معاون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: ۶۰ شهرستان در کشور که شامل همه مراکز استانهاست در وضعیت قرمز کرونا قرار دارند، ۱۱۶ شهرستان از مجموع ۴۰۰ شهرستان در وضعیت سفید و بقیه زرد هستند.
دکتر علیرضا رییسی در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران، درباره وضعیت بیماری کرونا در کشور، گفت: دغدغه من خیلی درباره بیماری و عوارض آن نیست، بلکه بزرگترین نگرانی و دغدغه من عادی شدن این بیماری است. اگر مردم به سمت عادی سازی روند و فکر کنند که ویروس ضعیف شده و فعالیتش تمام شده و می‌توانیم دیگر مسائل بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت نکنیم، بزرگترین معضل را برای کنترل و مدیریت بیماری ایجاد می‌کند.
وی افزود: ضمن تشکر از مردم، خواهش می‌کنم که اگر احساس می‌کنند که ما داریم بر بیماری غلبه می‌کنیم و یا خودمان را با سایر کشور‌ها به ویژه کشور‌های اروپایی که میزان مرگ و میرشان بالاست، مقایسه می‌کنیم، نباید فراموش کنیم که خطر بیماری کووید-۱۹ هنوز وجود دارد. فراموش کردن بیماری خطرناک‌ترین اتفاقی است که می‌تواند رخ دهد. همچنان فاصله‌گذاری اجتماعی را جدی گرفته و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنیم. در عین حال مردم می‌توانند به عنوان ناظر عمل کنند و اگر شاهد بودند که در جایی پروتکلی رعایت نمی‌شود، تذکر دهند که با توجه به اینکه در ماه رمضان هم هستیم، مصداق امر به معروف و نهی از منکر است. زیرا آنچه با سلامت و جان بیماران در ارتباط است را باید جدی بگیریم.
وی ادامه داد: بسیج ملی مقابله با کرونا یک برگ زرین و افتخاری در تاریج حوزه سلامت جمهوری اسلامی ایران است که با همکاری و همت مردم رقم خورد. به طوری که دبیر کل سازمان بهداشت جهانی که می‌خواست از ایران اسم ببرد، از بسیج ملی نام برد که در مرحله اول در قالب این بسیج بیش از ۷۱ میلیون نفر غربالگری شدند و به عبارتی به ۷۱ میلیون نفر مشورت پزشکی دادیم و افرادی که نیاز به ارجاع داشتند، این کار برایشان انجام شد. این باعث شد که بار مراجعه به بیمارستان‌ها بسیار کاهش یابد و در عین حال حتی کسانی که در مراحل اولیه و خفیف بودند، شناسایی شده و تحت درمان قرار گرفتند که بار مراجعه افراد بدحال به بیمارستان‌ها کاهش یافت.
وی اظهار کرد: استراتژی اصلی الگوی کشوری در مقابله با این بیماری که در نوع خودش از مترقی‌ترین راه‌هاست، بحث فعال‌سازی آزمایشگاه‌های سرپایی ما در مراکز بهداشت و درمان است. به طوری که افرادی که نیاز داشته باشند، آزمایش برایشان انجام می‌شود. افرادی که تست‌شان مثبت شود، مورد مراقبت قرار گرفته و خانواده‌شان هم مورد مراقبت قرار می‌گیرند و در صورت نیاز از آن‌ها تست گرفته می‌شود و افراد باید ایزوله باشند تا بتوانیم زنجیره انتقال بیماری را قطع کنیم.
رییسی گفت: تا امروز بیش از ۳۵ هزار آزمایش سرپایی انجام دادیم که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی بوده است. یک فرمول ساده برای مقابله با این بیماری وجود دارد که این است که باید افراد مثبت حتی با علائم خفیف را پیدا کرده و مورد مراقبت قرار دهیم و افرادی که در ارتباط با این افراد بوده‌اند هم باید مورد مراقبت قرار گیرند که این کار به خوبی در حال انجام است. دانشگاه‌هایی که در این زمینه اقدام کردند طی یک هفته تا ۱۰ روز اخیر تاثیر بسیار مثبتی بر ورودی بیمارستان‌ها گذاشته است.
رییسی گفت: تاکنون حدود ۳۶۹ مرکز نمونه‌برداری در کشور ایجاد کردیم که به ۴۲۰ مرکز می‌رسد. پیش‌بینی کردیم که در این فاز ۱.۵ میلیون تست انجام شود که باید در سراسر کشور انجام شود.
وی تاکید کرد: اگر این بیماری عادی شود، دوباره می‌تواند بازگردد. همانطور که تاکنون همدلانه در کنار ما بودید، امیدواریم همدلی‌ها ادامه داشته باشد و بتوانیم به طور کامل این بیماری را کنترل کنیم.
رییسی در پاسخ به سوالی درباره تعداد مناطق سفید کرونا در کشور، گفت: برای تصمیم‌گیری در حوزه این بیماری نمی‌توانیم برای همه استان‌ها و کل کشور یک نسخه واحد بپیچیم. زیرا وقتی روند بیماری و آمار تجمیعی بیماری را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که در دو استان یا شهری که از نظر جمعیتی یکسان هستند، آمار بالا یا پایین است. به عنوان مثال ممکن است یک استان ۳۰۰ بیمار داشته باشد، اما استان دیگری ۵۰۰ بیمار داشته باشد. این موضوع به آن معنی نیست که استانی که ۳۰۰ بیمار دارد، وضعیتش بهتر است. بلکه ممکن است استانی که ۵۰۰ بیمار دارد، برخی از شهرستان‌هایش هیچ بیماری نداشته باشند. از طرفی ممکن است استانی که ۳۰۰ بیمار داشته، هر یک از شهرستان‌هایش ۵۰ بیمار داشته باشند؛ بنابراین شهرستان به شهرستان وضعیت متفاوت است.
وی افزود: اگر شهرستانی باشد که طی دو هفته گذشته، کمتر از یک بیمار بستری در روز داشته است و این یکی از شهرستان‌هایی است که آلودگی زیادی ندارد، این‌ها به معنی این نیست که تضمینی وجود دارد که بیماری در آن شهرستان نیست و برای همیشه سفید باقی می‌ماند. در عین حال باید توجه کرد که هر شهرستان ممکن است با گذشت زمان شرایطش تغییر کند. شهرستانی که در دوهفته گذشته دو یا سه بیمار داشته، ممکن است در هفته بعد ۱۰ بیمار داشته باشد.
رییسی ادامه داد: نکته دیگر این است که خیلی بر روی رنگ سفید و قرمز تاکید نکنید. زیرا برخی می‌گویند تعریف وضعیت سفید یا قرمز یا زرد چگونه است. این‌ها یک سطح است. سطح پایین، متوسط و بالا. بر اساس آخرین آمار طی دو هفته گذشته ۱۱۶ شهرستان بودند که این شرایط را داشتند و کمتر از یک بیمار در روز داشتند. بر این اساس برخی مناطق میزان بیمارشان صفر بوده، برخی مناطق هم دو دهم یا سه دهم بیمار در روز داشته‌اند. باید توجه کرد که این شهرستان‌ها ممکن است وضعیتشان تغییر کند.
وی درباره وضعیت بازگشایی‌ها نیز گفت: در حال حاضر برای بازگشایی اماکن و واحد‌های صنفی، مشاغلی که ریسک پایین داشتند باز شده‌اند؛ البته با رعایت پروتکل‌ها که باید فاصله‌گذاری باشد و پروتکل‌ها رعایت شود. تنها مورد در ماه رمضان این است که به عنوان مثال ممکن است در یک شهر تعدادی بخواهند برای نماز خواندن مراجعه کنند. ما اعلام کردیم که با پروتکل‌هایی که اعلام کردیم و با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی بروند و ترجیحا در خانه وضو بگیرند، از ماسک استفاده کرده و با خودشان مهر، جانماز و... ببرند و در آن مساجد هم فعلا بحث سخنرانی و محافل قرآن خوانی و دعاخوانی نباید انجام دهند. این تصمیم‌گیری فعلا فقط در حوزه مساجد انجام شده است. این رنگ سفید، زرد و قرمز نوعی تقسیم‌بندی میزان بروز و شیوع بیماری در سطح شهرستان‌ها و استانهاست تا بتوانیم به صورت محلی و استانی و شهرستانی تصمیم بگیریم.
رییسی تاکید کرد: آرزوی همه ماست که اماکن مذهبی بازگشایی شوند و زیارت کنیم، اما فعلا شرایط برای این اماکن اصلا وجود ندارد و تا پایان ماه مبارک رمضان این شرایط وجود ندارد. اگر زمانی وضعیت‌مان به مرحله‌ای رسیدیم که این اماکن در مناطق سفید باشند، تصمیم‌گیری می‌کنیم. البته با روند فعلی بعید می‌دانم که به زودی این اتفاق بیفتد، اما امیدوارم همه ما به این آرزویمان برسیم.
وی در پاسخ به سوالی درباره برخی اظهارات مبنی بر وجود بیشترین مناطق سفید در مناطق جنوبی و گرمسیر کشور، گفت: با توجه به شناختی که از اجداد این ویروس یعنی کروناویروس‌ها دیگری مانند سارس و مرس و... داریم، این تصور وجود داشت که این ویروس هم به گرما حساس است، اما متاسفانه این ویروس خیلی شواهدی مبنی بر اینکه با هوای گرم از بین برود، هنوز وجود ندارد. شاهدش هم این است که در حال حاضر قسمت‌هایی از شهرهای خوزستان، بوشهر و هرمزگان افزایش بیماری می‌بینیم. در عین حال ۱۱۶ شهرستانی هم که اعلام شده فقط مربوط به مناطق جنوب نیست، بلکه مربوط به ۲۴ استان است و در ۲۴ استان کشور مناطق سفید یا کمتر آلوده وجود دارد.
وی در پاسخ به سوالی درباره مناطق قرمز کرونا، گفت: حدود ۶۰ شهرستان در وضعیت قرمز هستند که در خود این شهرستان‌ها هم شرایط یکسان نیست و طیف بسیار وسیعی وجود دارد. به عنوان مثال شاخص‌ها در این استان‌ها از ۵ بیمار به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر است تا ۳۵ بیمار به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر. از آنجایی که این شهرستان‌ها جزو مراکز استان‌ها بوده و از شهرهای بزرگ محسوب می‌شوند، جمعیت زیادی را به خودشان اختصاص می‌دهند.
در عین حال ۱۱۶ شهرستانی که جزو مناطق سفید هستند، جمعیتی حدود ۱۴ تا ۱۵ میلیون را شامل می‌شوند. بر همین اساس در اکثر مناطق کشور همچنان درگیر ویروس هستیم و باید همچنان به صورت جدی مبارزه کنیم و اصلا وضعیت عادی و خوب نیست. ما بر اساس رصد روزانه تصمیم‌گیری می‌کنیم. در عین حال هر سه روز یکبار جدول مناطق سفید را به روز می‌کنیم. اگر مناطق سفید را کنار بگذاریم، بقیه مناطق قرمز و زرد محسوب می‌شوند.
معاون بهداشت وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره استفاده از ماسک در مترو و اتوبوس و رایگان کردن این ماسک‌ها، گفت: در بسیاری از موارد نیازی به خرید ماسک نیست و در خانه هم قابل تهیه است. طی چند روز آینده هم درباره عرضه ماسک در ورودی وسایل حمل و نقل عمومی به مردم تصمیم‌گیری می‌شود. قرار شد به این ماسک‌ها سوبسید دهند و به صورت ارزان حتی ارزان‌تر از قیمت واقعی ماسک در اختیار افراد قرار دهند. توصیه می‌کنم کسانی که برنامه مشخصی در استفاده از حمل و نقل عمومی دارند، در خانه ماسک تهیه کنند.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره امکان ابتلا به کرونا از طریق کولر گازی، گفت: تاکنون چندین بار مقالاتی مطرح شد که آیا ویروس از طریق هوا هم منتقل می‌شود یا خیر. با توجه به آخرین بررسی‌ها انتقال ویروس از طریق ترشحات اتفاق می‌افتد. از آنجایی که ویروس کرونا، ویروسی سنگین است، در قطراتی مانند سرفه و عطسه می‌تواند منتشر شود و به همین دلیل استفاده از ماسک می‌تواند کمک کننده باشد. اینطور نیست که ویروس بتواند از طریق کولرگازی منتشر شود. اتفاقا وجود تهویه می‌تواند شانس انتقال را کاهش دهد. ضمن اینکه همه کولر‌های گازی فیلتر دارند و حتی برخی از کولر‌های گازی، فیلتر‌های آنتی‌باکتریال دارند. در عین حال آنقدر زیاد نیست که این انتقال بتواند به این صورت اتفاق افتد. بیشترین انتقال از طریق هوا مربوط به کادر درمان است. در فضای باز امکان انتقال هوایی وجود ندارد و تهویه می‌تواند غلظت ویروس را کاهش داده و شانس انتقال را پایین آورد.
چرا از نظر مسئولین مردم مقصر هستند؟ آیا برنامه ریزی ها، اقدامات و رفتار مسئولین مسبب این عادی شدن نبوده است؟
مقابله با کرونا یک اقدام دو طرفه است و باید متولیان امر و مردم مشارکت داشته باشند. پس اگر موفقیتی بدست آمده نتیجه عمل صحیح دو طرف بوده و اگر هم موفقیتی حاصل نشده نباید فقط یک طرف موضوع را مقصر دانست.