جشن تولد 66سالگي كامران فاني - از سرآمدان علم كتابداري در ايران - شامگاه گذشته (سهشنبه، 24 فروردينماه) در محل شهر كتاب مركزي برگزار شد.
بهاءالدين خرمشاهي در اين مراسم، از نقش كامران فاني به عنوان نقشي ممتاز و ويژه در عرصهي كتاب ياد كرد و گفت: كمتر كسي را ديدهام كه مانند فاني در حوزههاي گوناگون علم، دانش داشته باشد و البته فاني در كنار اين دانش، بينش عميقي هم دارد.
او در ادامه متذكر شد: فاني از فلسفه تا فقه، حديث تا تاريخ، جعرافيا تا زيستشناسي و معارف و دانشهاي ديگر حوزهي علوم انساني آگاهي دارد و در اين حوزهها صاحبنظر است.
خرمشاهي تولد فاني را به او تبريك گفت و يك شعر طنز را تقديم به او خواند.
حسن انوشه نيز از آشنايياش با كامران فاني در فروردين سال 48 ياد كرد و گفت: اگر توانستهام قلم بزنم، به تشويق و تأييد فاني بوده است. او نخستين كتاب را به دستم داد تا ترجمه كنم و آن ترجمه را به فاني تقديم كردم.
او از كامران فاني به عنوان فردي اهل تسامح و گفتوگو ياد كرد و افزود: بسيار ديدهام استاداني كه بهرهي خوبي از دانش دارند؛ اما كمتر اهل گفتوگو هستند و كامران فاني برخلاف اينگونه افراد است. در عين حالي كه بهرهي عميقي از علم و دانش و فرهيختگي دارد، با آدمهاي گوناگوني به گفتوگو مينشيند.
انوشه در پايان به ذكر خاطرهاي كوتاه از دوستي چندينسالهاش با كامران فاني پرداخت.
نصرالله پورجوادي هم زمان آشنايياش با كامران فاني را در همان فروردين سال 48 ذكر كرد و گفت: ما در آن مقطع زماني با هم سرباز بوديم و البته پيشتر از آن با جناب خرمشاهي آشنا بودم و اين آشنايي تا همين روزها ادامه پيدا كرده است. در آن دوره، من، اصغر دادبه، سعيد حميديان و كامران فاني همدورهي سربازي بوديم.
پورجوادي يادآور شد: ترديد دارم كسي در ايران به اندازهي كامران فاني كتاب خوانده باشد و بتواند با روي باز و استقبال، ديگري را بپذيرد و دانش و معرفت خويش را دراختيار او بگذارد. حضور فاني مغتنم است.
همچنين ژاله آموزگار كه دعوت براي سخن گفتن را نپذيرفت، از همان جا كه نشسته بود، در يكي چند جملهي كوتاه با تصديق سخنرانهاي قبلي، گفت: ميدانم همهي اين حرفهايي كه دربارهي فاني ميزنند، درست است؛ او مثل خيليها هرگز كتابها را سرسري نميخواند.
احمد مسجدجامعي نيز با تأكيد بر حضور جدي كامران فاني در عرصهي فرهنگ مكتوب، از او به عنوان كوه يخي ياد كرد كه بخش اعظمي از تلاشها و خدمات فرهنگياش ديده نشده و فقط قدر كمي از تلاشها و ثمرات حضورش در عرصهي فرهنگ ديده شده است.
او در ادامه به شرح و بازگويي بخشي از خاطرات همكارياش با كامران فاني پرداخت و تصريح كرد: به اعتقاد من، مشورتها و راهبردهاي كامران فاني در حوزهي چاپ و نشر كتاب سبب شد كه نوع نگاه و طرز تلقي به حوزهي كتاب در بين مديران فرهنگي و بخشهاي ديگر جامعه تغيير كند و چرخهي چاپ و نشر با تمام اجزا و بدنهاش ديده و لحاظ شود و اين نباشد كه بخشي از اين چرخه نديده گرفته شود كه اين مسأله نشاندهندهي نگاه مديريتي عالي كامران فاني است كه ما در طول دوران خدمت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از آن بهره گرفتيم.
علي موسوي گرمارودي هم با بيان اينكه غبطه ميخورم كه همدورهي سربازي آن جمع در آن سالها نبودهام، گفت: اگر سربازيام را در خدمت اين عزيزان گذرانده بودم، مسير و كارهاي زندگيام تغيير كرده بود.
او افزود: پس از پيروزي انقلاب اسلامي كه من از زندان آزاد شدم، به واسطهي دوست عزيز بهاءالدين خرمشاهي با كامران فاني آشنا شدم و ثمرهي اين آشنايي و دوستي پربركت بود. به پيشنهاد فاني، كار ترجمهي قرآن را آغاز كردم و حالا كه نگاه ميكنم، ميبينم بركات دوستي و آشنايي با فاني فقط متوجه همدورههاي سربازياش نبوده؛ بلكه به ما هم رسيده است.
در ادامه، مرادي، همدانشگاهي كامران فاني در مقطع كارشناسي ارشد كتابداري، گفت: چهل سال پيش، آشنايي ما در دانشگاه رقم خورد و در همهي اين سالها من كامران فاني را در حال مطالعه و تحقيق ديدم. به اعتقاد من، او يك دايرةالمعارف بزرگ است.
او همچنين متذكر شد: فاني بخل ندارد و داشتههاي علمي خويش را بيهيچ چشمداشتي در اختيار ديگري ميگذارد. يادم هست جايي يك دوست از فاني پرسيد، تاكنون چندهزار جلد كتاب خواندهاي، فاني جواب داد، 10هزار جلد كتاب و بعد گفت كه من به دليل علاقهي زيادي كه به موسيقي كلاسيك دارم، ساعتها مينشينم و موسيقي گوش ميدهم و همين باعث شده از كتاب خواندن عقب بمانم؛ وگرنه بيشتر از اينها ميخواندم و همين دامنهي گستردهي مطالعهي كامران فاني سبب شده در حوزههاي مختلف صاحب معرفت باشد.
مرادي در پايان تصريح كرد: فاني به اعتقاد من، از نظر روحي، شخصيتي و فكري، انساني مدرن است؛ اما هيچ وقت به موبايل يا كامپيوتر دست نزده و اين هم از آن تعارضهايي است كه در فاني ميتوان ديد و بايد آن را پذيرفت.
به گزارش ايسنا، كامران فاني نيز با تشكر از جمع حاضر، گفت: محمدعلي ترقي، مدير مجلهي ترقي، در هر شماره سرمقاله مينوشت و اول سرمقاله يك داستان واقعي مينوشت. در يكي از شمارههاي اين مجله آورده بود: «مدتي سفر خارج برايم پيش آمد و اين زمان طول كشيد و به درازا انجاميد. دوستانم نزد همسرم ميرفتند و از من خيلي تعريف ميكردند تا اينكه يكبار همسرم گريه ميكند و ميگويد، اگر شوهرم نمرده است، چرا اين همه از او تعريف ميكنيد؟ راستش را بگوييد.» حالا حكايت بنده است؛ دوستانم كه اينقدر در حياتم از من تعريف كردند، بعد از مرگم چقدر از من تمجيد ميكنند، خدا ميداند!
در پايان اين مراسم، اسماعيل سعادت و احمد مسجدجامعي هدايايي را كه نشر فرهنگ معاصر، نشر هرمس، شهر كتاب و كوروش كمالي سروستاني تهيه كرده بودند، به كامران فاني تقديم كردند و در پايان هم عكس يادگاري انداختند.
كامران فاني متولد 1323 در قزوين است. مدرك ليسانس در رشتهي زبان و ادبيات فارسي و فوق ليسانس در رشتهي كتابداري را از دانشگاه تهران دريافت كرده است.
فاني در حوزههاي مختلفي از جمله ترجمه، تأليف و پژوهش، آثار زيادي را منتشر كرده است. از ترجمههاي او به آثاري چون «مرغ دريايي» و «سه خواهر» از آنتوان چخوف، «خطابهي پوشكين» داستايوفسكي، «علم در تاريخ» از جان برنارد، «سلوك روحي بتهوون» ساليوان، «زرتشت» از هنينگ، «موش و گربه»ي گونتر گراس و «آدمهاي ماشيني» كارل چاپك ميتوان اشاره كرد. در حوزهي تأليفهاي كتابداري نيز از «سرعنوانهاي موزهي فارسي»، «گسترش ردهبندي تاريخ ايران»، «گسترش ردهبندي فلسفهي اسلامي»، «فهرست موضوعي قرآن مجيد» و «جنگ جهاني اول و دوم» (براي نوجوانان) ميتوان نام برد كه كتاب آخر، در سال 64 توسط شوراي كتاب كودك برگزيده شد. در سال 79 نيز در اولين آيين بزرگداشت حاميان نسخ خطي، بهخاطر حضور فعال در سياستگذاري احياي نسخ خطي از او تقدير شد.
همچنين تدوين دانشنامهي دهجلدي كودكان و نوجوانان و دايرةالمعارف تشيع كه كار آن چندين سال پيش شروع شده، زير نظر فاني انجام شده است.
فاني همچنين عضو هيأت علمي كتابخانهي ملي جمهوري اسلامي ايران از سال 51، عضو پيوستهي فرهنگستان زبان و ادب فارسي از سال 81، عضو شوراي علمي دايرةالمعارف بزرگ اسلامي، عضو هيأت امناي كتابخانهي مجلس و عضو هيأت اصلي بنياد دايرةالمعارف تشيع است.