مدتی است که بحث هدفمند کردن یارانهها در سکوت کامل خبری به سر میبرد. از اقدامات مقدماتی دولت در راستای اجرای آن خبری در دست نیست و حتی دولت از ارائه توضیحات و آموزشهای لازم به شهروندان برای مقابله با تبعات اجرایی شدن قانون خودداری میکند.
پس از این که در اواخر فروردین ماه دولت و مجلس به توافقات لازم در جهت اجرای هدفمند کردن یارانهها رسیدند، تصور میشد از این پس مجموعه دولت همه تلاش رسانهای و تبلیغاتی خود را در جهت توجیه مردم به کار گیرد. اما با گذشت چند هفته از توافق حاصله دولت هیچ اقدام مشخصی را صورت نداده است.
تنها اخبار منتشر شده در این روزها مربوط به همان قصه تکراری اجرا، یا عدم اجرای قانون است. به گونهای که یک روز مجلس میگوید دولت باید در فلان تاریخ قانون را اجرا نماید فردای آن روز دولت میگوید معلوم نیست در چه تاریخی قانون به مرحله اجرا برسد.
نایب رییس مجلس در 12 اردیبهشت اعلام کرد: «دولت قانون هدفمند كردن يارانهها را از خرداد اجرا ميكند.» باهنر این اظهار نظر خود را مستند بر اطلاعاتی که از دولت دریافت کرده است دانست.
اما پس از اظهار نظر نایب رییس مجلس معاون پارلمانی احمدینژاد تعین زمان هدفمند کردن یارانهها را تکذیب کرد و گفت: «تا مقدمات اجراي قانون هدفمند شدن يارانهها فراهم نشود، نميتوان اعلام كرد كه از چه زماني اين قانون اجرا خواهد شد.»
حجت الاسلام میر تاجالدینی افزود: «زمان اجراي اين قانون را نميتوان در حال حاضر اعلام كرد؛ چراكه اجراي اين مقدمات هر كدام زمان ميبرد، مثل بازكردن حساب براي آحاد جامعه يا تكميل كردن فرم اطلاعات خانوار براي كساني كه اين فرم را پر نكردهاند.»
اظهارات متناقض این دو چهره شاخص مجلس و دولت خود نشانگر بیبرنامهگی و عدم هماهنگی برای اجرای هدفمند کردن یارانهها است. مسئلهای که قریب به 9 ماه است در بلاتکلیفی کامل به سر میبرد و به نظر میرسد این وضعیت همچنان ادامه داشته باشد.
در این میان برخی از کارشناسان بر تئوری عدم تمایل دولت برای اجرای هدفمندی پافشاری میکنند الیاس نادران یکی از افرادی است که بر این اعتقاد است.
وی چندی پیش در گفتوگو با "فرارو" اظهار کرد: «هنوز مشخص نیست که این طرح اجرا شود.»، نادران ادامه داد: «من نمیدانم مجلس و دولت توافق کردهاند یا نه؛ ولی هنوز نشانهای از اراده دولت برای اجرای قانون، حداقل من ندیدهام.»
وی راجع به علت بیتمایلی دولت برای اجرای هدفمندسازی یارانهها گفت: «نمیتوانم بگویم دولت بیتمایلی دارد ولی اجرای قانون مقدماتی دارد که بر اساس آن علایمی به جامعه داده میشود. من چیزی نمیبینم که جدی باشد؛ اگرچه دلم میخواهد که دولت قانون را اجرا کند. هدفمندسازی از ضروریات کشور در حوزه اقتصاد است.»
نادران به اقداماتی که دولت باید برای اجرای هدفمند کردن یارانه انجام دهد اشاره کرد و افزود: «شناسایی دهکهای درآمدی با توجه به برنامه پرداختهای متفاوت به خانوارها، بعد از آن توزیع کارتها، پرداخت یارانهها، آزمایش نرمافزار و... زمانبر است. من برآورد روشنی از زمان ندارم؛ اما بنا بود دولت پس از انجام همه این کارها وارد فاز عملیاتی اصلاح قیمتها شود.»
الیاس نادران سپس اظهارکرد: «آرزو میکنم دولت در بحث هدفمند کردن یارانهها جدی باشد، اطلاعرسانی کافی انجام دهد و باور داشته باشد که اگر مردم به درستی در جریان مساله قرار گیرند، ولو این که ممکن است دوره کوتاهمدتی از جهت مدیریت منابع مالی خانوار دشواریهایی وجود داشته باشد، ولی به دلیل منافع میانمدت و بلندمدتی که این طرح دارد؛ حتماً همراهی میکنند.»
با نگاهی با اتفاقات یک ماهه اخیر و اقدامات صورت گرفته درباره چگونگی اجرای هدفمند کردن یارانهها به نظر میرسد اظهارات نادران در این زمینه دور از واقعیت نباشد، چرا که تاکنون هیچ یک از وزارتخانهها در راستای اجرای هدفمند کردن اقدامی را صورت نداده اند و فقط بعضا اخباری درباره افزایش قیمتها پیش از اجرای قانون منتشر میشود.
این در حالی است که به عقیده برخی از کارشناسان از جمله ضرورت های پیشینی اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها آماده سازی فضای جامعه برای روبرویی با تبعات احتمالی اجرای این قانون است؛ چرا که امکان افزایش تورم و مخارج خانوارهها از یک سو و تزریق نقدینگی از سویی دیگر، نیازمند آموزشهای لازم برای چگونه روبرو شدن شهروندان با وضعیت مشکل احتمالی است.
از این رو است که «دست دست کردن» و «دست روی دست گذاشتن» دولت در عدم آماده کردن فضای جامعه برای اجرای قانون هدفمند کردن یارانهها سوالات بیشماری را به ذهن کارشناسان و مردم متبادر میکند؛ به راستی چرا دولت دست روی دست گذاشته است؟