژئولوژی مربوط به بسترهای بیرونی زمین و ژئوفیزیک مطالعه در اعماق زمین است.
وی با اشاره به گسل های ایران اظهار داشت: دامنه های جنوبی البرز مرکزی یعنی جایی که کلانشهر تهران در آن واقع شده است طبق مستندات علمی زلزله خیز است و اینکه گفته می شود که زلزله های ایجاد شده ناشی از آزمایش ها یا حتی انفجارهای هسته ای است واقعیت ندارد چرا که تهران زلزله خیزه بوده و خواهد بود.
رئیس دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد، عامل زلزله خیز بودن کره زمین را حرارت درونی آن ذکر کرد و ادامه داد: متاسفانه کشور ما در خط زلزله قرار گرفته است و بررسی ها نشان می دهد که جنوب ایران و شمال البرز از مناطق پر خطر هستند به گونه ای که از هزار سال گذشته زلزله های تاریخی در این نواحی رخ داده است.
عکاشه با اشاره به جزئیات پدیده زلزله خاطرنشان کرد: در موج اول، زلزله خفیف است به گونه ای که ممکن است تراسهای منازل فرو بریزد ولی در موج ثانویه که دارای موجهای طولی و عرضی است خسارات احتمالی وارد می شود.
وی توضیح داد: در موج ثانویه ابتدا موج عرضی و پس از آن موج طولی زلزله می آید که قدرت موج طولی دو برابر موج عرضی است.
پدر علم زلزله شناسی ایران با تاکید بر اینکه تاکنون علم نتوانسته زمان دقیق زلزله را پیش بینی کند یادآور شد: تنها راهی که تاکنون بشر توانسته زمان زلزله را پیش بینی کند محاسبه زمان بروز موج عرضی و طولی است که با تاخیر زمانی چند ثانیه ای به دنبال هم رخ می دهد. در حال حاضر این روش در ژاپن استفاده می شود و در این زمان اندک کلیه نیروگاه های هسته ای، راکتورها و تاسیسات زیر بنایی دیگر متوقف می شوند.
این محقق با بیان اینکه ژاپن دهها برابر زلزله خیزتر از ایران است خاطرنشان کرد: ژاپن با استفاده از این روش نه تنها خسارات ناشی از زلزله را کاهش داده بلکه با وجود دارا بودن 55 رآکتور تاکنون فجایع هسته ای در این کشور رخ نداده است.
رئیس دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد با اشاره به زلزله های تاریخی ایران اضافه کرد: نتایج بررسی ها نشان می دهد که علاوه بر تهران در تبریز نیز در طول تاریخ زلزله هایی آمده که کاملا این شهر را با خاک یکسان کرده است از این رو لازم است در سمینارهایی که در این زمینه برگزار می شود به بررسی چالشهای کلانشهرهای دیگر چون شیراز، مشهد و تبریز نیز پرداخته شود.
عکاشه همچنین به زلزله خیز بودن کویر لوت اشاره کرد و گفت: حرکت شبه قاره هند باعث شکل گیری گسل جنوب غربی ایران شد که در صورت فعال شدن این گسل زلزله ای با قدرت 8 ریشتر رخ خواهد داد.
وی تاکید کرد: با توجه به این واقعیتها است که در جهان امروز ایمنی سازه های هسته ای بیش از پیش مهم است چرا که مواد رادیواکتیوی که بر اثر تخریب احتمالی سازه های هسته ای در فضا منتشر می شود تا دهها سال منطقه را آلوده می کند.