فرارو- یکی از مواد بحث‌انگیز طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری که به تصویب مجلس رسیده،بررسی برنامه داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری توسط شورای نگهبان است. بر اساس ماده ۱۱ این طرح که به تصویب رسید، «شورای نگهبان ۳ ماه پیش از صدور دستور شروع انتخابات ریاست‌جمهوری و در صورت مشخص شدن داوطلبی افراد می‌تواند از آن‌ها دعوت به عمل آورده تا برنامه‌های آنان را بر اساس شرایط موضوع این قانون و شاخص‌های مورد نظر شورای نگهبان بررسی کند.»
به گزارش فرارو، اینکه چطور قرار است ۳ ماه پیش از دستور شروع انتخابات این مهم عملیاتی شود، با ابهامات فراوانی روبرو است، در این زمینه نعمت احمدی حقوقدان در رابطه با مصوبه مجلس مبنی بر اینکه شورای نگهبان مجاز به بررسی برنامه داوطلبان سه ماه پیش از انتخابات است گفت: شخصی نه هنوز کاندیدا شده، نه نام نویسی کرده چگونه برنامه ارائه بدهد؟ اگر فرضا شورای نگهبان برنامه او را رد کند شاید مردم در جایگاه رای دهنده به برنامه او اعتماد کنند، رای به برنامه کاندیدا به عهده مردم است نه شورای نگهبان.
می‌خواهند قدرت شورای نگهبان را بیشتر کنندجلال جلالی زاده عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه شورای نگهبان در حال حاضر هم با همین قوانین موجود دارای قدرتی مطلق برای رد صلاحیت نامزدهای انتخابات گوناگون است، گفت: حال اینکه مجلس اصول گرا این اختیارات را بیشتر کرده نیز از چنین مجلسی جای تعجبی ندارد، این مردم هستند که باید برنامه‌های نامزدهای انتخاباتی را بشنوند و آن را بررسی کنند، نه شورای نگهبان، متاسفانه با این مصوبه مجلس تنها قدرت شورای نگهبان افزوده می‌شود.
وی افزود: نفس اینکه نامزد‌ها برنامه‌های خود را قبل از انتخابات اعلام کنند و مردم در جریان آن قرار بگیرند، امری خوب و مثبتی است، همانگونه که در انتخابات مختلف چنین امری رخ می‌دهد، به خصوص انتخابات ریاست جمهوری، اما متاسفانه اصول‌گرایان در مجلس با اصلاحاتی که در مورد اصلاح قوانین انتخابات انجام داده اند، به دنبال محدود کردن نقش اصلاح طلبان در انتخابات هستند و می‌خواهند دیگر کار به انتخابات نکشد و با توجه به افزایش اختیاراتی که به شورای نگهبان داده می‌شود، همه رقبا را رد صلاحیت کنند و نامزد خودشان به مانند انتخابات مجلس بدون کوجکترین مشکلی به صندلی ریاست جمهوری دست پیدا کند.
جلالی زاده با اشاره به اینکه تمام اقداماتی که در مورد اصلاح قانون انتخابات انجام می‌شود، منجر به کاهش مشارکت خواهد شد، اظهارداشت: اصول گرایان این روز‌ها به هیچ وجه نگران نیستند، زیرا که با فرمانی که مجلس در دست گرفته، انتخابات آینده کاملا یک طرفه خواهد بود و کاملا با حضور ۱۰۰ درصدی اصول گرایان است، بنابراین با این تفاسیر نتیجه مشخص بوده و آن‌ها به رویای خود یعنی فتح پاستور خواهند رسید.
این فعال سیاسی اصلاح طلب اضافه کرد: در انتخابات مجلس بسیاری از اصلاح طلبان شاخص، اصیل و شناسنامه دار را شورای نگهبان به انحاء مختلف رد صلاحیت کرد و دیدید که سطح مشارکت چقدر بود که منجر به تشکیل یک مجلس حداقلی شد، در انتخابات ۱۴۰۰ نیز به نظر می‌رسد، با این اصلاحاتی که در قانون داده‌اند، هیج اصلاح طلبی تایید نشود و از سوی دیگر نیز بسیاری از اشخاص حاضر نخواهند شد، برنامه خود را برای تائید، به دست شورای نگهبان بسپارند، بنابراین سطح مشارکت مردم در انتخابات به مانند مجلس بسیار پایین خواهد بود.
بررسی برنامه‌ها توسط شورای نگهبان راهکار غلطی استناصر ایمانی فعال سیاسی اصول گرا در
گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه فرهنگ برنامه دادن و اجرای آن در کشور ما بسیار ضعیف است، گفت: شما ببینید، که هیچکدام از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در این چهل ساله و یا روسای جمهوری فعلی و گذشته برنامه نداشتند که این ضعف بسیاری جدی است، از سویی اگر برنامه‌ای نیز اعلام می‌شود، به هیچ عنوان به آن عمل نمی‌شود، در مورد مصوبه اخیر مجلس نیز این موضوع هنوز تیدبل به قانون نشده است.
وی با اشاره به اینکه نیت مجلس برای برنامه محور بودن خوب است، اما راهکاری که برای آن در نظر گرفته اند، به هیچ عنوان عملی و شدنی نیست، افزود: در وهله اول ضمانت اجرایی این برنامه‌هایی که نامزد‌ها به شورای نگهبان ارائه می‌کنند، باید مشخص شود، اگر واقعا ضمانت اجرایی در کار باشد، از سوی دیگر مسئله تدوین برنامه است، طی این سال‌ها همواره کسانیکه برنامه داده اند، در اکثر اوقات از روی برنامه‌های پنج سال توسعه‌ای و همچنین اسناد بالادستی یک سری کلیات را ارائه کرده اند و راهکار عملی برای اجرای آن رو نکرده اند.
ایمانی اظهار داشت: ملاک بررسی کردن این برنامه‌های نیز مشخص نیست، به طور مثال اگر کسی در حوزه فرهنگی برنامه ضعیفی داشت، اما در اقتصاد قوی بود یا اینکه در سیاست خارجی برنامه خوب، اما در سیاست داخل برنامه بد بود، تکلیف چیست، معیاری که قابل سنجش باشد برای شورای نگهبان که بر اساس برنامه بخواهد نامزدی را رد یا تائید کند، وجود ندارد.
این فعال سیاسی اصول گرا بیان کرد: به لحاظ رسیدگی به برنامه‌ها نیز شورای نگهبان صلاحیت ذاتی پرداختن به این برنامه‌ها را ندارد، زیرا که این شورا نمی‌تواند به لحاظ جنبه‌های گوناگون این موارد را مورد سنجش قرار دهد، در مورد قوانین ۵ ساله توسعه‌ای نیز به طور مثال شورای نگهبان این قوانین را از لحاظ انطباق با قانون اساسی و شرع مقدس مورد بررسی قرار می‌دهد و وارد جزییات نمی‌شود، بلکه این مجلس است که کار بررسی جزیی را بر عهده دارد.
وی ادامه داد: از لحاظ زمانی نیز برای شورای نگهبان مقدور نیست که بخواهد برنامه‌های نامزد‌ها را در فاصله زمانی اندکی که در اختیار دارد، برای تائید صلاحیت ها، بررسی کند، بنابراین این راه غلطی است که مجلس در نظر گرفته هرچند که نفس و نیت عمل خوب بوده، اما شیوه آن درست انتخاب نشده است.