فرارو- بر اساس اعلام بانک مرکزی، آخرین اطلاعات به دست آمده از عملکرد بخش واقعی اقتصاد نشان می‌دهد، رشد اقتصادی بدون نفت در مسیر صعودی قرار گرفته است. از طرف دیگر، نرخ تورم از تورم هدف اعلام شده (۲۲ درصد) فاصله دارد. بر این اساس، هیئت عامل بانک مرکزی در راستای اجرای قانون پولی و بانکی کشور و برای حفظ ارزش پول ملی نرخ سود سپرده‌گذاری بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی نزد بانک مرکزی را با ۱ واحد درصد افزایش، ۱۳ درصد تعیین کرد.
به گزارش فرارو، برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند در نهایت بانک مرکزی مجبور خواهد بود، نرخ سود سپرده‌های بانکی را افزایش دهد، این کار برای کنترل نقدینگی و همچنین تحقق هدف‌گذاری تورمی که انجام شده، صورت خواهد پذیرفت، حال باید دید که این اقدام چه زمانی رخ خواهد داد.
مشکل اصلی اقتصاد ایران رشد مداوم نقدینگی است
وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه اساسا مشکل حال حاضر اقتصاد ایران، افزایش نقدینگی است، گفت: دولت باید از مدت‌ها قبل مقابل رشد نقدینگی را می‌گرفت، الان قدری دیر شده، اما بازهم باید در این راستا اقدامات موثری انجام داد، در غیر این صورت باز هم میزان رشد نقدینگی افزایش پیدا خواهد کرد، بر اساس گزارش بانک مرکزی رشد نقدینگی در فصل بهار بیش از ۷ درصد بوده که از میانگین سالیانه آن بیشتر است، این مسئله می‌تواند یک هشدار جدی برای مسئولان دولتی و بانک مرکزی باشد.
وی افزود: نقدینگی امروز یک آسیب جدی به اقتصاد کشور وارد کرده، در این رابطه از سالیان گذشته که اوضاع اقتصادی با وضعیت بهتری روبرو بود، باید اقداماتی در جهت کنترل نقدینگی انجام می‌شد، حال که نرخ سود سپرده‌گذاری بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی نزد بانک مرکزی افزایش پیدا کرده، این امر می‌تواند دو دلیل عمده داشته باشد اول اینکه بانک مرکزی نسبت به ناترازی بانک‌ها حساس شده و می‌خواهد کنترل بیشتری در این زمینه اعمال کند، با این اقدام بانک‌ها استقراض از بانک مرکزی کمتر خواهد شد، که اقدام بسیار خوبی است، نتیجه این کار نیز خلق کمتر پول و نقدینگی توسط بانک‌ها است.
شقاقی اظهار داشت: بانک مرکزی با این اقدام خواسته که وجوه بیکار و معطل بانک‌ها را جمع‌آوری کند و با این کار نقدینگی را کنترل کند، دوما هم این امر می‌تواند مقدمه‌ای باشد، برای انتشار گواهی سپرده به نرخ ۱۸ درصد، چرا که بنده شنیده ام مجوز این کار صادر شده و به زودی فراینده جذب سپرده‌ها نیز آغاز خواهد شد، این در حالیست که اگر این گواهی‌ها سپرده مورد استقبال قرار نگیرد، احتمال افزایش نرخ سود آن به ۲۰ درصد نیز وجود دارد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: انتشار گواهی سپرده با این سود می‌تواند بخشی از نقدینگی که در بازار‌های دیگر به خصوص بورس حضور دارد، را جذب بانک‌ها کند، چرا که امروز ریسک سرمایه‌گذاری در بورس بسیار بالا است و مردم اگر ببینند، نرخ سود گواهی سپرده بانکی افزایش پیدا کرده، ترجیح می‌دهند در یک بازار بدون ریسک و مطمئن سرمایه گذاری کنند، این مسئله می‌تواند تاثیر مستقیمی نیز بر روی روند بورس بگذارد، چراکه خروج نقدینگی می‌تواند سهام را با اصلاح قیمتی مواجه کند.
نرخ سود سپرده های بانکی این روزها حدود 15 درصد است
بانک مرکزی به دنبال اصلاح وضعیت بانک‌ها است
وی ادامه داد: بانکی مرکزی با افزایش نرخ سود سپرده گذاری نزد خود به دنبال رونق بازار بین بانکی است، که این امر سیاست درستی است، چراکه وابستگی بانک‌ها به بانک مرکزی را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود بانک‌ها با ناترازی کمتری روبرو شوند، از سوی یکی مهم‌ترین اقداماتی که باید در زمینه باید انجام شود، حاکم شدن انظباط مالی بر فعالیت‌ها بانک‌ها است، زیرا که فعالیت آن‌ها یکی از ریشه‌های اصلی تولید نقدینگی در کشور است، بر این اساس اگر آن‌ها دارای انظباط مالی شوند، در عمل یکی از ریشه‌های اصلی تولید نقدینگی و خلق پول کنترل می‌شود که خود اقدام بسیار تاثیرگذاری است.
شقاقی با تاکید بر اینکه بازار‌های سرمایه‌ای به مانند نخ تسبیح به یکدیگر وصل هستند، تصریح کرد: زمانیکه شما بورس را داغ می‌کنید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید که با کاهش نرخ سود سپرده‌ها، سرمایه‌های مردم در بورس باقی بماند، در این رابطه وقتی که در مدت کم بورس با بازدهی ۱۴۸ درصدی روبرو است، عیان است که هیج بازاری یارای مقابله با چنین سوی را ندارد و نمی‌توان رقابت کند، اما نکته مهم این است، وقتی بورس به حرکت در می‌آید، به سایر بازار‌های نیز سیگنال ارسال می‌کند که آن‌ها نیز استارت بزنند.
این اقتصاددان یادآور شد: قدر مسلم تا زمانیکه بورس با چنین سرعتی رشد می‌کند، تمام بازار‌ها از جمله ارز نیز همین راه را خواهند پیمود، حال در این وسط ممکن است به وسیله اقدامات دستوری و ارزپاشی بازار را کنترل کنند، اما زمانیکه برآیند صعودی باشد، در نهایت این مسئله رخ خواهد داد و نمی‌توان جلوی این امر را گرفت، بنابراین همان‌طور که اشاره شد، باید در وهله اول به منظور جلوگیری از ادامه چنین وصعیتی، نقدینگی و موتور رشد آن را از کار انداخت.
وی خاطر نشان ساخت: برای انجام این کار، اصلاح نظام بانکی، راهبرد‌ها و سیاست گذاری پولی و بانکی یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در دستور کار قرار بگیرد، چرا که طی سالیان اخیر بانک‌ها از وظایف و مسئولیت‌های اولیه خود بسیار فاصله گرفته‌اند و به طور مثال به کاری مانند بنگاه‌داری مشغول شدند، در حالیکه در ایفای وظیفه اصلی خود، یعنی واسطه‌گری مالی کوتاهی کردند.