فرارو- شیوع ویروس کرونا و الزام به تعطیلی کسب و کار‌ها موجب شد تا در بحث ایجاد اشتغال، مشاغل خانگی مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس، طرح ملی توسعه مشاغل خانگی توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حال اجرا است و به متقاضیان در جهت توسعه مشاغل خانگی تسهیلات کمک می‌شود.
به گزارش فرارو، طرح‌هایی از این دست در گذشته نیز اجرا شده، اما متاسفانه به دلیل این که هدفگذاری مناسبی برای آن‌ها انجام نشده یود، چنین طرح‌هایی به شکست انجامید، حال باید دید این بار آیا دولت می‌تواند موفق عمل کند.
این در حالیست که ثبت نام متقاضیان طرح توسعه ملی مشاغل خانگی از ۶ شهریورماه با ظرفیت ۵۴ هزار و ۳۰۰ نفر همزمان با هفته دولت شروع شد و به مدت یک ماه (۶ مهرماه) ادامه دارد.
متقاضیان ثبت نام باید به سامانه inhb.ir که به همین منظور طراحی شده است، مراجعه و نسبت به تکمیل فرم‌ها و اطلاعات مربوط اقدام کنند. پایش و راستی آزمایی اطلاعات پس از ثبت‌نام توسط واحد‌های اجرایی جهاد دانشگاهی در تمام استان‌ها انجام می‌شود.
نکته‌ای که باید صاحبان مشاغل خانگی به آن توجه کنند این است که ابتدا این افراد باید خود دارای مهارت باشند، زیرا در این طرح موضوعی مبنی بر آموزش وجود ندارد، همچنین در این طرح قرار بر ارائه مجوز یا تسهیلات نیست بلکه طرح توسعه مشاغل خانگی به دنبال تبدیل افراد به پیشران و افزایش درآمدزایی برای خانوارهاست.
چنانچه صاحبان مشاغل خانگی به دنبال دریافت مجوز و تسهیلات هستند باید به سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و زیرسامانه مشاغل خانگی مراجعه و اطلاعات خود را وارد کنند.
حسین راغفر
طرح توسعه مشاغل خانگی باید شفاف باشد
حسین راغفر استاد اقتصاد دانشگاه الزهراء در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه اعطای تسهیلات برای توسعه مشاغل خانگی باید دارای ظوابط بسیار شفافی باشد، گفت: نمونه این طرح‌های در گذشته نیز به اجرا رسیده، اما آن‌ها به دلایلی با شکست روبرو بوده، در دولت‌های نهم و دهم بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای ایجاد و توسعه مشاغل خانگی اختصاص دادند، اما در کمال تعجب مشاهده شد که بخش اعظمی از این منابع حیف و میل شد و تنها بدهی دولت به بانک‌ها در انتها باقی ماند.
وی افزود: در دولت هشتم نیز چنین طرحی به صورت محدود اجرا شد، اما آن هم با شکست روبرو شد، نفس انجام این کار بسیار خوب است و می‌تواند به تولید و اشتغال ملی کمک شایانی کند، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که انجام چنین کاری نیاز به الزاماتی دارد و تازمانیکه این مقدمات فراهم نشود، اگر دولت میلیارد‌ها تومان نیز خرج چنین طرح‌هایی کند، بازهم اهداف درنظرگرفته برای آن محقق نخواهد شد.
راغغر با تاکید براینکه انجام دو شرط می‌تواند طرح توسعه مشاغل خانگی را با موفقیت همراه سازد، اظهار داشت اولین و مهم‌ترین مسئله شفافیت است، تا زمانیکه مکانیزم اجرای این طرح از ابتدا تا انتها شفاف اعلام و اجرا نشود، نمی‌توان به موفقیت آن خوشبین بود، در زمان دولت احمدی نژاد نیز وام‌های کلانی داده شد و به اسم اینکه قرار است در روستا مشاغل خانگی توسعه پیدا کند و جوانان روستایی صاحب حرفه و شغل شوند، این پول‌ها حیف و میل شد و آن پولی که به دست روستاییان نیز رسید برای خرید وسیله‌های مصرفی مانند لوازم خانگی مورد استفاده قرا گرفت.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: در آن ۲۵ هزار میلیارد تومانی که صرف توسعه مشاغل خانگی شد، هیچگونه نظارتی بر نحوه تخصیص این منابع صورت نگرفت، در صورتیکه باید به طور منظم این مشاغل رصد می‌شدند و مورد بازرسی قرار می‌گرفتند، تا مصرف این منابع دچار انحراف نشود، اما متاسفانه بسیاری از آقازاده‌ها و کسانی از قدرت برخوردار بودند، این منابع را به تاراج بردند و نتیجه آن نیز بدهی ۲۵ هزار میلیارد تومانی دولت به بانک‌ها بود. بعد از آن نیز دولت به دلیل این که پولی نداشت تا به بانک‌ها بدهد، به آن‌ها اجازه داد، به نحوی دیگر آن پول‌ها را از مردم بگیرند، که خود این مسئله صدمات بسیاری به اقتصاد کشور وارد کرد.
افراد با مهارت باید وام دریافت کنند
وی شرط دوم موفقیت چنین طرح‌هایی را اجرای دقیق آن اعلام کرد و یادآور شد: اگر دولت منابع را فراهم کند، نباید به همین راحتی هرکسی درخواست تسهیلات کرد، با آن موافقت کند، در وهله اول باید افرادی که دارای مهارت هستند و می‌توانند فعالیت تولیدی کنند، چنین تسهیلاتی دریافت کنند، راه این کار نیز مشخص است، سازمان فنی و حرفه‌ای باید این این افراد گواهی مهارتی اعطا کند و به نوعی آن‌ها مورد تائید سازمان فنی و حرفه‌ای قرار بگیرند، در وهله دوم نیز باید به صورت مستمر بر هزینه کرد این پول‌ها نظارت شود، تا بعد‌ها این منابع سر از جا‌های دیگر در نیاورد.
این اقتصاددان یکی از ریشه‌های اصلی بروز فساد در انجام طرح‌های اینچنینی را وجود بروکراسی فشل و ناکارآمد دانست که باعث به وجود آمدن رانت می‌شود، ادامه داد: با توجه به اینکه امروز مدام بر اجرا و پییگری طرح دولت الکترونیک تاکید می‌شود، باید مراحل صدور مجوز برای انواع کسب و کار‌ها به حداقل برسد و بروکراسی پیچیده از میان برداشته شود و به نوعی صدور مجوز‌ها به صورت مکانیزه و بر پایه اتوماسیون باشد تا احتمال رخ دادن فساد به حداقل برسد.
راغفر با اشاره به اینکه متاسفانه امروز توجه به بخش مولد اقتصاد کشور، اسفناک است، اذعان داشت: امروزه به وضوح دیده می‌شود که فعالیت‌های دلالی و سفته بازانه در عرصه‌ها و مشاغل مختلف وجود دارد و بسباری از افراد دوست دارند، به فعالیت‌های سوداگرانه دست بزنند، تا در کمترین زمان ممکن به بیشترین سود دست پیدا کنند، طبیعتا در چنین وضعیتی وجود رانت و فساد به حد اعلاء خود می‌رسد و اقتصاد ملی نیز رو به نابودی حرکت می‌کند.