نخستين کنفرانس بينالمللي خلع سلاح و عدم اشاعه، با حاشيههاي جالبي همراه بود که شايد يکي از مهمترين آنها برگزاري نمايشگاه جانبي قربانيان تسليحات هستهاي و شيميايي بود که بارها مقامات و ديپلماتهاي ايراني جانبازان هشت سال دفاع مقدس را در آغوش مي گرفتند.
به رغم فشارهاي سياسي زيادي که بر ميهمانان اين همايش براي جلوگيري از حضور آنها در کنفرانس تهران صورت گرفته بود، وزراي خارجه، معاونان وزير خارجه، نمايندگان سياسي و کارشناسان حدود 60 کشور در اين اجلاس حضور يافتند.
** بسياري از هياتهاي سياسي شرکت کننده در کنفرانس تهران، متن پيام مهم مقام معظم رهبري را که در ابتداي اين اجلاس قرائت شد، بسيار مهم و حائز اهميت خواندند. اين افراد در گفت و گوها و سخنرانيهاي خود بارها تاکيد کردند که پيام رهبر معظم ايران بار ديگر موضع اصولي جمهوري اسلامي را در حرام دانستن توليد، تکثير و انباشت تسليحات هسته اي در جهان نشان داد.
** پيشنهادات ارايه شده از سوي رييس جمهوري کشورمان نيز مورد توجه هيات ها و کارشناسان شرکت کننده در کنفرانس تهران قرار گرفت و بسياري از آنها خواستار تداوم گفت و گو ها در رابطه با اين پيشنهادات شده و آن را عملي دانستند.
** پيام رهبر انقلاب اسلامي، سخنراني و پيشنهادات رييس جمهور و دبير شوراي عالي امنيت ملي کشورمان به همراه حضور 15 وزير امور خارجه و 10 معاون وزير امور خارجه بر اهميت کنفرانس تهران افزود.
** ديپلماتهاي شرکت کننده در اين کنفرانس بارها اعلام کردند که تهران با برگزاري موفقيتآميز اين کنفرانس ميتواند بر کنفرانس بازنگري ان.پي.تي که قرار است در چند هفته آينده در نيويورک برگزار شود، تاثير بگذارد.
** شرکتکنندگان در اين کنفرانس درخصوص کنفرانس بازنگري معاهده عدم اشاعه تسليحات هسته اي (ان.پي.تي) در نيويورک ابراز نگراني کردند که اين کنفرانس نيز همچون کنفرانسهاي گذشته به نتايج موثر دست نيابد.
آنها همچنين اظهار اميدواري کردند که در اين کنفرانس سياستهاي دوگانه محدود شده و ميان ارکان حاکم بر ان.پي.تي توازن برقرار شود.
** مقامات گرد آمده در کنفرانس تهران، موضوع اصلي سخنراني خود را عضويت نداشتن رژيم صهيونيستي در معاهده منع اشاعه تسليحات هسته اي قرار داده بودند و بر پيوستن اين رژيم به اين پيمان تاکيد و خواستار خاورميانه و جهاني عاري از سلاح اتمي شدند.
** از آنجا که چين و روسيه دو عضو دايم شوراي امنيت برخوردار از سلاحهاي اتمي هستند، خبرنگاران خارجي مشتاق بودند تا هر چه زودتر ديدگاه هاي اين دو کشور را در خصوص خلع سلاح بشنوند.
خبرنگاران داخلي نيز با توجه به تلاشهاي آمريکا و متحدانش براي اعمال تحريمهاي شديدتر عليه ايران در تلاش بودند ضمن انجام گفت و گو با اين مقامات، ديدگاه آنان را در خصوص موضوع هستهاي ايران بشنوند.
** " علي اصغر سلطانيه " سفير و نماينده کشورمان در وين به همراه " رامين مهمانپرست " سخنگوي وزارت امور خارجه در طول اين اجلاس در حال گفت و گو با خبرنگاران شبکههاي مختلف راديويي، تلويزيوني، روزنامه ها و خبرگزاريهاي خارجي بودند و همواره در حلقه خبرنگاران محاصره ميشدند.
** صبح روز دوم کنفرانس به دليل تخصصي بودن مباحث در نظر گرفته شده در ميزگردها، بدون حضور خبرنگاران برگزار شد اما خلاصه گزارش اين ميزگردها در جلسه عصر براي حاضرين قرائت شد.
** آتشفشان ايسلند نيز اجلاس تهران را تحت تاثير قرار داد زيرا قرار بود برخي از ميهمانان اروپايي و آمريکاي لاتين و آفريقايي از فرودگاه لندن به تهران سفر کنند، تعطيلي اين فرودگاه به خاطر ابرهاي آتشفشاني موجب شد تا سفر آنان لغو شود.
مهمانپرست نيز بارها اعلام کرد که حضور نيافتن مقامات سطح بالاتر در کنفرانس تهران به موضوع لغو پرواز فرودگاه هاي اروپا و به ويژه لندن مربوط ميشود و بسياري از ميهمانان کنفرانس تهران فرصت حضور در کنفرانس را به اين دليل از دست دادهاند.
** قرار بود يکي از بازماندگان بمباران ناکازاکي نيز در اين اجلاس حضور يابد که به گفته متکي، پزشکان معالج وي به دليل کهولت سن از انجام اين سفر ممانعت کردهاند.
** هرچند شهردارهاي شهرهاي هيروشيما و ناکازاکي نتوانستند در اين اجلاس حاضر شوند اما پيام آنان در اين اجلاس قرائت شد.
** جانبازان شيميايي هشت سال دفاع مقدس نيز از ديگر ميهمان ويژه اين اجلاس بودند که برگزار کنندگان اجلاس و از جمله وزير امور خارجه به گرمي از آنان استقبال کردند به طوري که متکي در بخشي از سخنانش در اين اجلاس اظهار داشت: نمونه آشکار نقض حقوق بشر و استفاده از سلاحهاي شيميايي ، جانبازان هشت سال دفاع مقدس کشور ما هستند که اکنون در اين اجلاس حضور دارند و شما مي توانيد نتيجه استفاده از اين سلاح ها را به طور آشکار ببينيد.
** از ديگر نکات اين اجلاس که آن را از ساير اجلاسهاي بين المللي هستهاي که در اقصي نقاط جهان متمايز کرد حضور کارشناسان مذهبي بود؛ اين کارشناسان نيز در جريان برگزاري اجلاس بيکار ننشستند و همواره با ميهمانان خارجي به تبيين ديدگاه اسلام در خصوص حرام بودن استفاده از سلاحهاي کشتار جمعي بويژه هستهاي ميپرداختند.
اهميت حضور اين کارشناسان به حدي بود که متکي در اختتاميه اين اجلاس اعلام کرد که سال آينده در دومين اجلاس خلع سلاح قرار است کارشناسان مذهبي ساير اديان ابراهيمي نيز دعوت به عمل آيد.
** شايعه حضور "محمد البرادعي" مدير کل سابق آژانس بين المللي انرژي اتمي در اين اجلاس بارها در بين خبرنگاران مطرح و هر بار نيز از سوي برگزارکنندگان اجلاس تکذيب ميشد.
** حضور پر تعداد خبرنگاران داخلي و خارجي نيز در اين اجلاس حايز اهميت بود زيرا علاوه بر خبرنگاران خارجي مستقر در تهران، نمايندگان رسانههاي مختلف خارجي براي انعکاس دستاوردهاي اين اجلاس به تهران آمده بودند به گونهاي که گاهي در سالن جنبي اجلاس که محل گفت و گوي ميهمانان و خبرنگاران بود، تعداد خبرنگاران، عکاسان و تصويربرداران از تعداد ميهمانان هم بيشتر ميشد.
**هنگامي که مسنترين شرکتکننده اجلاس درسخناني گفت:با اينکه همه زندگي خود را صرف خلع سلاح کرده ام اما بايد اعتراف کنم تاکنون اين موضوع به نتيجه اي نرسيده است اميدوارم با توصيه شما آقاي رييس(خطاب به متکي) به نتايج خوبي برسيم، دراين هنگام منوچهر متکي از جاي خود بلندشد و به نزد اين شرکت کننده رفت و با او روبوسي کرد که اين امر با تشويق حاضرين همراه شد.
** پذيرايي گرم ايران از ميهمانان خارجي به گونه اي بود که آنان هنگام ايراد سخنراني و يا در گفت و گو با خبرنگاران ايراني بر اين نکته تاکيد داشتند به جمهوري اسلامي ايران علاقه داشته و با تمايل براي حضور در کنفرانس تهران به اين سفر آمدهاند.
** منوچهر متکي در اختتاميه اجلاس تهران در سخناني اعلام کرد اواسط سپتامبر 2011 دومين کنفرانس خلع سلاح و عدم اشاعه در تهران برگزار خواهد شد؛ از همه شما دعوت مي کنم سال آينده هم در اين اجلاس شرکت کنيد.