توزیع گوشت، غذا یا هر کالای اساسی دیگری از مساجد و اماکن مذهبی موضوع تازه‌ای نیست. اخیرا نیز برخی مساجد کالاهای اساسی از جمله برنج، مرغ، گوشت و … را کمتر از نرخ مصوبی که دولت تعیین کرده به مردم عرضه می‌کنند.
به گزارش تجارت نیوز، برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد در تعدادی از مساجد، بخشی از مسجد همانند زیرزمین یا واحد‌های صنفی که در اطراف مسجد تاسیس شده است یا به کترینگ‌های غذایی بدل شدند یا اقلام اساسی را کمتر از مصوبه دولت به مردم توزیع می‌کنند.
سوالی که در این میان مطرح می‌شود این است که چرا مساجد توزیع‌کننده کالاهای اساسی شده‌اند؟ برخی فعالان صنفی می‌گویند اگر قرار باشد که هر مسجد به بنگاه اقتصادی تبدیل شود و کالاهای اساسی مردم را توزیع و بفروشند در این میان تکلیف درآمدزایی واحد‌های صنفی در شهر چه خواهد شد؟
قیمت گوشت تازه گوسفندی ۷۰ هزار تومان!
در چند روز اخیر در یکی از مساجد جنوب شهر تهران گوشت تازه گوسفندی با قیمت هر کیلو ۷۰ هزار تومان توزیع شده است. این در حالیست که به گفته فعالان بازار قیمت گوشت مرغوب گاوی ۱۰۰ هزار تومان و قیمت گوشت مخلوط ۹۰ هزار تومان است؛ بنابراین در شرایطی که قیمت گوشت روند افزایشی دارد، چرا در مساجد قیمت گوشت ۳۰درصد کمتر از نرخ مصوب دولت عرضه می‌شود؟ به طوری‌که یکی از مقامات ارشد صنفی نسبت به خبر توزیع گوشت گوسفندی آن هم به قیمت ۷۰ هزار تومان واکنش نشان می‌دهد و معتقد است که قیمت گوشت گوسفندی به قیمت ۷۰ هزار تومان قابل تعجب است!
روز سه‌شنبه ۲۰ خرداد ماه، یکی از مساجد منطقه ۱۶ در جوادیه تهران، قرار بود گوشت‌های ارزان توزیع شوند. جمعیت به نسبت شلوغی در ابتدای خیابان و بازارچه جوادیه دیده می‌شد. این جمعیت را زنان و مردان مسنی تشکیل می‌دادند که برای خرید گوشت قرمز پشت در مسجد به صف ایستاده بودند. برخی نیز طاقت ایستادن در زل آفتاب را نداشتند و در کف خیابان نشستند. البته در این بازارچه کاسبانی و قصابانی هم بودند که از این اقدام هیات امنای مسجد ابراز ناراحتی می‌کردند، چرا که با عرضه گوشت گاو و گوسفند آن هم ۳۰ درصد کمتر از نرخ مصوب دولت عملا فعالیت آن‌ها در بازارچه معنایی نداشت و کسی هم برای خرید گوشت به سراغشان نمی‌رفت.
ساعت که از ۱۲ می‌گذشت رفته رفته جمعیت برای گرفتن گوشت دولتی هم بیشتر می‌شد. مردم محله درباره چرایی صف ایستادن از یک دیگر پرس و جو می‌کردند.
توان خرید گوشت کیلوی ۱۰۰ هزار تومان را نداریم
مریم که زن مسنی است از برنامه‌های مسجد آگاهی کامل دارد، زن میان سالی که به نظر می‌رسد رهگذر است از او می‌پرسد: صفِ چیست؟ مریم هم پاسخ می‌دهد: «گوشت دولتی می‌دهند.» برای تبلیغ گوشت قرمز چرب زبانی هم می‌کند و می‌گوید که چندین بار است گوشت را از مسجد تهیه کرده و از کیفیت گوشت هم راضی است. او در ادامه اظهار می‌کند: «هیات امنای مسجد در ماه‌های مختلف کالاهای زیادی را با قیمت دولتی به مردم می‌فروشند. یک بار برنج ایرانی می‌آورند. یک بار دیگر رب و اقلام خوراکی می‌فروشند. این روز‌ها قیمت گوشت و کالاهای خوراکی به شدت گران شده، توان خرید گوشتِ کیلویی ۱۰۰هزار تومان را نداریم. با پیامک‌های کوتاهی که از سمت مسجد برایمان ارسال می‌شود می‌آییم که در صف بایستیم و گوشت بخریم.»
از کیفیت گوشت راضی نیستیم!
یک زن میان سال دیگر نیز در جمعیت حضور دارد. او درباره کیفیت گوشت می‌گوید: از سال گذشته این مسجد گوشت دولتی عرضه می‌کند. از کیفیت گوشت چندان راضی نیستیم، اما چون گرانی است، مجبوریم که خرید این گوشت را نسبت به مغازه ترجیح دهیم. در اینجا چند مغازه گوشت فروشی وجود دارد، چون قیمت گوشت بالاست مجبوریم که اینجا صف بیاستیم.
از طرف دیگر زهرا هم یکی دیگر از مشتری‌های پر و پا قرص گوشت دولتی است. او به نکته جالبی اشاره می‌کند و می‌گوید: دو ماه گذشته پیش از طرف مسجد برایمان پیامک عرضه گوشت گوسفندی و گوساله آمد. ما هم آمدیم و خریدیم، اما گوشت بو می‌داد و هیچ یک از اعضای خانواده نتوانستیم این گوشت را بخوریم.
او در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه پس چرا با توجه به نبود کیفیت، اما باز برای خرید گوشت به مسجد محلتان سر می‌زنید؟ پاسخ می‌دهد: راه دیگری وجود ندارد. به هر حال اسمش گوشت است. این روز‌ها قیمت گوشت بسیار بالا رفته و ما هم توان خرید گوشت با قیمت بالا را نداریم.
در مسجد باز می‌شود زن و مرد، پیر و جوان وارد حیاط مسجد می‌شوند. این روز‌ها شرایط جامعه با شیوع ویروس کرونا خاص است و مردم هم مجبور هستند فاصله اجتماعی را رعایت کنند، اما انگار در صف خریدِ گوشت دولتی خبری از کرونا نیست. مردم چندان به این مسئله و رعایت فاصله اجتماعی اهمیت نمی‌دهند.
عرضه گوشت از سوی هیات امنای مسجد به یک بسته گوشت معطوف نمی‌شود. برخی مردم تقاضای خرید دو یا حتی بیشتر از آن هم دارند.
یک فروشنده گوشت می‌گوید: وضعیت بازار گوشت تعریفی ندارد. از صبح تا حالا توانستم تنها ۲۰ هزار تومان گوشت بفروشم.
چرا در مسجد گوشت می‌فروشند؟
در همین رابطه با یک عضوی از هیات امنای مسجد درباره اینکه چرا در مسجد گوشت با قیمت ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان توزیع می‌شود؟ می‌گوید: علت اینکه مسجد گوشت ارزان را در اختیار مردم می‌گذارد این است که واسطه‌ای در این میان وجود ندارد. گوشت‌ها به طور مستقیم از کشتارگاه به مسجد عرضه می‌شود و همین باعث می‌شود که قیمت گوشت برای مردم ارزان‌تر از بازار عرضه شود.
او می‌گوید: گوشت از نظر سلامت هیچ ایرادی ندارد و اعضای هیات امنای مسجد از وزارت بهداشت، سازمان بسیج مستضعفین و مرکز رسیدگی به امور مساجد مجوز‌های لازم را برای توزیع گوشت دولتی به مردم اخذ کرده‌اند!
او همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا در پیامک‌ها عنوان می‌کنید «عرضه گوشت تازه»، اما در عمل مردم می‌گویند که دو ماه پیش کیفیت گوشت به شدت پایین بوده است؟ می‌گوید: طی یک سال گذشته تنها یک بار این اتفاق رخ داد. آن هم علت پایین بودن کیفیت گوشت از کشتارگاه بود، به نظر می‌رسد افرادی که در کشتارگاه حضور داشتند به موقع روی گوشت را سلفون نکشیده بودند، همین موضوع باعث شده بود که گوشت هوا بکشد و طعم و رنگ آن هم عوض شود!
پشه در قصابی‌ها پر نمی‌زد.
اما در بازارچه جوادیه حدود چهار مغازه توزیع گوشت وجود دارد. موقعیت مکانی یکی از این قصاب‌ها جنب مسجد بود. پشه در این قصابی پر نمی‌زد.
فروشنده این قصابی به تجارت‌نیوز می‌گوید: وضعیت بازار گوشت تعریفی ندارد. از صبح تا حالا توانستم تنها ۲۰ هزار تومان دشت کنم. برخی هستند که از طریق مسجد گوشت گوساله و گوسفند را به قیمت ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان می‌فروشند، این در حالی است که نمی‌دانم چرا ما چنین گوشتی را به قیمت ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان نمی‌توانیم تهیه کنیم تا به مردم بفروشیم؟
مسجد گوشت می‌فروشد، اما مالیات نمی‌دهد!
او در ادامه می‌افزاید: وضعیت اقتصادی مردم عملا تعریفی ندارد. با اقدام اخیر مسجد برای فروش گوشت دولتی عملا روند فعالیت ما تعطیل شد و کسی هم برای خرید روزانه به ما مراجعه نمی‌کند. در حال حاضر ۱۰ کیلو گوشت داخل یخچال گذاشته‌ام این در حالی است که امروز نتوانستم دو کیلوی آن را بفروشم. متاسفانه مسجد گوشت می‌فروشد، اما ما واحد‌های صنفی باید مالیات پرداخت کنیم.
این متولی صنفی در پاسخ به این پرسش که چرا مسجد گوشت را با قیمت ارزان‌تری می‌فروشد؟ اظهار می‌کند: گوشت‌هایی که مسجد عرضه می‌کند گوشت گاو ماده است، گوشت گاو ماده هم ارزان‌تر است و هم اینکه دیرتر می‌پزد. مردم از نوع گوشت اطلاعی ندارند، به همین دلیل است که برای خرید آن صف می‌بندند.
مردم حبوبات را جایگزین گوشت کردند
بعد از بازگشت از کنار قصاب مردی مسنی برای خرید گوشت وارد مسجد می‌شود، لحظه‌ای نمی‌گذرد که از خرید گوشت منصرف می‌شود. از او پرسیدم که چرا از مسجد گوشت نخریدید؟ به تجارت‌نیوز می‌گوید: اصالتا تُرک هستیم، ما تُرک‌ها بیش از حد به غذایمان اهمیت می‌دهیم. بسته‌بندی گوشت‌ها را دیدم، متاسفانه کیفیت نداشت و ترجیح دادم که این گوشت را نخرم.
حالا با شیوع ویروس کرونا قیمت گوشت نسبت به روز‌های قبل از عید تغییری نکرده است. برخی از فعالان بازار گوشت می‌گویند قیمت گوشت تازه گوسفندی نسبت به قبل از عید ارزان‌تر شده است. علت ارزان شدن قیمت گوشت در این بازه زمانی سه دلیل دارد. نخست آن که هر ساله در فصل تابستان تقاضا برای خرید گوشت گوسفندی کاهش می‌یابد و موضوع دوم نیز به ویروس کرونا بازمی‌گردد. سومین عامل هم می‌تواند به شرایط بد اقتصادی مردم ارتباط داشته باشد، اینکه در این شرایط مردم به جای مصرف گوشت ترجیح می‌دهند که مرغ یا حبوبات را جایگزین گوشت کنند.
تعطیلی قصابی‌ها با فروش گوشت توسط مساجد
کمی آن طرف‌تر قصابی دوم در بازارچه. فروشنده می‌گوید معمولا در طول روز بیکار است و سرش را با تماس به اهل و عیال گرم کرده است. اما یک مشتری وارد مغازه شد که مقداری گوشت خرید و رفت. یخچالش حدود ۱۰ تا ۱۵ کیلویی گوشت دارد. او درباره شرایط بازار گوشت به تجارت‌نیوز می‌گوید: با شیوع ویروس کرونا وضعیت اقتصادی مردم به هم ریخته است، کمتر کسی گوشت می‌خرد. اکثر مردم در این منطقه حبوبات و سایر کالا‌ها را جایگزین گوشت کرده‌اند. البته یک لیستی برای کمک به اقشار کم درآمد این منطقه تهیه کردم.
لیست اسامی را نشان می‌دهد و در ادامه توضیح می‌دهد: زمانی که این افراد که نامشان را در این برگه نوشته‌ام به مغازه‌ام مراجعه می‌کنند گوشت را رایگان در اختیارشان قرار می‌دهم. در این شرایط باید حواسمان به مردم باشد.
او درباره توزیع گوشت در مسجد اظهار می‌کند: از سن ۱۲ سالگی کار قصابی را شروع کردم، اما در این مدت هیچ‌گاه متوجه نشدم که گوشت‌هایی که به قیمت ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان به مردم عرضه می‌شود چه نوع گوشتی هستند؟ رنگ گوشت هم با گوشت‌های قصابی کاملا متفاوت است. یعنی رنگ گوشت قرمز کدر است و همچنین به دست می‌چسبد. در صورتی که گوشت تازه نباید چنین باشد. متاسفانه توزیع گوشت از سوی برخی مراکز مذهبی باعث شده کار ما راکد شود و کسی از ما گوشتی نخرد. با این اقدام مسجد ما می‌مانیم و یک دنیا شرمندگی در کنار خانواده.
فروش گوشت سال گذشته بهتر بود
قصابی سوم که در انتهای بازارچه قرار دارد، فروشنده‌اش مردی است درشت اندام. در کنار کاسب‌های دیگر ایستاده بود و از شرایط سخت این روزگار سخن می‌گفت. از وضعیت موجود و افزایش قیمت‌ها دل خوشی نداشت. از فروش گوشت توسط مسجد محلشان انتقاد می‌کند و می‌گوید: وضعیت بهداشتی گوشت‌هایی که توسط مساجد توزیع می‌شود، مشخص نیست. سوال ما این است که چرا مسجد گوشت یا هر کالای اساسی دیگر می‌فروشد؟ اگر افراد دلشان به حال مردم می‌سوزد می‌توانند همین گوشت‌ها را از طریق اتحادیه به واحد‌های صنفی توزیع کنند و واحد‌های صنفی نیز خودشان این گوشت را به قیمت پایین به مردم بفروشند. با این اقدام مسجد عملا تمام واحد‌های صنفی از کار بیکار شدند.
او اظهار می‌کند: یک زمانی تقاضا برای خرید گوشت زیاد بود. حتی سال گذشته وضعیت بازار گوشت از امروز بسیار بهتر بود. در این دو ماه به دلیل نبود تقاضا یخچال‌هایمان را خاموش کردیم و حالا یخچال‌ها تبدیل به کُمد شده‌اند.
چرا قیمت گوشت ثابت باقی ماند؟
شیوع ویروس کرونا، گرمای هوا و از طرف دیگر توزیع گوشت دولتی از سوی مساجد باعث شده که کاسبان منطقه ۱۶ تهران از وضعیت بازار گوشت دل خوشی نداشته باشند. هر چند یکی دیگر از هیات امنای مسجد در این رابطه به تجارت‌نیوز می‌گوید: مسجد در هفته دو بار بیشتر گوشت توزیع نمی‌کند. این در حالی است که کاسبان محل در هر شبانه روز همیشه فعال هستند. فروش گوشت یا هر کالای دیگر موقتی است؛ بنابراین در زمان توزیع گوشت آسیبی به واحد‌های صنفی وارد نمی‌شود.
او اظهار می‌کند: گوشت‌هایی که توسط خیران در مسجد منطقه ۱۶ توزیع می‌شود با کیفیت است و روزانه از کشتارگاه استخراج می‌شود. سازمان امور مالیاتی از مردم و واحد‌های صنفی مالیات می‌گیرد، اما هیچ‌گاه به فکر مردم بی‌بضاعت نیستند. ما از محل درآمد فروش گوشت و کالاهای اساسی بخشی از اقساط کولرآبی مسجد را متقبل شده‌ایم. علاوه بر این برای جوانان جهیزیه تهیه می‌کنیم. وام قرض الحسنه می‌دهیم. کدام یک از ارگان‌ها با سود اندک حاصل از فروش کالا‌ها چنین اقداماتی می‌کنند؟
او به میزان توزیع گوشت در جوادیه اشاره می‌کند و می‌گوید: جوادیه جندین نفر جمعیت دارد. ما ۱۸۰ کیلو گوشت توزیع می‌کنیم این در حالی است که ۵۰ نفر بیشتر در صف خرید گوشت نیستند. ما به هر نفر چهار تا پنج بسته گوشت می‌دهیم.
او در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه چرا این گوشت‌ها از طریق اتحادیه به مردم فروخته نمی‌شود؟ پاسخ می‌دهد: رقم تولید گوشت آنقدری بالا نیست که بخواهیم این گوشت‌ها را از طریق اتحادیه یا واحد‌های صنفی به مردم توزیع کنیم!
مانعی برای فروش گوشت ارزان نداریم
در همین زمینه رئیس سازمان سمت تهران در پاسخ به این پرسش که چرا مساجد باید گوشت را ۳۰ درصد ارزان‌تر از واحد‌های صنفی توزیع کنند؟ به تجارت‌نیوز می‌گوید: اگر مسجد مکان تجاری باشد یا مجوز کسب و کار گرفته باشد، مانعی برای فروش گوشت وجود ندارد. اما اینکه گوشت‌هایی که در مساجد توزیع می‌شود سالم هستند یا خیر؟ باید گفت که کنترل سلامت گوشت بر عهده دامپزشکی است. اینکه چرا مساجد گوشت را با قیمت ارزان‌تری می‌فروشند؟ باید بگویم که ما مانعی برای فروش گوشت ارزان نداریم.
یدالله صادقی می‌افزاید: چنانچه گوشت‌ها در داخل مسجد یا بخش‌های غیرمجاز فروخته شود دامپزشکی باید در این زمینه ورود پیدا کند تا از فروش گوشت خودداری شود.
او در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است که مسجد گوشت وارداتی را به جای گوشت گرم به مردم فروخته باشد؟ اظهار می‌کند: واردات گوشت به کشور آزاد است و منعی برای آن نیست. در حال حاضر اکثر گوشت‌ها به صورت منجمد وارد کشور می‌شود. ممکن است گوشتی که مسجد عرضه می‌کند گوشت میش باشد؛ چرا که قیمت گوشت میش از بره ارزان‌تر است.
صادقی می‌گوید: مسجد یک مکان صنفی نیست که در این رابطه اتحادیه ورود کند، بلکه مکانی فرهنگی است. چنانچه مردم نسبت به کیفیت گوشت گله و شکایتی داشته باشند می‌توانند به اتحادیه گزارش دهند که در نهایت اتحادیه نیز این موضوع را با نیروی انتظامی در میان می‌گذارد و به هیات امنا مسجد نیز تذکر داده می‌شود.
توزیع گوشت وارداتی در مساجد
در همین حال رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی در پاسخ به این پرسش که چرا در مساجد گوشت گوسفندی با قیمت ارزان‌تری تبلیغ و توزیع می‌شود؟ به تجارت‌نیوز می‌گوید: مساجد حتما یک سری امکاناتی از جمله یخچال دارند که این گوشت‌ها را نگهداری و بعد به مردم توزیع می‌کنند. اکثر مسجد‌ها دارای فروشگاه و تهیه غذا هستند. احتمالا این گوشتی که از سوی مساجد توزیع می‌شود، وارداتی است.
علی اصغر ملکی می‌افزاید: قطعا مساجد هم برای فروش کالاهای اساسی از سازمان اوقاف و امور خیریه مجوز می‌گیرند.
او در پاسخ به این پرسش که اگر گوشت توزیع شده فاسد باشد، مردم باید به چه سازمانی مراجعه کنند؟ اظهارمی‌کند: چنانچه گوشت فاسد باشد، مردم می‌توانند موضوع را به سازمان دامپزشکی گزارش دهند.
تقاضای خرید گوشت کاهش یافت
در عین حال رئیس اتحادیه صنف گوشت گاوی تهران در پاسخ به این پرسش که آیا در فصل تابستان تقاضا برای خرید گوشت وجود دارد؟ به تجارت‌نیوز می‌گوید: هر ساله در فصل تابستان تقاضا برای خرید گوشت کاهش می‌یابد امسال نیز با شیوع ویروس کرونا میزان خرید گوشت کمتر از فصل زمستان شده است.
علی خندانرو جوان به قیمت گوشت گاوی اشاره می‌کند و می‌افزاید: در حال حاضر قیمت گوشت مرغوب گاوی ۱۰۰ هزار تومان و قیمت گوشت مخلوط ۹۰ هزار تومان است.
او در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا ارز دولتی از نهاده‌های دامی برداشته شده است یا خیر؟ اظهارک رد: فعلا ارز دولتی به نهاده‌های دامی تخصیص داده می‌شود و ارز دولتی از نهاد‌های دامی برداشته نشده است.