سه شنبه هفته گذشته مقام معظم رهبری با صدور ابلاغیه‌ای ضمن با درخواست رییس‌جمهور برای آزادسازی سهام عدالت موافقت کردند. پس از آن و از صبح روز چهارشنبه در سامانه سهام عدالت به نشانی SAMANESE.IR گزینه‌ای تحت عنوان "آزادسازی سهام عدالت" اضافه شد تا مشمولین با ورود به آن بتوانند طرح آزادسازی خود را انتخاب کنند.
به گزارش ایسنا، در این راستا اعلام شد به طور کلی دو راه پیش روی این افراد قرار دارد. راه نخست این است که فرد مدیریت و مالکیت سهام را به دست گرفته و نسبت به فروش سهام خود اقدام کند. البته به نظر می‌رسد در این راه محدودیت‌هایی برای فرد وجود دارد. برای مثال ممکن است فقط اجازه فروش ۳۰ درصد از سهام خود را در هر دوره داشته باشد.
در راه دوم مشمولان می‌توانند به صورت غیرمستقیم و از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذار استانی اقدام کنند. در این راستا درصورتی که مشمولان سهام عدالت خود را نفروشند و اختیار اداره و مدیریت آن‌ها را به شرکت‌های سرمایه گذاری استانی سهام عدالت بدهند، سازوکاری فراهم می‌شود که در آینده مشمولان مالک واحد‌های صندوق‌های قابل معامله این شرکت‌ها شوند.
البته مشمولین که تا دهم خرداد برای تعیین نحوه مدیریت سهام خود فرصت دارند، می‌توانند برای تصمیم گیری تا زمانی که شورای عالی بورس درخصوص جزییات هرکدام از روش‌ها تصمیم گیری کند (که بازه زمانی ۱۰ روزه برای آن مشخص شده بود) منتظر بمانند. همچنین باید توجه داشته باشند عدم مراجعه آن‌ها به سامانه تا مهلت تعیین شده به این معنی است که نمی‌خواهند مدیریت سهام خود را به صورت مستقیم انجام دهند.
ابهامات آزادسازی سهام عدالت
این مباحث درحالی مطرح می‌شود که زوایای دقیق روش مستقیم و غیرمستقیم هنوز برای مردم مشخص نشده و همچنین هیچ منبع رسمی زمان دقیق برگزاری جلسه شورای عالی بورس در این رابطه را اعلام نکرده است. پیگیری‌های خبرنگار ایسنا برای برقراری ارتباط با اعضای این شورا نیز تا زمان نوشتن این گزارش بی نتیجه ماند. حتی صحبت‌های شب گذشته فرهاد دژپسند-وزیر امور اقتصاد و دارایی- هم ابهامات موجود را برطرف نکرد.
از سوی دیگر هنوز به طور شفاف اعلام نشده است ارزش هر سهم چقدر است. در این راستا معاون اول رییس جمهور اعلام کرد: ۵۰ میلیون نفر صاحب سهام عدالت هستند که پنج میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از آن‌ها که عضو کمیته امداد و نهاد‌های از این دست هستند که سهامشان با توجه به تخصیص ۵۰ درصدی ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان ارزش دارد. دولت در سه سال گذشته برای هر سهم ۱۷۰ تا ۲۰۰ هزار تومان سود پرداخت کرد و امروز که مجوز توزیع عادلانه و فروش این سهام صادر شده و قطعاً دارایی ۴۰ تا ۵۰ میلیونی یک خانواده ۴ تا ۵ نفره در این مقطع می‌تواند به لحاظ اقتصادی به آن‌ها کمک کند که ما توصیه می‌کنیم مردم این سهام را نفروشند. در کنار هم قرار گرفتن این اعداد و ارقام هم به سوال مشمولین درمورد اینکه هر سهم دقیقا چقدر است، پاسخ نداد.
در این میان، اعلام شد یکی دیگر از اتفاقاتی که برای مشمولین سهام عدالت رخ خواهد داد، صدور کد بورسی برای ان دسته از مشمولینی است که کد ندارند. موضوعی که وزارت امور اقتصادی و دارایی در اولین جلسه کمیته اجرایی آزادسازی سهام عدالت به آن اشاره و اعلام کرد که طبق آن، مقرر شد تا با سرعت لازم نسبت به صدور کد بورسی برای همه دارندگان سهام عدالت اقدام شود.
مشمولین سهام عدالت حدود ۴۷ میلیون نفر هستند و مشخص نیست چگونه قرار است برای این تعداد کد بورسی صادر شود. البته شب گذشته وزیر به این موضوع هم اشاره کرد و گفت: در حال حاضر روزانه یکصد هزار نفر کد بورسی دریافت می‌کنند و این رقم طی دو هفته آینده با تقویت زیرساخت‌ها که در دست اجرا است به آمار یک میلیون کد بورسی در روز افزایش خواهد یافت. درباره اپلیکیشن احراز هویت غیرحضوری نیز در حال تصمیم گیری نهایی هستیم که با اجرای این برنامه شاهد سرعت بالاتری در پذیرش‌ها خواهیم بود.
بر این اساس حتی اگر از هفته آینده (۲۰ اردیبهشت)، روزانه یک میلیون کد بورسی هم صادر شود، تا تاریخ دهم خرداد که مردم می‌توانند روش مدیریت سهام خود را کنترل کنند، جمعا (با احتساب روز‌های تعطیل) ۲۰ تا نهایت ۳۰ میلیون کد بورسی صادر خواهد شد؛ که با احتساب ۴۷ میلیون نفر مسمول سهام عدالت، حداقل ۱۷ میلیون نفر بی کد خواهند ماند. این در شرایطی است که دیگر متقاضیان دریافت کد بورسی را هم در نظر نگیریم.
اما از همه مهم تر، مشمولینی هستند که کوچکترین آشنایی به بازار سرمایه ندارند و با وجود این همه ابهام، بین انتخاب روش مستقیم و غیرمستقیم مدیریت سهام خود مردد هستند. در تماس‌های که خبرنگار ایسنا با کارشناسان داشت به نظر می‌رسد فعلا از دست کارشناسان هم با این میزان اطلاعات کمکی بر نمی‌آید و همه باید منتظر باشند تا اطلاعات جامع تری منتشر شود.