فرارو- در حالی که انتخابات آمریکا به روز‌های سرنوشت‌ساز خود نزدیک می‌شود بازار دارایی‌ها در ایران نیز با شوک قیمتی مواجه شده است. در بازار دارایی در ایران شاهد افت ۱۰ درصدی دلار، ۱۵ درصدی سکه و ریزش بورس در ۱۰ دقیقه نخست معاملات روز شنبه ۱۷ آبان بودیم.
به گزارش فرارو، تا نهایی شدن نتیجه انتخابات در آمریکا هنوز مانده است، اما تاکنون جو بایدن شانس بیشتری برای پیروزی داشته است. در این وضعیت بازار دارایی‌ها در ایران چه سرنوشتی خواهند داشت؟
نتیجه انتخابات آمریکا بر بازار بورس و دلار تاثیر کوتاه مدت و روانی دارد
فردین آقابزرگی کارشناس بازار بورس و سرمایه در گفتگو با فرارو در این باره گفت: به جز شوک مقطعی روانی و امکان تاثیر کوتاه مدت بر فضای معاملاتی در بازار سرمایه اتفاقی نمی‌افتد. این هم با این پیش فرض رخ می‌دهد که نتیجه انتخابات آمریکا می‌تواند به طور شگفتی نرخ ارز را تحت تاثیر قرار بدهد. با این محوریت به جز یک شوک مقطعی، اثر خاص دیگری ندارد. به دلیل اصلاحات مناسبی که بازار ظرف این مدت داشته است تعادل خودش را به دست می‌آورد؛ بنابراین تاثیر بسیار کوتاه مدت خواهد بود.
وی افزود: همین الان در محاسبه عملکرد و پیش بینی سود و زیان اغلب شرکت‌های بورسی نرخ محاسباتی بر اساس ارز نیمایی و ارزی است که تقریبا با نرخ‌هایی به مراتب کمتر از نرخ ارز آزاد مورد محاسبه قرار می‌گیرد حتی برخی صنایع حال حاضر با ارز ۴۲۰۰ محاسبه می‌شود بنابراین اثر عملیاتی و محاسباتی بلافاصله پس از تثبیت در نوسان نرخ ارز مرتفع می‌شود. پیش بینی من این است این اثر در کوتاه مدت و کاهشی است و بازار به دلیل تعدیل‌ها و اصلاحاتی که ظرف دو سه ماه گذشته انجام داده به زودی به تعادل می‌رسد.
این کارشناس اظهار کرد: به هر حال اقبال بازار سرمایه کماکان در اولویت اول است. اینکه در مقطع کوتاه مدت بتواند بازدهی خوبی به ثبت برساند یا خیر؛ بحث دیگری است. به نظر من یک تجویز و نسخه برای همه سهامداران وجود ندارد و نمی‌توان توصیه خاصی کرد. چون قدرت ریسک پذیری هر سهامدار و سرمایه‌گذار با دیگری فرق دارد. همچنین منابع سرمایه گذاری آن‌ها با هم متفاوت است. یکی منابع سرمایه گذاری خود را از پس انداز بلند مدت تامین کرده و تا سه سال به آن نیاز ندارد، اما فرد دیگری به اشتباه از راه فروش دارایی‌ها یا استقراض منابع خود را تامین کرده است. اما به هر حال این یک دوره گذر است و بازار کماکان دچار این نوسانات است.
او ادامه داد: خوشبختانه بازار بورس از ابتدای سال تا این لحظه بیش از ۱۵۰ درصد بازدهی به ثبت رسانده است. درکنار آن بازدهی ۳۱۰ درصدی چهار ماه ابتدای سال، یک دوره نزولی داشتیم که طبیعی است. ممکن است برخی افراد همین الان ضرر خود را ارزیابی می‌کنند، اما همان فرد ممکن است از ابتدای سال سود کرده باشد. عده خیلی کمی وجود دارند که در دو سه ماه اخیر وارد بورس شدند. آن‌ها با شناسایی ضرر و زیان خود، یک راه چاره‌شان این است که حداقل یک دوره زمانی میان مدت شش ماه تا یک سال را تحمل کنند.
آقابزرگی درباره وضعیت بازار بورس در صورت تداوم ریزش قیمت بیان کرد: تداوم ریزش بازار ارز بر بازار بورس تاثیر می‌گذارد. خوشبختانه بازار بورس ما با آنکه خیلی پارا نیست، ولی خیلی هوشمندانه اکثر متغیر‌هایی که در بازار سرمایه و بورس تاثیرگذار است در پیش بینی‌ها از قبل دیده شدند. مثلا انتهای سال ۹۸ که دلار ۱۴ - ۱۵ هزار تومان بود همه روی ۲۰ -۲۵ هزار تومان تحلیل می‌کردند و بورس خیلی شتابان حرکت کرد. بعد از مواجه با کسری متوجه شدند بورس خیلی هوشمندانه روی دلار حساب باز کرده بود. ظرف دو سه ماه گذشته اغلب فعالان بازار حتی نوسان منفی دلار و ارز‌ها را هم پیش بینی کرده بودند؛ بنابراین بخش زیادی از ضرب این موضوع گرفته شده و اثر ماکزیمم آن از گذشته دیده شد. انتظارات فعالان بازار هم مبنی بر این موضوع بود.
وی همچنین تأکید کرد: لزوما افزایش قیمت در بازار سرمایه و بورس به معنی بهبود وضعیت اقتصادی نیست و بالعکس. مثلا در استانبول، ونزوئلا و زیمبابوه به دلیل کاهش بنیه اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی شاخص بورس به سمت بالا حرکت کرد. یکی از دلایلی که همین وضعیت برای برای بازار بورس کشور ما هم پیش بینی می‌شد کاهش ارزش ریال بود و بالعکسش. اگر چنانچه ارز پایین بیاید وضعیت کلان اقتصادی ما رو به بهبودی می‌رود و به نفع مسایل اقتصادی است که نرخ ارز پایین بیاید و ثبات داشته باشد، اما پیش بینی من این است که این مسایل روانی و کوتاه مدت است.
او افزود: در این وضعیت هر سرمایه‌گذار با توجه به قدرت ریسک پذیری، می‌تواند این ریسک را انجام بدهد و یک گزیده‌ای از صنایع بنیادی که ارزش بالایی نداشتند، اما با ارزش اضافی معامله می‌شدند و شرکت‌هایی که در حال حاضر ارزنده هستند، اما متاسفانه به دلیل شوک روانی و محاسبات مقطعی و کوتاه در دسترس و قابل خرید هستند را انتخاب کنند و این موقعیت مناسبی برای سرمایه‌گذاری و خرید است.
از بین رفتن فشار‌های انتظارات تورمی موجب کاهش قیمت مسکن و ماشین می‌شود
همایون دارابی کارشناس بازار و سرمایه نیز در گفتگو با فرارو در این باره اظهار کرد:واقعیت این است این دو کاندیدا تاثیر عمیقی در شرایط کوتاه مدت ندارند و توپ در زمین تهران است تا مسایل اقتصادی خود را مدیریت کند. اگر آقای بایدن که الان شانس بیشتری برای ریاست جمهوری دارد بیاید سه الی چهارماه تا مراسم تحلیف وقت دارد، بعد انتخابات ریاست جمهوری ماست عملا حتی اگر ترامپ هم رای بیاورد تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری ما نمی‌توانیم فضای تغییر در سیاست‌های واشنگتن چه برای کاهش یا افزایش تنش را شاهد باشیم؛ بنابراین در کوتاه مدت اتفاق خاصی نمی‌افتد.
وی افزود: تاثیری که رخ می‌دهد روی انتظارات تورمی است، چون آقای بایدن که در انتخابات از ترامپ پیشی گرفته است، رویکرد یک‌جانبه گرایی آقای ترامپ را ندارد تا حدودی باعث می‌شود فشار‌هایی که الان در مسایل اقتصادی به خصوص صادرات نفت با آن مواجه هستیم کاهش یابد. خیلی از کشور‌ها تمایل به همکاری با تهران داشتند، اما به دلیل فشار‌های یک جانبه‌گرایانه ترامپ سطح فعالیت‌ها با آن‌ها کاهش یافت. به نظر من اگر بایدن بخواهد در چارچوب مقررات بین‌المللی فعالیت بکند صرف نظر از اینکه خیلی تغییر جدی ایجاد نمی‌شود، ولی فشار‌ها از روی شرکت‌های صادراتی کم می‌شود. مثلا ما الان محصول فولاد را با تخفیف ۱۰ - ۱۵ درصدی می‌فروشیم از آن طرف محصولات پتروشیمی ما هم با همین تخفیف به فروش می‌رسد. از آن طرف هزینه نقل و انتقال پول ۱۴ و ۱۵ درصد روی ارزش صادراتی ما تاثیر می‌گذارد و محصولات ما به خاطر تحریم هزینه‌ای ۱۵ درصدی را تحمیل می‌کند. اگر بایدن بیاید و فشار‌های یک جانبه کم شود انتظار داریم شرکت‌ها آرام‌تر شوند و فعالیت و درآمد‌های شان بالاتر برود.
او گفت: بورس ما بر اساس نرخ نیمایی کار می‌کند و نرخ نیمایی بعید است از رقم ۲۰ هزار تومان پایین‌تر بیاید و بنابراین تحول جدی بر بازار بورس از جهت نرخ دلار نداریم، اما سربار هزینه‌های تحریم برای شرکت‌های ما کاهش پیدا می‌کند. از طرفی هم در یک دو ماه گذشته صادرات نفت ما از ۸۰۰ هزار بشکه تا یک میلیون بشکه گزارش شده که نشان می‌دهد رشد صادرات نفت ما قابل ملاحظه است اگر ترامپ در کاخ سفید نباشد من فکر می‌کنم این آمار به راحتی به بیش از یک و نیم میلیون بشکه برسد و خود این مازاد درآمد ارزی ایجاد می‌کند و فشار‌های کسری بودجه که خود عامل تورم است از بین می‌رود.
این کارشناس ادامه داد: از بین رفتن فشار‌های تورمی انتظاری موجب می‌شود قیمت خودرو، مسکن و کالا‌های دیگر تا حدودی آرام بگیرد که خبر خوبی برای اقتصاد است. شرکت‌ها هم شانس بیشتری برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای خواهند داشت در حالی که الان دشواری دو چندان در اجرای آن‌ها دارند. به همین خاطر صرف نظر از اینکه تاثیر مسایل سیاسی روی متغیر‌های اقتصادی حول و حوش ۵ تا ۶ درصد است آمدن بایدن موجب کاهش فشار‌ها و افزایش امیدواری می‌شود. مقداری بازار آرام می‌گیرد. همچنین سیاست‌های اضطراری جنگ اقتصادی تا حدودی برای یک برنامه ریزی میان مدت تعدیل می‌شود.
دارابی درباره اینکه این تاثیر مقطعی یا بلند مدت است و احتمال تدام افت قیمت‌ها در باراز ارز و طلا گفت: معمولا مسایل سیاسی، متغیر‌های کوتاه مدت پر سر و صدایی هستند. اگر نتیجه انتخابات به این زودی نهایی شود من انتظار ندارم بازار‌ها بیش از سه الی چهار روز متلاطم باشند. قیمت دلار بالای ۳۰ هزار تومان غیر واقعی بود یعنی همه می‌دانستند فضای جوگیرانه باعث این کار شده است. فکر می‌کنم برای چند روز آینده بازار به ثبات نسبی برسد و این ثبات نسبی برای یک مدت میانه‌ای تا تحلیف ریاست جمهوری آمریکا ادامه پیدا کند.
وی همچنین درباره بازار بورس نیز افزود: بازار بورس نیز پس از دو- سه روز به سطحی از تعادل می‌رسد فکر نمی‌کنم مشکل خاصی در بازار بورس ایجاد شود. انتظار داریم در آن فضا بازار بورس عملا به تعادل برسد. بازار فعلا بی‌تکلیف است. تا نتیجه نهایی انتخابات روشن شود وضعت شرکت‌های صادراتی ما تثبیت خواهد شد. ولی مشکل چندانی در بازار بورس بروز پیدا نمی‌کند و ما از این وضعیت هم عبور می‌کنیم.